5.1 Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

leerdoelen 5.1 

1. Je kunt uitleggen wat de renaissance inhoudt en waardoor die juist in Italië ontstond.
2. Je kunt uitleggen wat het veranderde mens- en wereldbeeld in de renaissance te maken heeft met de heroriëntatie op de klassieke oudheid.
3. Je kent de ideeën van enkele humanisten en renaissance-kunstenaars en hun bijdrage aan een nieuw mens- en wereldbeeld.

Wat is de renaissance en hoe herken je dit terug op dit schilderij: 'De school van Athene'

Renaissance

• Middeleeuwen: 'memento mori'

1) De kerk had weinig waardering voor de kennis uit de oudheid; in veel gevallen een afwijzing van God

2) Drukker bezig met de vraag: 'hoe kom in de hemel' > vroom en sobere levensstijl (heden is minder belangrijk dan hiernamaals)

Renaissance

Renaissance 'Carpe Diem'

• Hernieuwde interesse in het klassieke erfgoed uit de Italiaanse bibliotheken (nieuw onderzoek)

• Herontdekking van oudheid filosofen door de culturele uitwisseling gedurende de kruistochten

• Opkomst van een (rijke) zelfbewuste burgerij in Noord-Italië met een luxueuze levensstijl (geven wel om het hier en nu net als de Grieken en de Romeinen) .

• Val van Constantinopel (1453) zorgt ervoor dat veel mensen met klassieke idealen en denkbeelden vluchten naar Italië
  

Grieks-Romeinse bouw- en kunststijlen

1) Gebouwen met elementen uit de klassieke oudheid; zuilen, timpanen

2) Beelden werden gekopieerd uit de klassieke oudheid maar met de toevoeging van emotie

• Homo universalis; Leonardo da Vinci en Michelangelo
  

Humanisme

• In de middeleeuwen wordt het denken van mens gedomineerd door de kerk

• Door invloed van de Renaissance ontstaat het humanisme: 'geloof en bijbel niet meer de basis van denken, maar rationeel en kritisch denken met de mens als uitgangspunt'. 

• Teruggrijpen op klassieke teksten (Romeinse, Griekse en oude Bijbelteksten)  

• Ontstaan van een nieuw mensbeeld
  

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat de renaissance inhoudt en waardoor die juist in Italië ontstond

De renaissance is een cultuurstroming in de vijftiende en zestiende eeuw die ontstond in Italië die de mens centraal stelde en de kunst uit de klassieke oudheid als voorbeeld nam.

Waardoor de Renaissance in Italië ontstond:

1. Italiaanse handelaren waren in de loop van de middeleeuwen rijk geworden. Deze nieuwe zelfbewuste burgerij wilde kunnen genieten van het leven (carpé diem) en niet zoals de kerk alleen maar bezig zijn met het hiernamaals (memento mori).
2. De levensstijl van deze nieuwe burgerij sloot aan op de levensstijl van de Grieken en de Romeinen die veel meer genoten van de zin en schoonheid van het leven. Het is dus logisch dat er tijdens de renaissance terug werd gegrepen op deze periode.
3. Door een toename in handel uit het Midden-Oosten kwam men weer in contact met Griekse filosofen die in het Midden-Oosten goed waren bewaard (paragraaf 3.3), terwijl deze in Europa zo goed als verdwenen waren.
4. De val van Constantinopel in 1453 zorgde voor een massa immigratie van mensen die klassieke idealen en mensbeelden et de heroriëntatie op de klassieke oudheid.
   

Leerdoelen

2. Je kunt uitleggen wat het veranderde mens- en wereldbeeld in de renaissance te maken heeft met de heroriëntatie op de klassieke oudheid.

• Voor de Grieken en Romeinen stond het leven meer in teken van schoonheid en de zin van het leven hier op aarde (in plaats van het hiernamaals). De mens neemt hierin een centrale rol. Voor veel welvarende Italianen die iets met hun rijkdom wilden doen, vormde de klassieke oudheid een belangrijke inspiratiebron.

12:59

Op welke manier past de:
'Drie levensfasen van de Mens'

Bij het motto van de Renaissance:
Carpe Diem

14:56

Wat zou de kerk vinden van deze trend?

1. Goed, het onderschrijft een belangrijke boodschap van het menselijk bestaan
2. Wisselend, het is maar net wie je het vraagt...
3. Slecht, de uitingen in de schilderijen zijn barbaars en vulgair

16:19

Stelling: De werken van Titiaan gericht op sex, schoonheid en liefde zijn een afwijzing van de kerkleer in Italië

Juist/onjuist?

04:56

Deden zij dit vooral uit eigen belang of voor een groter belang?

04:56

Welke bijdrage heeft de medici familie geleverd aan de opleving van de Renaissance?

Leerdoelen

3. Je kent de ideeën van enkele humanisten en renaissance-kunstenaars en hun bijdrage aan een nieuw mens- en wereldbeeld.

• Voor zijn schilderijen keek Leonardo Da Vinci uitgebreid naar de anatomie van de mens, om realisme na te kunnen streven op het doek en op beelden.

• De David van Michelangelo vertoont de zelfde anatomische perfecte uitstraling. Kunstenaar als Michelangelo en Da Vinci die meerdere disciplines beheersten worden ook wel homo universalis genoemd

• De humanist Erasmus bestudeerde de bijbel en constateerde dat hierin fouten zaten. Als uitgangspunt nam Erasmus de klassieke bijbel teksten en zag dat door de jaren heen door de vele vertalingen enkele teksten sterk waren aangepast. De Vulgaat de bijbel die door de kerk werd gebruikt, was ook het uitgangspunt voor de kerkelijke regels, als de bijbel al fouten bevatte, klopten de regels dan nog wel?
  
  

Homework