GR en SP samenv /h 3 en 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

GR en SP samenv /h 3 en 4

Lesdoel:

We oefenen met onderdelen uit de toets G en Sp: bijv nw als volt. dw, stoffelijke bijv nw, als/dan 

herh pers vnw, bz vnw, samenstellingen, werkwoordspelling

• vergelijkend verband

laat een overeenkomst of een verschil zien.

signaalwoorden:

evenals, in vergelijking met, (even / net (zo) ... als, zoals 

Ook de vergrotende trap: 

meer / groter / beter enz. dan

Hij is zo'n lieve ziel, evenals zijn moeder.

In vergelijking met Luxemburg is Nederland groot.

Sjaak is net zo breed als z'n tweelingbroer.

Nederland is kleiner dan Duitsland.

Jou/Jouw

Wat is het verschil tussen jou en jouw in deze twee zinnen?

1. Ik vertel dat tegen jou. 

2. Jouw broertje is een leuke jongen.

wat gaan we doen vandaag?

Schrijf het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord op van 

goud, zilver hout, steen, koper, linnen, nylon.

Schrijf het als bijvoeglijk naamwoord gebruikte voltooid deelwoord op van verven, dragen. lopen, verbranden, ontdooien.

BLZ. 112

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Voltooid deelwoord:

- Vorm van een werkwoord

- Begint vaak met ge-, be-, ver-, ont-

- Er staat dan altijd nog een ander werkwoord in de zin

vb.) Hij heeft veel cadeautjes gemaakt

Bijvoeglijk naamwoord:

- Zegt iets over een zelfstandig naamwoord

- Geeft extra informatie

- Het staat vaak vóór een Zelfstandig naamwoord

vb.) De rode auto

        De reusachtige villa

Instructie 'jou of jouw'

Jou, u en mij zijn persoonlijke voornaamwoorden. 

Je kunt deze woorden vervangen door een naam.

voorbeeld: Dat boek is van mij. - Dat boek is van Henrike.

Jouw, uw en mijn zijn bezittelijke voornaamwoorden. 

Je herkent ze aan de -w en -n aan het eind. Ze geven een bezit aan. 

Vaak staat er meteen achter het woord een zelfstandig naamwoord.

Als je het woord vervangt door een naam, moet je achter de naam een s plakken. (Kies een naam die niet op een -s eindigt).

voorbeeld: Dat is jouw telefoon. - Dat is Martina's telefoon. 

infinitief	voltooid deelwoord	bijvoeglijk naamwoord
mesten	Het veld is gemest .	Het gemeste veld
huren	het huis is gehuurd .	het gehuurde huis
doden	het dier is gedood .	het gedode dier
redden	Het hert is gered.	Het geredde hert
lopen	De route is gelopen .	De gelopen route

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Instructie 'als of dan'

Bij een vergelijking gebruik je het woord 'als'. 

Voorbeeld: Zij werkt net zo hard als ik. 

Na een vergrotende trap gebruik je 'dan'.

Voorbeeld: Jij werkt harder dan ik. 

Als je niet weet welk woord er na 'als' of 'dan' komt, maak je de zin langer.  

Zij werkt net zo hard als ik (werk). 

Voltooid deelw als bijv. naamwoord

Werkwoorden kun je ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken. Meestal maak je het bijvoeglijk naamwoord van het voltooid deelwoord. 

Je schrijft die woorden zo kort mogelijk.

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Een stoffelijke bijvoeglijk naamwoord vertelt waar iets van gemaakt is.

Bijvoorbeeld:
- de houten tafel

- de gouden ketting

t of dt?

vindt met dt omdat er een d in het werkwoord zit. 

vinden - vind = stam

Die d kan je natuurlijk niet weglaten, want dan staat er vint

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord vertelt je van welk materiaal iets gemaakt is.

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

• het gouden horloge
• een papieren tas
• de zijden bloemen
• de houten tafel

Bezittelijk voornaamwoord

Twijfel je toch over d of dt:

VERVANG HET WERKWOORD DOOR "LOPEN"

Sam vind of vindt het goed?????

Het is: Sam loopt..... dus Sam vindt het goed.

Houd of houdt jij van boerenkool?

Het is: Loop jij..... dus Houd jij van boerenkool?

Voltooid deelwoord of persoonsvorm?
Zoek de zin met het voltooid deelwoord.

1. Naomi heeft dat mooie schilderij zelf geschilderd.
2. Jean verft zijn huis.
3. Van Gogh schilderde veel in Frankrijk.
4. Zij houdt van mij.

Wat is het meervoud van

alinea

1. meervoud op -en
2. meervoud op -s
3. meervoud op -'s

werkwoordspelling

1. hij bediend
2. hij bedient

Hij is groter als/dan ik.

1. als
2. dan

meervouden

Wat is het meervoud van idee?

1. idees
2. ideeen
3. ideeën
4. ideën

Maak van het voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord.
(verknippen) De ... broek

1. verknipte
2. verknipten
3. verkniptte
4. verknipt

Wat is geen voltooid deelwoord?

1. geslapen
2. geweest
3. blijven
4. gegeten

Werkwoordspelling

1. Hoe oud word je moeder morgen?
2. Hoe oud wordt je moeder morgen?

Bij vergelijkingen gebruik je...
(als iets hetzelfde is)

1. Als
2. Dan

Wat is een samenstelling?

1. Twee woorden die op elkaar lijken
2. Twee woorden die samen een nieuw woord vormen
3. Twee woorden, waarbij je de betekenis moet opzoeken
4. Twee woorden die hetzelfde betekenen

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijf je ...

1. Zo lang mogelijk
2. Zo kort mogelijk

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Welke is juist gespeld?

1. De verlote prijs
2. De verlootte prijs

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast