VzVee - les 3 - Herhalen hart/longen - maagdarmkanaal

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 1

VzVee - les 3 - Herhalen hart/longen - maagdarmkanaal

Verzorgen van Vee

Leerjaar 1

Docent: Marloes de Rooij

Onderdeel: maagdarmkanaal

Deze les

Vragen over het huiswerk? 

Gevonden? 

Herhalen vorige les, kort!

Maagdarmkanaal

• De student weet de functies van de verschillende besproken onderdelen van het maagdarm kanaal te benoemen. ​
  
• De student weet waar in de koe de besproken organen te vinden zijn. 

Stelling 1: Het hart lijkt qua bouw en werking precies op dat van een mens

1. ja
2. nee

Stelling 1: De longen lijken qua bouw en werking precies op dat van een mens

1. ja
2. nee

De veroorzaker van menig hartklepontsteking is de wrangbacterie. Hoe komt deze het lichaam binnen?

1. via een wondje
2. via de slijmvliezen
3. via de spenen
4. alle antwoorden zijn mogelijk

De veroorzaker van menig hartklepontsteking is de wrangbacterie. Wat kan een gevolg zijn van een infectie met deze bacterie?

1. De koe gaat ineens veel meer vreten
2. De koe verwerpt haar kalf
3. De koe krijgt heel erg diarree

Normaalwaarden

Let op: 

Temperatuur!

NUKA, pasgeboren kalf,  met >39,5 = afwijkend!

Lerenoverveehouderij.nl zegt dat dit kalf tot 40,5 graden mag hebben --> Ben ik het echt niet mee eens!

BPV opdracht - gezondheidscontrole

Denken jullie aan deze opdracht? 

Te vinden op de ELO --> verzorgen vee

Inleverdatum januari 2024

Maagdarmkanaal

Opdracht 1: 

2-tallen

Beschrijf welke weg voer aflegt vanaf dat de koe een hap neemt tot dat ze het weer uit poept

10 minuten

PeNiBeL - PaiNtBaL

Volgorde magen: 

1. Pens
2. Netmaag
3. Boekmaag
4. Lebmaag

Maagdarmkanaal

Opdracht 2: 

4-tallen

Iedere student zoekt zo veel mogelijk uit over 1 van de 4 magen van de koe, daarna aan elkaar vertellen
Functie, grootte, ligging, bijzonderheden, afwijkingen enz. 

10 minuten zelfstandig - 10 minuten in het groepje - 10 minuten nabespreken

Functies maagdarm kanaal

Hoe: Werk in 2-tallen

Hoe lang: Max 15 minuten

Wat: Verbind het orgaan in de linker kolom met de juiste functie in de rechterkolom en leer zo de verschillende functies kennen!

Wat nodig: Pen

Daarna: wacht je even rustig, klassikaal nabespreken. 

Pens

Enorm vat: 180-200 l​

Pensflora: bacteriën, schimmels, protozoën​

Breken opgegeten en herkauwde ruwvoer af tot kleine bestanddelen = fermentatie: Gas, vluchtige vetzuren (=energie voor de koe) ontstaan ​

https://roodbontpublishers.nl/dairy/cattlefeeding/NL/1/index.html​

https://www.youtube.com/watch?v=C91bTzF7bSM (fistel)​

Volle pens prikkelt de penswand --> trekt samen (2-3x/min) 

Netmaag

Past 6-10 L in​

Lijkt op een net​

Wordt bepaald welk voer door mag naar de boekmaag, wat nog herkauwd moet worden of terug moet naar de pens​

​

Hier ligt de magneet! ​

In de netmaag blijven scherpe dingen in het voer vaak hangen --> scherp-in

Boekmaag

Zo groot als voetbal --> 7-18 liter​

Grote vellen --> enorm oppervlak!​

Tot wel 5 m2​

Neemt water, vluchtige vetzuren en mineralen op (Mg, K, N)​

Dunne en dikke fractie wordt van elkaar gescheiden

Lebmaag

Inhoud van 10-20 L​

Ligt op de bodem van de buik​

Vergelijkbaar met echte maag mens​

Wordt zoutzuur gemaakt--> pH verlaagd! ​

Tot pH 2-3​

Doden van pensflora --> komt microbieel eiwit vrij​

Aanmaak pepsine --> is een enzym dat eiwit in voer afbreekt

FIlmpje rollen steken 

FIlmpje laprascopie

Lever en galblaas

Lever ligt rechts grotendeels hoog onder de ribwand​

Lever produceert gal --> wordt opgeslagen in galblaas​

Zorgt voor afbraak van vet --> wordt verdeeld in kleine druppels​

Kan daardoor beter verteerd worden door enzymen​

Lever zorgt voor handhaving bloedsuikerspiegel ​

Lever zorgt voor afbraak medicijnen en andere gifstoffen

Alvleesklier

Produceert alvleessap -->  zitten verteringsenzymen​

Trypsine: breekt eiwit af​

Amylase: breekt koolhydraten af​

Lipase: breekt vet af​

Kan koe de stoffen beter opnemen in het bloed​

Maakt ook insuline aan --> zodat bloedsuikergehalte en het transport van glucose naar lichaamscellen geregeld wordt 

Dunne darm

Lengte 40-45 meter​

Aan de rechterkant van de koe, tegen de pens aan​

1e deel (12-vingerige darm): afbraak voedingstoffen door alvleessap en galvloeistof​

Ook afgifte bicarbonaat -->  pH omhoog naar 6​

Blijft darmflora leven!​

2e deel: opname voedingsstoffen door darmwand en afgegeven aan bloedbaan​

Oppervlak darmwand sterk vergroot door darmvlokken

Dikke darm

Opname van water​

Indikken van mest​

Fermentatie --> om laatst overgebleven voedingsstoffen af te breken​

Vluchtige vetzuren worden opgenomen in het bloed via de darmwand​

​

Blinde darm​

Opslag en fermentatie

Endeldarm

Restant voedsel dat niet meer verteerbaar is, wordt hier opgeslagen​

Via anus er uit als mest

Opdracht 3

In tweetallen​

10 minuten​

​

Zoek uit hoe lang het duurt vanaf het moment dat een koe een hap gras neemt totdat hij het uit poept ​

Bedenk waar dit vanaf hangt​

​

Daarna: klassikaal bespreken

Huiswerk - 3

Maak het huiswerk dat op Its Learning staat, voor de volgende les inleveren. 

In het bestand staat ook waar je de informatie kunt vinden. 

Deze les - gebruikte bronnen

https://roodbontpublishers.nl/dairy/cattlehealth/NL/1/page156470.html

https://edepot.wur.nl/475154

Gebruik dit ook tijdens je huiswerk en de voorbereiding op de voortgangstoets! Dit is je lesstof voor deze les!