Herhalen hoofdstuk 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De tijd van burgers en stoommachines

Herhalen H. 5

Wat leren voor gs?

• Begrippen. 
  
• Volgorde van gebeurtenissen (volgordevraag).
• Agrarische revolutie > demografische revolutie > industriële revolutie.
  
• Sociale Kwestie + Sociale Wetgeving.
  
• Modern imperialisme en nationalisme.
• Kapitalisme en communisme.
• Liberalisme en socialisme.
  
• Conservatisme, confessionalisme en feminisme.

Je moet een kunnen herkennen/uitleggen welk -isme bij een bron hoort.

Lees het boek + LessonUps + Aantekeningen!

Hoe leren voor gs?

Belangrijkste vraag om jezelf te stellen:
Waarom?
Als je weet waarom (dit kunt uitleggen), begrijp je waarschijnlijk goed waar het over gaat.

Tijdens de toets

• Lees de vragen goed door! Soms is er een valstrik.
• Schrijf voldoende op, bij twijfel > schrijf meer op.
• Soms krijg je nog punten voor begrippen die je noemt en/of uitlegt!
• Je moet doen alsof ik zelf helemaal niets weet van het vak, alles uitleggen dus!
• Maak goed gebruik van de bronnen en beschrijf goed wat je leest en/of ziet.

Hulpmiddelen

Industriële revolutie

Belangrijk: oorzaken en gevolgen van de industriële revolutie.

Is het een echte revolutie? Deze afweging moet je kunnen maken.

JORTgeschiedenis IR

WieWatWanneer IR

Demografische revolutie

Belangrijk: dit is een gevolg van de agrarische revolutie en een oorzaak van de industriële revolutie.

Door alle uitvindingen in de landbouw was er meer eten en gezondere mensen. Gezondere mensen zijn ook vruchtbaarder, dus er kwamen ook meer mensen. 

Bevolkingsaantal steeg enorm!

Dat zorgt ervoor dat deze mensen ook snel kleding nodig hebben.

Mensen zijn hard bezig in de huisnijverheid om aan de vraag te voldoen, maar dit moet sneller...

Dan gaan ze industrialiseren. Van spierkracht naar natuurlijke kracht (water, wind) naar stoom (IR).

Agrarische revolutie

Belangrijk: dit is een oorzaak van de agrarische- en de industriële revolutie.

Verbeteringen in de landbouw: Seed mill, Enclosures, etc. (zie 1e? les).

Beter voor de grond, betere oogsten, meer opbrengst.

Niet iedereen is meer nodig in de landbouw.

Sociale kwestie

Discussie over de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders.

JORT: Sociale Kwestie.

Modern imperialisme + nationalisme

Modern imperialisme: West-Europese landen die Afrika en Zuidoost Azië gaan koloniseren met het idee van 'the white mans burden'. Wij als witte mens hebben de plicht/taak om de beschaving daar bij te brengen.

Video: Modern imperialisme.

Nationalisme: sterk gevoel voor eigen land/volk en gedeelde geschiedenis. Hier komt ook superioriteitsgevoel bij kijken: beter voelen dan anderen.

Video: nationalisme.

Huisnijverheid

Mensen die thuis producten maken in opdracht van een ondernemer of opdrachtgever.

Wat is huisnijverheid: artikel.

Kapitalisme + liberalisme

Kernwoord: vrijheid

Wat is het kapitalisme: video.

Wat is het liberalisme: video.

Communisme + socialisme

Kernwoord: gelijkheid.

Video: communisme.

Video: socialisme.

Conservatisme + confessionalisme + feminisme

Conservatisme: conserveren, behouden. Tegen vernieuwing, van de traditie.

Video: conservatisme.

Confessionalisme: confessie, geloof. Gebaseerd op (de Christelijke) religie.

Video: confessionalisme.

Feminisme: vrouwenrechten, gelijkheid tussen man en vrouw.

Video: feminisme.

AR > DR > IR

• Ontwikkelingen in landbouw > betere oogst.

= agrarische/landbouw revolutie.

• Meer eten > meer mensen.

= demografische revolutie.

• Meer mensen > meer producten nodig > mechaniseren. Van huisnijverheid naar fabrieken.

= Industriële revolutie.

= mechaniseren van productie. 

    

Je moet ook voorbeelden van de uitvindingen kunnen noemen.

Sociale Kwestie

Discussie over de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders.

Oplossing: Sociale Wetgeving.

Modern imperialisme en nationalisme

• Modern imperialisme = West-Europese landen veroveren in de 19e eeuw koloniën in Afrika en Zuidoost-Azië om een wereldrijk op te bouwen.

• Nationalisme = grote liefde voor eigen land, volk en gedeelde geschiedenis.
• Superioriteitsgevoel = het gevoel dat je beter bent dan andere volken.
• White man's burden = het zou de taak zijn van de witte man om de beschaving bij te brengen.

    

Kapitalisme en communisme

• Ideologie = theorie over het bestuur van de samenleving.

• Kapitalisme = vrijheid. Doel: winst maken. 

• Communisme = gelijkheid. Door hele gs ongelijkheid (klassenstrijd). Proletariaat moet tot revolutie komen.

    

Liberalisme en socialisme

• Liberalisme = vrijheid. Vrije markt, privébezit.

• Socialisme = gelijkheid.

Splitsing socialisme:

• Reformisme/sociaaldemocraten = gematigde versie, volgens parlementaire weg.
• Communisme = gelijkheid via revolutie v/h proletariaat.

    

Conservatisme, confessionalisme en feminisme

• Conservatisme = conserveren=behouden. Voor de traditie tegen progressivisme.

• Confessionalisme = stroming die gebaseerd op de (Christelijke) leer. Naastenliefde en familie belangrijk.

• Feminisme = gelijke rechten voor vrouw en man.

    

Noem 2 landbouwontwikkelingen die zorgen voor de demografische revolutie.

Wat zijn Enclosures en wat was het gevolg van de Enclosure Acts?

De demografische revolutie was een oorzaak van de industriële revolutie. Leg uit.

Wat is huisnijverheid?

De uitvinding van de stoommachine bracht veel voordelen met zich mee. Welke uitvindingen werden gedaan door de stoommachine?

Noem een gevolg van de Industriële revolutie.

Leg uit hoe modern imperialisme een oorzaak en gevolg is van de industriële revolutie.

Leg uit wat 'the white man's burden' is en wat dit te maken heeft met modern imperialisme.

Leg uit wat nationalisme en superioriteitsgevoel betekenen en wat deze met elkaar te maken hebben.

Wat is de Conferentie van Berlijn en wat heeft dit met Modern imperialisme te maken?

Leg uit wat de Sociale Kwestie is en hoe deze wordt opgelost.

Wat is een ideologie?

Leg uit wat het kapitalisme en liberalisme voor ideologieën zijn.

Leg uit wat het communisme en socialisme voor ideologieën zijn.

Leg uit wat de klassenstrijd is.

Er ontstaat een scheiding tussen de communisten. Leg uit waarom en welke groepen er ontstaan.

Leg uit wat conservatisme is.

Leg uit wat confessionalisme is.

Leg uit wat feminisme is.