WEBB 27.1 + 27.2

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo BEDRIJFSECONOMIE||  2022-2023

Programma

• Lesdoelen
  
• Theorie
• Aan de slag

Leerdoelen

• Je kunt het onderscheid beschrijven tussen variabele en constante kosten
• Je kunt voorbeelden geven van variabele en constante kosten
• Je kunt de break-evenafzet en -omzet berekenen op 3 manieren

Kosten

• Constante kosten: veranderen niet wanneer de productie wijzigt
• Voorbeelden?  
• Huur, verzekeringen, afschrijvingen
• Loonkosten? 
• Vaak gedeeltelijk constant en gedeeltelijk variabel in opgaven (goed lezen!) 

Constante kosten

• Constante kosten: waardoor kunnen deze toch hoger uitvallen? 
• Wijziging kosten: bijvoorbeeld huurverhoging 
• Uitbreiding productiecapaciteit

Capaciteit 

= het maximale aantal goederen of diensten dat een bedrijf kan verkopen, of het maximale aantal producten dat gemaakt kan worden.

Uitbreiding v.d. capaciteit -->  stijging van de Constante Kstn.

Bijv. één machine of vrachtwagen erbij.

Constante kosten kunnen ook veranderen 

door prijsstijgingen of -dalingen.

Constante kosten: wijziging productiecapaciteit

Break-evenafzet opnieuw berekenen; is investering zinvol?

Variabele kosten

• Variabele kosten: veranderen wanneer de productie wijzigt
• Proportioneel variabel: voor ieder product extra komt er een gelijk bedrag aan kosten bij 
• Voorbeelden: inkoopwaarde, loonkosten bijv. bij betaling per stuk, verzendkosten

Opgave 27.1

• TK = TCK + TVK 
• = 300.000 + 125.000 x (180.000/120.000) = € 487.500

Opgave 27.2

• TK = TCK + TVK 
• = 350.000 + 100.000 + 25.000 x (240.000/20.000) =
  € 750.000

Opgave 27.3 maken

Opgave 27.3

• a) (450.000 - 90.000)/90.000 = € 4
• b) 90.000 + 80.000 x 4 = € 410.000
• c) 90.000 + 110.000 x 4 = € 530.000

Aan de slag!

27.1 t/m 27.4

1 - TO = TK

TO = TK 

TO = TCK + TVK 

Break-evenafzet

Bij de break-evenafzet zijn de opbrengsten en kosten van de onderneming aan elkaar gelijk; er is geen winst of verlies. 

1. Economie: TO = TK

2. Schema brutowinst

3. Beco: dekkingsbijdrage

2 - schema

Break-evenanalyse

Breakeven afzet (BEA): de afzet waarbij geen winst of verlies wordt gemaakt, oftewel:  de winst = €0,-

Breakeven omzet (BEO) = Breakeven afzet x verkoopprijs

Dekkingsbijdrage (per product) = Verkoopprijs - Variabele kosten

Deze dekkingsbijdrage (DB) moet de totale constante kosten dekken.

Voorbeeld: verkoopprijs is €15, variabele kosten is €6, constante kstn zijn €120.000. 

Wat is de breakeven afzet?

DB per stuk = €15 - €6 = €9  Deze moet de CK dekken: €120.000 / €9,- = 13.333,3 -> 13.334 stuks

Van een eenmanszaak is het volgende gegeven:
Verkoopprijs: € 250,-
Variabele kosten per product: € 100,-
Constante bedrijfskosten: € 225.000
Bereken de break-even omzet.

Van een vof is het volgende gegeven:
Variabele kosten per product: € 120
Totale constante kosten: € 10.800
De break-even afzet is gelijk aan 60 stuks
Bereken de verkoopprijs die bij de break-even afzet wordt bereikt.

TO = 4q
TK = 2q + 500
de break-even-afzet is:

1. 500
2. 250
3. 2
4. 0,5

TK = 0,1Q + 11.000
TO = 1,5Q
Wat is de break-even afzet?

1. 7587 producten
2. 5778 producten
3. 7857 producten
4. 8775 producten

Wat is de break-even afzet?

1. 4.000.000
2. 50.000
3. 2.500.000
4. 5.000.000

Formule BEA:    C / (p-v)         =         C / dekkingsbijdrage per stuk

C= totale constante kosten, p = verkoopprijs per stuk, 

v = variabele kosten per stuk

of:

BEA is TO = TK (de hoeveelheid waarbij TO=TK)

TO = p x Q   en   TK = (v x Q) + C

of:  met behulp van: 

Omzet

- Variabele kosten

= Dekkingsbijdrage

- Constante kosten

= Nettowinst

Omzet

- inkoopwaarde omzet

= brutowinst

- overige variabele kosten

Dekkingsbijdrage

- Constante kosten        

= Nettowinst

3. Dekkingsbijdrage

een andere manier van de break-even analyse 

Een fabrikant heeft op een scheerapparaat een verkoopprijs (p) van €100. Zijn variabele kosten per stuk (v) zijn €30. Wat is zijn dekkingsbijdrage (DB)?

1. €100+€30=130
2. €100-€30=€70
3. €100 x €30 = €3.000
4. €100 / €30 = €3,33

Een fabrikant heeft op een boormachine een verkoopprijs (p) van €250. Zijn variabele kosten per stuk (v) zijn €30. Zijn constante kosten per product (c) zijn €20. Wat is zijn dekkingsbijdrage?

1. €250 - €20 = €230
2. €250 + €20 = €270
3. €250 - €30 = €220
4. €250 + €30 = €280

Joost verkoopt voetballen voor EUR 35. Zijn variabele kosten zijn EUR 25 per stuk en zijn totale constante kosten zijn EUR 1.200.
Wat is de dekkingsbijdrage

1. p- v = 35 - 25 = 10
2. p = 35
3. p-v = 35 - 1.200
4. kun je niet uitrekenen

Ik verkoop een product voor € 5,-. De inkoopprijs van de product is € 2,50. De constante kosten zijn € 750. Wat is de dekkingsbijdragen?

1. € 750
2. € 5,-
3. € 2,50
4. € 7,50

Opgave 27.5 maken

Opgave 27.5 A

Opgave 27.5 A

Opgave 27.5 B

Opgave 27.5 B + C

c) € 11.500 - € 5.000 = € 6.500 negatief

Opgave 27.5 D

1. 63.250 - 57.500 = € 5.750 hoger (positief) 
2. gelijk
3. 30.250 - 20.000 - € 10.250 hoger door hogere afzet én hogere variabele kosten per product (€ 5,50 werkelijk, begroot = 20.000/5.000 = € 4)
4. 28.000 - 26.000 = 2.000 hoger (negatief)

Aan de slag!

27.6 t/m 27.11