Zelfzorg - Les 8 (BGER1)

• Beroepsgericht 1
• MBO
• Studiejaar 3,4

BGER 1 Les 8

Programma

- Leerdoelen

- Theorie over uiterlijke verzorging & hulpmiddelen 

- Aan de slag!

Leerdoelen 

• Je onderscheidt diverse aandoeningen die te maken hebben met de uiterlijke verzorging.

• Je vergelijkt de verschillende hulpmiddelen bij het wassen van het haar.

• Je bevordert de zelfstandigheid van cliënten door het inzetten van hulpmiddelen.

Theorie

Wat is uiterlijke verzorging voor jou?

Hoeveel tijd besteed jij aan je uiterlijke verzorging?

Uiterlijke verzorging

Door een verzorgd uiterlijk voel je je beter en denk je vaak positiever over jezelf. Denk maar aan dat je je mooi maakt voor een feestje. Met gewassen en geborsteld haar en verzorgde nagels ervaar je dat je ertoe doet, dat je er mag zijn. 

Wanneer zou iemand niet op zijn/haar uiterlijke verzorging kunnen letten?

Uiterlijke verzorging

Een nare lichaamsgeur, een verwarde haardos en ongepoetste tanden kan een drempel zijn om met iemand het gesprek aan te gaan. Als cliënten zelf niet letten op hun uiterlijke verzorging, is het daarom een belangrijk aandachtspunt voor de begeleider. Bovendien kun je gezondheidsschade als mondproblemen of nagelaandoeningen voorkomen door een goede uiterlijke verzorging.

Hoe kan je mevrouw helpen?

Mevrouw Duifhuis (81 jaar) kan vanwege reuma niet meer zo goed haar tanden poetsen met een handtandenborstel. Een handtandenborstel is te smal en dus lastig vast te houden. Maar ze vindt elektrisch poetsen, met een dikker handvat, ook niks. Dat getril de hele tijd en dat lawaai, ze houdt er niet van.

Handgreepverdikker

Mondverzorging

Mondverzorging houdt in dat je op de juiste manier het gebit (kunstgebit) en mondslijmvlies schoonmaakt. Een gezonde mond is belangrijk. Klachten aan de mond hebben namelijk invloed op de kwaliteit van het leven. Mondklachten kunnen zorgen voor ondervoeding en gewichtsverlies, pijn en een slechte adem.

Mondverzorging

Als begeleider ben je dus alert op signalen die wijzen op een slechte mondgezondheid. Een gezonde mond:

• heeft een normaal roze kleur
  
• heeft geen verwondingen/letsel/bloedingen
  
• heeft vochtig slijmvlies
  
• heeft geen infecties of oedeem
  
• geeft geen ongemak.

Verzorgen van gebitsprothese

Soms hebben cliënten een (gedeeltelijk) kunstgebit. Je gebruikt hiervoor een speciale protheseborstel. 

Je gebruikt geen tandpasta! Tandpasta kan te veel schuren. Voor het reinigen van de prothese kun je ook speciale bruistabletten gebruiken. Deze tabletten los je op in een glas met water en daar leg je de (afgespoelde) prothese in. Je laat het een nacht zo staan, spoelt de prothese vervolgens grondig af en de cliënt kan haar weer dragen. Als een cliënt geen (kunst)gebit heeft, reinig je de mond twee keer per dag met een nat gaasje.

Gebitsprothese

Protheseborstel

Haarverzorging

Het verzorgen van het haar is een dagelijks terugkerende activiteit. In hoeverre je ondersteuning biedt, is volledig afhankelijk van de mogelijkheden en wensen van de cliënt. Je kunt bijvoorbeeld de volledige haarverzorging van wassen, kammen en borstelen op je nemen. Of je helpt alleen bij bijvoorbeeld het omdoen van een hoofddoek. In het zorgdossier van de cliënt is opgenomen welke afspraken er gemaakt zijn ten aanzien van de haarverzorging.

Haarverzorging

Wanneer het voor een cliënt lastig is om zijn haren te wassen, kan hij gebruikmaken van een haarschrobber. Dit is een hulpmiddel voor mensen met een beperkt bereik. De armen worden hiermee minder belast.

Haarschrobber

Of een verlengde kam; dit belast de armen minder

Haarverzorging

Wanneer het een cliënt niet (meer) lukt om zelfstandig zijn haren te wassen, dan zul jij dat voor hem doen. Afhankelijk van de gezondheidstoestand van de cliënt was je zijn haren in bad, onder de douche (eventueel op een douchestoel), in bed of aan een wastafel. Je kunt hiervoor verschillende hulpmiddelen inzetten. Zoals een opblaasbare haarwasbak voor mensen die in bed liggen.

Oog, oor & neus

Als begeleider krijg je ook te maken met de oog-, oor- en neusverzorging van cliënten. Het is afhankelijk van de cliënten in hoeverre zij zelfstandig deze verzorging op zich kunnen nemen. De ene cliënt heeft alleen even een herinnering nodig om zijn bril te poetsen, bij een andere cliënt zal je de oog-, oor- en neusverzorging volledig op je nemen.

Oogverzorging

Hulpmiddelen voor het zicht worden iedere dag schoongemaakt. Een bril was je in een huishoudelijk sopje met koud water en droog je af met een schone katoenen doek om krassen te voorkomen. Ook contactlenzen reinig je. Er bestaan contactlensvloeistoffen voor het reinigen, bewaren en het indoen van contactlenzen.

Oogverzorging

Als er afscheiding of pus uit het oog komt, dan is een oog ontstoken. Het oogwit is rood en de ogen voelen branderig aan. Of de ooglidranden zijn rood, gezwollen en voelen branderig en pijnlijk.

Gehoortoestel

Als een cliënt een hoortoestel heeft, zal ook dit schoongehouden moeten worden. Zo voorkom je irritatie, jeuk en huidproblemen. In de handleiding van een hoortoestel staat beschreven hoe dit gereinigd kan worden. 

Oorontsteking

Bij een oorontsteking heeft een cliënt een verminderd gehoor, jeuk en pijn. De gehoorgang is rood en gezwollen. Er kan ook sprake zijn van een loopoor en korstvorming. De pijn kan bij een oorontsteking zo hevig zijn, dat de cliënt er niet van kan slapen. Speciale oordruppels kunnen de pijn verlichten en het probleem oplossen. Hiervoor zul je eerst de huisarts moeten raadplegen, want deze druppels zijn alleen op recept verkrijgbaar.

Neusverzorging

Soms heeft de neus ook verzorging nodig. Denk aan een neusverkoudheid waarbij je met een zoutoplossing de neusholten vrijmaakt. Of aan korstjes rond de neus, waarbij een speciale zalf de genezing bevordert. Of aan een bloedneus waar je door middel van een neustampon de bloeding tegenhoudt. Ook bij de verzorging rondom de neus is het belangrijk om hygiënisch te werken.

Aan de slag!

Ga aan de slag met de volgende opdrachten:

Boek: Methodisch begeleiden

Hoofdstuk 15 begeleiden bij uiterlijke verzorging

Verwerkingsopdrachten: 4. Weten en begrijpen

Opdracht 5 en 6