Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
VEI 1 Erfelijkheid 11.1 Eigenschappen en chromosomen 2020 2021
11.1 Eigenschappen en chromosomen
1 / 32
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Biologie
Middelbare school
mavo
Leerjaar 4
In deze les zitten
32 slides
, met
interactieve quizzen
,
tekstslides
en
2 videos
.
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
11.1 Eigenschappen en chromosomen
Slide 1 - Tekstslide
Werkdoelen vóór wk 51
11.1 en 11.2 opdrachten maken
Maak je begrippenlijst compleet!
Vat de stof samen!
Lees/bestudeer 11.3
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Tekstslide
11.1 leerdoelen
Je beschrijft wat erfelijke eigenschappen zijn.
Je beschrijft hoe een fenotype ontstaat en verandert.
Je beschrijft de bouw en vorm van chromosomen.
Je beschrijft hoe DNA in chromosomen het uiterlijk bepaalt.
Je beschrijft dat verschillende organismen een verschillend aantal chromosomen hebben.
Slide 4 - Tekstslide
11.1 Begrippenlijst
eigenschappen-erfelijke eigenschappen-fenotype
aanleg
chromosomen-DNA-chromosomenkaart-geslachtschromosomen
Gen-genotype
genoom
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Video
Wat zijn erfelijke eigenschappen?
Ieder mens heeft
eigenschappen
, zoals 2 benen, 2 armen etc. Eigenschappen zijn kenmerken die jou tot een mens maken.
De eigenschappen die je van ouders krijgt ->
Erfelijke eigenschappen
.
Erfelijke eigenschappen zien er bij iedereen anders uit. Dit noem je
fenotype
.
Slide 7 - Tekstslide
Heb je al je eigenschappen van je ouders geërfd?
Eigenschappen als oog- en huidskleur worden door je chromosomen (dus je DNA) bepaald. Dit zijn
erfelijke eigenschappen
.
Ergens heel erg goed in zijn, zoals voetbal is gedeeltelijk erfelijk. Dit noem je
aanleg
.
niet-erfelijke eigenschappen
.
Slide 8 - Tekstslide
Waar zit de informatie voor je eigenschappen?
In de celkern zitten de
chromosomen
.
Chromosomen bestaan voor het grootste deel uit
DNA
.
DNA bevat alle informatie van jouw lichaam.
Slide 9 - Tekstslide
cel-celkern-chromosomen-DNA-gen
Slide 10 - Tekstslide
Chromosomen
Eigenschappen kunnen worden doorgegeven met
DNA
.
DNA zit in je
chromosomen
in de celkern van elke cel
46 chromosomen bij de mens in lichaamscellen.
Altijd in paren van twee in lichaamscellen
In geslachtscellen 23 chromosomen, niet in paren
Slide 11 - Tekstslide
Aantal chromosomen
Elk soort organisme heeft in de kern van een lichaamscel een even aantal chromosomen.
Chromosomen komen altijd in paren voor.
Zegt het aantal chromosomen iets over de intelligentie van een organisme?
Slide 12 - Tekstslide
Juist of onjuist?
In de kern van een lichaamscel van een mens zitten 23 chromosomen.
A
Juist
B
Onjuist
Slide 13 - Quizvraag
Een veldmuis heeft 46 chromosomen in een lichaamscel.
Is het genotype gelijk aan dat van een mens?
A
Ja
B
Alleen bij de bevruchting, daarna niet meer.
C
Nee, de erfelijke informatie op de chromosomen is anders.
D
Ja, de erfelijke informatie op de chromosomen is gelijk als die van een mens
Slide 14 - Quizvraag
Een
gen
is een stuk van het DNA dat de informatie bevat
voor 1 eigenschap.
Op een chromosomenpaar zitten dezelfde genen
Alle genen op alle chromosomen samen noem je het
genotype
Het
genoom
van een organisme zijn alle chromosomen en
genen bij elkaar
Gen
Slide 15 - Tekstslide
Genotype
De informatie voor alle erfelijke eigenschappen = genotype
Slide 16 - Tekstslide
Verschillende fenotype bij honden
Fenotype: hoe een eigenschap eruit ziet, de verschijningsvorm.
Slide 17 - Tekstslide
Fenotype
-Je fenotype komt tot stand door je genotype en de invloeden vanuit het milieu.
