H6.3

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 2

Welkom

2 MAVO/HAVO

Hoofdstuk 6

De overheid

Wat regelt de provincie?

1. Zij maken wetten
2. Zij is verantwoordelijk voor een deel van de infrastructuur
3. Zij bepalen waar nieuwe huizen worden gebouwd

De centrale overheid

Het Rijk wordt ook wel 'de centrale overheid genoemd'

De ministers besturen het Rijk. Zij maken plannen en wetten die door de 2e kamer goedgekeurd moeten worden. De 2e kamer controleert zo de ministers. 

Rijksoverheid

Zaken die voor heel het land van belang zijn, worden vanuit Den Haag geregeld door de centrale overheid (= rijksoverheid of het Rijk).  

De rijksoverheid zorgt onder andere voor:

• de veiligheid in ons land (politie en leger)
  
• onderhoud van de dijken
  
• onderwijs
  
• gezondheidszorg

De provincie 

Verantwoordelijk voor de grond van een deel van het land

• Mogen steden uitbreiden?
• Mag extra ruimte komen voor bedrijfsterreinen? 
• Zijn er goede wegen of moeten die bijgebouwd worden?

Infrastructuur

Infrastructuur = voorzieningen die nodig zijn waardoor mensen kunnen wonen en werken

De gemeente

De gemeente staat het dichtste bij jou

Veel zaken in jouw woonplaats worden geregeld door de gemeente.

Moeten er bomen geplant worden? Komt er een nieuw voetbalveld

Identiteitsbewijs of paspoort regel je ook via jouw 

gemeente

 

De gemeente

• Burgemeester en wethouders

• Gemeenteraad: plannen controleren
   en goedkeuren
  

• Gemeenteraad wordt democratisch
   gekozen

Collectieve sector

De overheid en instellingen die zorgen voor de uitkeringen

Geef een voorbeeld van een collectieve voorziening

Collectieve voorzieningen

Voorzieningen waar de overheid voor betaald en waar iedereen gebruik van mag maken.

Sociale zekerheid

Als mensen geen of weinig inkomen hebben, kunnen ze van de overheid een uitkering krijgen.

Maar hoe komt de overheid aan geld om al deze collectieve voorzieningen te betalen?

Leerdoelen

• Je kunt voorbeelden geven van belastingen die we moeten betalen
• Je weet wat btw is en hoe die bij de belastingdienst terecht komt.
• Je weet waarom de overheid soms subsidies geeft en waarom de overheid op bepaalde producten accijns heft.
• Je kunt voorbeelden noemen van niet-belasting inkomsten

Leg kort uit wat de leerdoelen zijn en wat de studenten aan het eind van de les zullen leren.

Belastingen

Een belasting is een verplichte bijdrage die burgers en bedrijven aan de overheid betalen.

• Inkomsten belasting
• Loonbelasintg
• btw
• Winstbelasting

............................

............................  +

............................

............................

............................  +

Brutowinstopslag

Btw

Verkoopprijs

Comsumentenprijs

Inkoopprijs

Btw = Belasting toegevoegde waarde

Het is een belasting die de winkelier moet optellen bij de verkoopprijs

De btw verhoogt de verkoopprijs. Hierdoor maakt de winkel meer winst.

1. Juist
2. Onjuist

Voor wie int de winkelier de btw?

Subsidie

Een financiële bijdrage van de overheid om mensen en bedrijven te stimuleren

Subsidie

Een financiële bijdrage van de overheid om mensen en bedrijven te stimuleren

Accijns

Een extra verbruiksbelasting op alchohol, brandstof en tabak

Waarom heft de overheid accijns op alcohol, brandstof en tabak?

Kan je, naast belastingen, andere inkomsten van de overheid bedenken?

Niet-belasting inkomsten van de overheid

- Mede-eigenaar van de NS, Schiphol en Nederlandse loterij

- Verkoop van aardgas

- Verkeersboetes

Aan de slag!

Maken paragraaf 6.3 (afmaken)

Klaar? Rekenopgave hoofdstuk 6 maken of paragraaf 6.2 maken.