Weidevogels

• Biologie
• Basisschool
• Groep 6-8

Instructies

Nederland is van oudsher een weidevogelland en nog steeds zijn er vele weidevogels te vinden. Maar wat zijn weidevogels eigenlijk? En hoe kun je ze herkennen? Leer de vogels kennen die te vinden zijn in onze graslanden in deze les. 

Wil je nog meer te weten komen over weidevogels? Bekijk dan deze website: https://www.vogelbescherming.nl/bescherming/wat-wij-doen/onze-boerenlandvogels

Alles over weidevogels

Weidevogels

Vertel: In de vorige les leerden wij wat een groen schoolplein was. Vandaag gaan wij kijken hoe wij zelf ons schoolplein vogelvriendelijker kunnen maken.

Doe: Ga naar slide 3 als je een vetbol wil maken met je klas. Ga naar slide 5 als je een nestkast wil maken met je klas. Open de bijlage voor andere leuke activiteiten om je schoolplein vogelvriendelijker te maken!

Het doel

•  wat weidevogels zijn

•  vijf verschillende weidevogels te herkennen

 • waardoor weidevogels worden bedreigd

Aan het einde van de les weet je....

Vertel: In deze les gaan wij kijken wat een groen insectenhotel is, wat de voordelen daarvan zijn en je er zelf eentje kunt maken.

Wat weet jij al over weidevogels?

Mindmap/woordweb:

Doe: Vraag aan de leerlingen wat zij al weten over weidevogels weten.

Wat zijn weidevogels?

1. Vogels die over de wijde wereld heen vliegen
2. Vogels die in het bos wonen, maar eten zoeken in het gras
3. Vogels die broeden in graslanden en er hun jongen grootbrengen
4. Alle vogels die in Nederland verblijven

Nederland is van oudsher een weidevogelland. Dat komt doordat er in ons land veel open grasland is; het landschap waar deze vogels van houden. Maar wat zijn weidevogels eigenlijk? Het zijn vogels die broeden in weidegebieden en er hun jongen grootbrengen.

In deze video zie je waar veel weidevogels te vinden zijn: in rijke weides. Steeds meer weidevogels zijn niet alleen te vinden in graslanden, maar ook in de wadden en in de steden zie je ze steeds meer. 

Vogelbescherming Nederland werkt met boeren samen en roept consumenten op zuivel te kopen van boeren die zich extra inspannen voor weidevogels.

Nestvlieders en nestblijvers

Hier zie je een grutto met haar jong. Alle grotere weidevogels zijn zogenaamde “nestvlieders”. Als de jongen uit het ei zijn gekropen, verlaten ze binnen een dag het nest. Ze moeten meteen zelf hun kostje bij elkaar scharrelen.

Vogels zoals merels en koolmezen zijn “nestblijvers”. De jongen van deze soorten blijven in het nest tot ze kunnen vliegen.

Alle grotere weidevogels zijn  zogenaamde “nestvlieders”. Als de 

jongen uit het ei zijn gekropen,  verlaten ze binnen een dag het nest. De jongen worden niet gevoerd door de ouders (alleen de scholekster doet dat wel). Ze moeten meteen zelf hun kostje bij elkaar scharrelen. Om ervoor te zorgen dat alle jongen tegelijk het nest verlaten, begint het vrouwtje pas te broeden als alle eieren (meestal 4) gelegd zijn. Vogels zoals merels en huismussen zijn 

“nestblijvers”. De jongen van deze  soorten blijven in het nest tot ze  kunnen vliegen.

Steltloper of niet?

Dit is een kievit.

Veel weidevogels zijn steltlopers. Dit zijn vogels met lange poten

en lange, dunne snavels.

lange, dunne snavel

lange poten

Steltlopers: vogels met lange poten en een dunne lange snavel, waarmee ze makkelijk wormen en andere kleine beestjes uit de grond kunnen halen.

Hoe weet je welke vogel je ziet?

Vogels herkennen is vooral goed kijken. Let op de volgende punten.
Zo leer je de soorten herkennen.

Snavel: welke vorm? Lang of kort, dik of dun? Welke kleur?

Welke kleur heeft de keel?

Welke kleur heeft de borst? Is het een kleur of meerdere?

Hoe  zien de tenen eruit?

Waar zitten zijn ogen? Welke kleur hebben ze?

Welke kleur hebben de vleugels? Zijn ze effen of gestreept?

Een bovenstaart heeft dekveren. Welke kleuren vallen je op?

De staart: Is die lang of kort? Welke vorm heeft hij? Hoe ziet het uiteinde eruit? Als een v of als een vork of juist wat rond?

Zijn de poten lang of kort? En  welke kleur hebben ze?

Dit is een kievit.

Vertel: Om een vogel te herkennen moet je naar de onderdelen van de vogel kijken.
Doe: Bekijk deze kievit goed. Klik op de hotspots en kom erachter waaraan je vogels kunt herkennen.

Bijvoorbeeld: welke vorm heeft de snavel? Lang of kort? Dik of dun? Hoe lang is de staart? Hoe ziet het uiteinde van de staart er uit? Welke kleuren zie je? Etc.

Introductie video kievit

Kievit

zwart witte borst

Brede vleugels

Lange, dunne, zwarte kuif

Zoals de naam van deze les al verklapt, leeft de kievit eigenlijk alleen op graslanden en akkers. Ze houden van een open landschap, 

Wist je dat er in de hele wereld 24 kievitsoorten zijn? Daarvan hebben er maar drie een kuif.

Ze eten graag op de grond levende insecten zoals larven, regenwormen en slakjes, maar ook kleine hoeveelheden zaden.