Slide 18 - Tekstslide
Hoe ontstaat het fenotype?
Alle informatie uit het genotype+ invloeden uit het milieu
Je kan je
fenotype veranderen
, je genotype ....
fenotype=genotype + milieu
Slide 19 - Tekstslide
Kan het fenotype veranderen?
Je uiterlijk blijft niet het hele leven hetzelfde. In de puberteit verandert er bijv. ook het een en ander.
Fenotype kun je ook zelf veranderen. Denk maar eens aan haren verven, make-up en tatoeages.
Slide 20 - Tekstslide
Michael Jackson:
zelfde
genotype
, maar zijn
fenotype verandert
Slide 21 - Tekstslide
Welke stelling is juist?
A
Fenotype = genotype + milieu
B
Milieu = genotype + fenotype
C
Genotype = fenotype + milieu
Slide 22 - Quizvraag
Welk van onderstaande eigenschap heeft te maken met het fenotype?
A
Blond geverfd haar
B
Kort geknipt haar
C
Gepermanent haar
D
Zowel A, B als C
Slide 23 - Quizvraag
Bekijk de jonge slang uit Australië
Sleepvraag 1
Sleepvraag 2
genotype
fenotype
door omgevings
factoren
op het moment
van de bevruchting
genotype
en
fenotype
Er zijn 3 ogen te zien in het
Dit uiterlijk is ontstaan
Slide 24 - Sleepvraag
Genotype
Fenotype
47 chromosomen
in plaats van 46
Slide 25 - Sleepvraag
Aanleg
Van sommige eigenschappen weet je pas dat je ze hebt wanneer je ze gaat gebruiken. Je hebt dan
aanleg
geërfd.
Het
fenotype
is afhankelijk van de
erfelijke eigenschappen
en
invloeden uit de omgeving
(het milieu).
Slide 26 - Tekstslide
Chromosomen
Lichaamscellen van mensen hebben
23 paar
chromosomen (dus
46
chromosomen in totaal).
Één chromosomen paar bepaalt je geslacht. Dit noemen we de
geslachtschromosomen
. Deze worden aangegeven met de letter
X
en
Y
.
Vrouwen hebben twee X-chromosomen (
XX
), mannen hebben één X-chromosoom en één Y-chromosoom (
XY
).
Slide 27 - Tekstslide
Meisje of jongen?
46 chromosomen (23 paar)
22 paar chromosomen even lang
Het 23e paar chromosomen
vormt de geslachtschromosomen
2 gelijke =
XX= meisje
1 groot + 1 klein =
XY= Jongen
chromosomenkaart / karyogram
Slide 28 - Tekstslide
Slide 29 - Tekstslide
Eigenschappen op de chromosomen
Een
chromosoom
bestaat uit een lange opgerolde draad van
DNA
.
Een
stukje DNA bevat informatie over één eigenschap.
Dit stukje noemen we een
gen
. Op één chromosoom liggen wel duizenden genen.
Slide 30 - Tekstslide
Slide 31 - Tekstslide
Slide 32 - Video
Meer lessen zoals deze
D2BTH6 B2 oefenen
April 2019
- Les met
24 slides
Biologie
Middelbare school
vmbo g, t, mavo
Leerjaar 2
D2BTH6 B2 Erfelijke eigenschappen - lln
April 2019
- Les met
48 slides
Biologie
Middelbare school
vmbo g, t, mavo
Leerjaar 2
D2BTh6 B3 oefenen
April 2019
- Les met
16 slides
Biologie
Middelbare school
vmbo g, t, mavo
Leerjaar 2
9.1 Jouw waarneembare eigenschappen
Juni 2022
- Les met
29 slides
Biologie
Middelbare school
havo
Leerjaar 5
9.1 Jouw waarneembare eigenschappen
Mei 2023
- Les met
25 slides
Biologie
Middelbare school
havo
Leerjaar 5
5.1 Verschillen tussen mensen
Mei 2023
- Les met
30 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
D2BTh6 B3 (Boek) Geslachtelijke voortpl ln
April 2019
- Les met
35 slides
Biologie
Middelbare school
vmbo g, t, mavo
Leerjaar 2
D2BTh6 B1 Je uiterlijk - lln
April 2019
- Les met
27 slides
Biologie
Middelbare school
vmbo g, t, mavo
Leerjaar 2