Kleurrijk Zicht: Een Ontdekking van Staafjes, Kegeltjes en Kleurenblindheid

• Annatomie
• MBO
• Studiejaar 3

kleurenblindheid

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen hoe staafjes en kegeltjes werken en begrijp je kleurenblindheid.

Wat weet je al over de staafjes en kegeltjes in het oog?

Hoe reageert het netvlies op licht?

Introductie

Het oog bevat staafjes en kegeltjes die verantwoordelijk zijn voor het zien van licht en kleuren.

Waar dienen de kegeltjes ook al weer voor?

En waar dienen de staafjes voor?

kegeltjes ook wel cones

weken alleen bij voldoende licht -> fotopisch zien

zorgen voor de keurwaarneming

elke kegeltjes is verbonden met een bipolaire ganglioncel.

Werking van Kegeltjes

Kegeltjes zijn onderverdeeld in drie typen die gevoelig zijn voor rood, groen en blauw licht.

elke een ander lichtgevoelig pigment (fotopsine)

als pigment wordt afgeborken onstaat de impuls, daarnaa weer hersteld

Doordat de drie typen kegeltjes (voor rood, groen en blauw) in verschillende mate kunnen worden geprikkeld. Kun je zeer veel verschillende kleuren zien

Wanneer ze alle drie even sterk worden geprikkeld , neem je wit licht waar

waar bevinden zich de hoogste concentratie kegeltjes?

fovea liggen uitsluitend kegeltjes

Kleurenblindheid, eigenlijk niet de juiste benaming

als men blind was geweest hadden de kegeltjes niet meer gewerkt.

Mensen met kleurenblindheid hebben moeite om bepaalde kleuren te onderscheiden vanwege defecte kegeltjes.

welke vormen kleurenblindheid bestaan er

1. rood groen
2. rood geel
3. geel blauw
4. blauw groenb

welke vorm van kleurenblindheid komt het meeste voor?

1. blauw geel
2. rood groen

bij wie komt kleurenblindheid het meeste voor?

1. mannen
2. vrouwen

2 van de 100 mannen heeft moeite met kleuren onderscheiden. 

Vormen van kleurenblindheid

alleen wit, zwart en grijstinten -> achromatopsie

Groen gestoord -> Deuteranomalie

Rood gestoord-> Protanoop

Blauw gestoord -> Tritanoop

normaal kleuren zien: Trichromatopsie

Test je Zicht

Hierbij de Ishihare kleurenblindheid test, deze gaan we voor onszelf maken. 

Oorzaken van kleurenblindheid

de kegeltjes schakelen niet goed onderling

erfelijkheid

zo kunnen zonen het via hun moeder van opa erven.

soms door diabetes of een ongeluk

Behandeling en Ondersteuning

Tot op heden is er geen behandeling mogelijk 

ga zelf op onderzoek uit naar de verschillende hulpmiddelen.

“Was u die zelfmoordenaar?” Vroeg de commandant van vliegbasis Twente in 1965 aan M. Noothoven van Goor. De dienstplichtige militair zat in de kantine achter een biertje bij te komen, samen met de piloot die hem in zijn straaljager op een haar na had gemist. Van Goor reed in zijn auto over de weg die de startbaan kruiste. Bij het oprijden van de startbaan brandde de onderste lamp van het verkeerslicht en Van Goor gaf gas. Het dalende vliegtuig miste hem rakelings. Ook de piloot dacht dat zijn laatste uur geslagen was.

Na dit incident paste de luchtmacht de verkeerslichten aan. Rood kwam voortaan boven, groen onder. Van Goor, volledig kleurenblind voor rood en groen, had het onderste, rode stoplicht als groen geïnterpreteerd!

Conclusie

Vat samen wat je hebt geleerd over de kegeltjes en kleurenblindheid. Hoe beïnvloedt ons begrip van kleur onze keuzes?

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over dit onderwerp dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.