Mooie groenpaarse glans op veren

Informatieve kijkafbeelding

Vertel: Dit is een kievit. Kijk eens goed. Hoe kunnen we hem herkennen? 

Doe: Klik op de hotspots voor tips, weetjes, geluidsfragmenten en antwoorden.

Scholekster

Wanneer de scholekster overwintert aan de kust, eet hij veel schelpdieren. Op graslanden eet hij vooral veel wormen.

Scholeksters zijn erg luidruchtig. Je kunt hun geluid goed herkennen. Hij roept schel 'te-piet'! Luister maar.

Deze steltlopers zijn in veel verschillende gebieden te vinden; niet alleen op het boerenland en aan de kust, maar ook op onze daken zijn ze te vinden.

Lange poten

Lange oranjerode snavel

Hij heeft een zwarte kop en een witte bef/buik.

Informatieve kijkafbeelding

Vertel: Dit is de scholekster. Kijk eens goed. Hoe kun je hem herkennen?

Doe: Klik op de hotspots voor tips, weetjes, geluidsfragmenten en antwoorden.

Wat hoort bij wie?

Sleep het juiste antwoord naar de bijbehorende vogel.

leeft alleen op graslanden en akkers

Heeft een lange, dunne, zwarte kuif

Is ook aan zee te vinden

Sleepvraag:

Vertel: Van links naar rechts zie je de grutto en de tureluur

Vraag: Wat hoort bij welke vogel?

Doe: Sleep het juiste antwoord naar de juiste vogel.

Grutto

Wulp

Lange poten

Lange, grijze poten

Spitse oranje snavel met zwarte punt.

Rood-oranje kop

In vlucht brede, witte vleugelstreep, witte staartbasis (vierkant) met zwarte eindband.

Lange, omlaag gebogen snavel

Witte buik met donkere streepjes

De wulp heeft lichtbruine veren, maar onder zijn vleugels zijn deze wit.

Met zijn spitse snavel zoekt hij diep in de zachte bodem naar diertjes, zoals regenwormen.

De grutto is de nationale vogel van Nederland.

Vanaf februari zijn de grutto's vooral in de veenweiden (weiden op veengrond) van Friesland, Noord- en Zuid-Holland.

De snavel van de wulp is perfect om kleine diertjes uit de grond te prikken zoals regenwormen.

De wulp is de grootste steltlopersoort van ons land en heeft ook de langste snavel.

De wulpen in Nederland vind je in de winter vooral in het Waddengebied. Hier overwinteren ze. Tijdens het broedseizoen vind je veel wulpen op het platteland in het noorden en oosten van ons land.

Informatieve kijkafbeelding

(Extra: Laat deze slide eerst maar een halve minuut zien. Vraag de leerlingen om vijf verschillen die zij zien tussen deze twee vogels op te schrijven. Laat deze slide nog een keer 30 seconden zien en laat ze nog vijf verschillen opschrijven. Door deze opdracht leren de leerlingen goed kijken.)

Vertel: Dit zijn de grutto en de wulp. Ze lijken erg op elkaar. Als je goed kijkt, kun je de verschillen herkennen. 

Doe: Klik op de hotspots voor tips, weetjes, geluidsfragmenten en antwoorden.

Wat hoort bij wie?

Sleep het juiste antwoord naar de bijbehorende vogel.

Grootste weidevogel

De nationale vogel van Nederland

Is ook aan zee te vinden

Sleepvraag:

Vertel: Van links naar rechts zie je de grutto en de tureluur

Vraag: Wat hoort bij welke vogel?

Doe: Sleep het juiste antwoord naar de juiste vogel.

Patrijs

Patrijzen eten zowel plantaardig als dierlijk voedsel. De jongen leven daarentegen de eerste weken alleen van insecten en ander kleine diertjes.

Patrijzen zijn familie van de hoendervogels net zoals de fazant. Zien jullie de gelijkenissen?

Patrijzen wonen het hele jaar door op akkers, graslanden en hoogveen in Nederland.

De veren van de patrijs zijn grijsbruin gekleurd met streepjes. Hierdoor valt hij niet op in zijn omgeving. Hij is gecamoufleerd.

Een grijze borst

Zijn keel en gezicht zijn oranjebruin.

Op zijn buik zit een grote donkerbruine vlek.

Informatieve kijkafbeelding

Vertel: Dit is een patrijs. Kijk eens goed. Hoe kun je een patrijs herkennen?

Doe: Klik op de hotspots voor tips, weetjes, geluidsfragmenten en antwoorden.

Extra informatie: Patrijzen zijn dus hoendervogels. Deze vogels zijn plomp gebouwd. Ze vliegen niet ver en hoog. Ze verbergen zich bij gevaar in het struikgewas en broeden op de grond.

Sleep de naam naar de juiste weidevogel.

patrijs

grutto

kievit

scholekster

wulp

Grutto’s en andere weidevogels dreigen uit te sterven in ons land. De weilanden zijn vaak zo kort gemaaid, dat ze er geen voedsel en schuilplaats kunnen vinden voor hun kuikens. Alleen in weides vol bloemen, kruiden en insecten kunnen ze veilig broeden en hun kuikens grootbrengen. 

Woordzoeker

Nationale vogel van Nederland (6)

Waar de meeste weidevogels zijn (9)

Waar een vogel mee eet (6)

Deze vogel heeft een kuifje (6)

Woordzoeker sleepvraag

Wat heb jij geleerd uit deze les?

Wat vond jij van deze les?

😒🙁😐🙂😃