4: morfemen

nieuwe taal: hoe wordt dit gevormd?
Ik leer hoe nieuwe woorden worden gevormd 
Morfologie: een uitleg
Nederlands
Cursus 4 paragraaf 4
Maken opdracht 
Hebben we alle doelen behaald?
Afmaken opdrachten. 
1 / 13
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 1

In deze les zitten 13 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

nieuwe taal: hoe wordt dit gevormd?
Ik leer hoe nieuwe woorden worden gevormd 
Morfologie: een uitleg
Nederlands
Cursus 4 paragraaf 4
Maken opdracht 
Hebben we alle doelen behaald?
Afmaken opdrachten. 

Slide 1 - Tekstslide

Start les



De les start met 10 minuten lezen in je leesboek!
timer
10:00

Slide 2 - Tekstslide

Lesdoelen

Ik leer hoe nieuwe woorden worden gevormd 

Slide 3 - Tekstslide

Morfologie
= de studie naar de bouw van woorden

woordvorming= manier waarop we woorden maken

Bij een samenstelling combineer je twee woorden die ieder op zich ook weer uit meer woorden kunnen bestaan
bijv: deurbel-> deur + bel

bij een afleiding-> voeg voor- of achtervoegsel toe

Slide 4 - Tekstslide

Morfeem
Morfeem = het kleinste betekenisdragende deel van een woord
Door het toevoegen van morfemen, verandert de betekenis van het woord.

talentjes -> talent  +  je  +  s
talent=gave
je= kleine versie van het ZN (talent in dit geval)
s= meervoud van het ZN (talent in dit geval)

Slide 5 - Tekstslide

Theorie 
Veel woorden kun je verdelen in stukjes: morfemen

Talentjes kun je splitsen in:
talent: gave
je: verkleinwoord
s: meervoud van het zelfstandig naamwoord

Slide 6 - Tekstslide

Woorden vormen met morfemen
Morfeem +
- voorvoegsel (ver-, ont-, ex-)
je krijgt dan een afleiding (het is afgeleid van een morfeem)

- achtervoegsel (-ing, -lijk, 
je krijgt dan een afleiding (het is afgeleid van een morfeem)

Slide 7 - Tekstslide

Gelede en ongelede woorden
Gelede woorden bestaan uit meerdere morfemen 
(zangtalent, talentjes, pannenkoek)
Ongelede woorden bestaan uit één morfeem (talent, groen)

Pannenkoek betekent echt iets anders dan koekenpan, bestaat wel uit dezelfde morfemen

Slide 8 - Tekstslide

Dus:
gelede woorden -> bestaan uit meer morfemen
het woord dat het belangrijkste is binnen een geleed woord, noem je grondwoord -> talentjes

ongelede woorden-> bestaan uit 1 morfeem
vb groen, talent

Slide 9 - Tekstslide

Zelf proberen

  1. Kies een grondwoord (morfeem). Schrijf deze op een blaadje/in je schrift/boek
  2. Maak van dit woord een samenstelling (vb: zangtalent).
  3. Maak van dit woord een afleiding (vb: onschuldig).

Wissel je antwoord uit met degene naast je. 
timer
1:30

Slide 10 - Tekstslide

Vragen?

Slide 11 - Tekstslide

Aan het werk

Cursus 4 paragraaf 4
blz. 96-97

Maken opdracht 1 t/m 4
timer
15:00

Slide 12 - Tekstslide

Hebben we alle doelen behaald?

Snap je nu hoe woorden worden gevormd?

Wat is nog moeilijk?
Wat gaat al goed?

Slide 13 - Tekstslide