Trachea verzorgen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Tracheastoma en tracheacanule

Leerdoelen

• Je kan uitleggen wat een tracheostoma is
• Je kan mogelijke complicaties benoemen die kunnen optreden bij het verzorgen van een tracheacanule.

Heb je al eens een tracheostoma /tracheacanule gezien?

1. Ja
2. Nee

Termen tracheastoma en tracheotomie (Vilans):

Een tracheotomie is een niet-eindstandige stoma. Er wordt een sneetje in de trachea gemaakt. De verbinding die de trachea vormt tussen de onderste en bovenste luchtwegen (mond-, neus- en keelholte) blijft intact.

Een tracheostoma is een eindstandige stoma. De luchtpijp eindigt in de hals. Er is geen verbinding tussen de onderste en bovenste luchtwegen.

Tracheostoma (opening in de hals)

Operatie waarbij strottenhoofd (deels) wordt verwijderd.

 >Ademen en hoesten gaat volledig via stoma.

 >Ademweg en voedselweg volledig van elkaar gescheiden.

Gebruik tracheacanule:

-stoma wordt te nauw

-fistelvorming (luchtpijp en slokdarm)

-als stomapleister niet kan of mag

Zorgvrager heeft geen stembanden meer.

Indicaties

• Ernstige zwelling van de luchtwegen door
• Verlamming van de stembanden, waardoor die de luchtpijp blokkeren;
  
• Een obstructie (blokkade);
  
• Tumoren;
  
• Ernstige spierzwakte, waardoor langdurige beademing noodzakelijk is.

Complicaties

• Slijmproblemen
• Hoestklachten
• Huidproblemen
• Obstructie
• Verwijdering van de buitencanule
• Luchtweginfectie

Tracheostoma, eindstandig

Met een tracheostoma heeft een patiënt geen stembanden meer

1. waar
2. niet waar

Stem revalidatie 

Praten door middel van een stemprothese (ook wel button of spraakknoopje genoemd). Tijdens operatie ingebracht.

Praten door middel van de injectiemethode of slokdarmspraak.

Electrolarynx (Servox). Deze methode wordt gebruikt als de eerste of tweede methode geen optie is.

Een tracheostoma is altijd tijdelijk

1. waar
2. niet waar

Wat is een tracheostoma?

1. een stoma in de slokdarm
2. een stoma in de luchtpijp
3. een stoma in de luchtpijp en slokdarm

Wat is een indicatie voor een tracheostoma?

1. tumor
2. hoge dwarsleasie
3. vreemd voorwerp in luchtpijp
4. alle antwoorden zijn goed

Kan iemand met een tracheostoma of tracheotomie douchen?

1. ja
2. nee

Tracheotomie is eindstandig en dus blijvend

1. Juist
2. Onjuist

Aandachtspunten

• De huidrand rondom de tracheostoma of canule zal zeker in het begin vaak rood van kleur en gevoelig zijn. 
• Er kan wildvleesgroei ontstaan als onderdeel van de littekenvorming. 
• Wees voorzichtig met rager/pincet binnenkant canule beschadigd gemakkelijk
• Binnen canule goed droogmaken, druppeltjes veroorzaken hoestprikkel
• Iedere beweging aan de canule kan een hoestprikkel veroorzaken
• Bij veterverband eerst nieuwe eraan, dan pas oude eraf i.v.m. risico op uithoesten. 

www.vilansprotocollen.nl