Klassenpost en Lezen H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Programma, lesuur 1

1) Stil lezen/boek uitkiezen

2) Introductie Klassenpost

Klassenpost

Brieven schrijven naar een onbekende leeftijdsgenoot 

Lesdoelen

Je leert: 

-  na te denken over de inhoud en de vorm van een brief

- na te denken over wat je precies wil en hoe je je doel kan bereiken met de brief

- hoe je een brief moet indelen

Inhoud van een brief

Vanzelfsprekend is de inhoud van een brief belangrijk. Over welk(e) onderwerp(en) schrijf je: over ideeën, ervaringen, gedachten, gevoelens, meningen? En wil je informeren of amuseren, troosten of opvrolijken? Hoe bereik je dat effect? 

Waarover schrijf je in een brief aan iemand die je totaal niet kent?

Vorm van een brief

De vorm maakt een brief toegankelijk en zorgt ervoor dat hij uitnodigt tot lezen. Denk aan de stijl waarin hij is geschreven, de woordkeuze en zinsbouw, de opbouw van het verhaal en de toon van de brief. Ook hoe de brief eruit ziet (lettertype, gebruik van kleur en beeld) draagt hier in belangrijke mate bij. 

Wat vind jij belangrijk als het om de vorm van een brief gaat?

De brief 

Een brief is een geschreven boodschap die je per post verstuurt in een envelop (gesloten en van een adres voorzien), maar je kunt hem ook zelf langsbrengen en overhandigen, in de brievenbus doen of onder de deur door schuiven. 

Schrijf je een brief, dan ben je de afzender.

Degene(n) aan wie je de brief schrijft, is (zijn) de geadresseerde(n) ofwel de ontvanger(s)

De formele brief 

 Formeel wil zeggen: een zakelijke, officiële brief.  Voorbeelden van zakelijke brieven zijn: 

 - een brief met je schooladvies 

- een sollicitatiebrief

 - post van de gemeente, van advocaten en notarissen. 

In zo’n brief is het taalgebruik vormelijk. Je spreekt iemand aan met ‘u’, ‘meneer’ of ‘mevrouw’. Dat ervaar je misschien als wat plechtig of een beetje stijf maar het is wel zakelijk. 

De informele brief

Informeel wil zeggen: niet zakelijk, ongedwongen en meer tot de privésfeer behorend. 

In zo’n brief noem je iemand bij z’n voornaam en is je taalgebruik correct maar toch wat losser.

De brief die jij aan een leerling gaat schrijven die even oud is als jij is:

1. formeel
2. informeel

Controle

Voordat je je brief verstuurt, kun je hem laten lezen aan een ander, bijvoorbeeld
een klasgenoot, een vriend(in), je vader en/of moeder. 

Ze checken de taal: de formulering, de 

spelling, het (hand)schrift en de lay-out. Ze bekijken of je tekst duidelijk of onduidelijk is,
interessant of saai, mooi of lelijk en beleefd of onbeleefd. 

Wat zou jij graag nog even extra laten controleren? (M.a.w. waar ben je niet zo goed in?)

Soorten brieven 

Je ziet in de volgende dia's verschillende fragmenten uit brieven:

een afscheidsbrief, een liefdesbrief, een brief met

een verzoek en een met een excuus, een bedankbrief

en een huis-tuin-en-keukenbrief.

Lees elk fragment en bedenk uit wat voor soort brief elk fragment komt.

Ik vind je zo bijzonder, hoe je doet en hoe je lacht en het is zo fijn je elke dag te zien.
Ik tel de dagen af tot je weer terug bent.

1. huis-tuin-en keukenbrief
2. brief met een verzoek
3. brief met een excuus
4. liefdesbrief

Gister een nieuwe telefoon gekocht. Gaaf wat daar weer allemaal mee kan. Beter beeld en mooier geluid! Ben nu alle nieuwe functies aan het proberen.

1. bedankbrief
2. huis-tuin- en keukenbrief
3. liefdesbrief
4. brief met een verzoek

Daarom dien ik een verzoek in tot financiële ondersteuning. Alleen daarmee kan de operatie van Sam in Amerika plaatsvinden.

1. rouwbrief
2. brief met een excuus
3. brief met een verzoek
4. bedankbrief

Op jouw verjaardagsfeestje kon ik het gewoon niet voor me houden. Ik was zo blij!
Maar toen ging alle aandacht naar mij, terwijl jij jarig was.
Dus eigenlijk pikte ik de aandacht die jij verdiende. Dat was niet leuk voor jou. Sorry daarvoor.

1. excuusbrief
2. huis-tuin- en keukenbrief
3. brief met een verzoek
4. rouwbrief

Ik begrijp best dat je naar Canada emigreert. Zoals je het beschrijft, ga je daar vast een heel fijn leven tegemoet.
Maar het verandert onze vriendschap wel heel erg en ik zal je heel erg missen.

1. excuusbrief
2. afscheidsbrief
3. huis- tuin- en keukenbrief
4. bedankbrief

Afgelopen vrijdag was mijn laatste stagedag bij u op de afdeling in het Zeeziekenhuis. Ik heb het als een fijne en leerzame tijd ervaren en daar wil ik u nogmaals heel hartelijk voor bedanken. Het zal me helpen bij mijn verdere opleiding.

1. excuusbrief
2. liefdesbrief
3. brief met een verzoek
4. bedankbrief

Programma, lesuur 2

1) Maak de startopdracht op blz. 72

2) Theorie Lezen H3: inleiding, slot en hoofdgedachte

2) Maak opdracht 1 (en bespreken)

3) Huiswerk

Lesdoel

Je leert wat een hoofdgedachte is en hoe je die formuleert. Je leert wat je in een inleiding en slot van een tekst kunt verwachten.

Maken

Startopdracht op blz. 72 en bespreken

Klaar? Lees de theorie alvast even door op dezelfde bladzijde.

Theorie

Inleiding: het onderwerp introduceren en de lezer nieuwsgierig maken.

Slot: samenvatting of conclusie van de tekst. (Niet bij nieuwsberichten)

Hoofdgedachte: het belangrijkste wat over het onderwerp wordt gezegd in een hele zin. Lees hiervoor de tekst PRECIES.

Maken

Opdracht 1, blz. 73

Let op: geef antwoord in een hele zin waarin je een deel van de vraag herhaalt.

Als je klaar bent, mag je gaan lezen in je leesboek of beginnen aan het huiswerk.

Het huiswerk is opdracht 2, vraag 1 t/m vraag 6

Voordat je het lokaal verlaat:

Schuif je stoel even aan en kijk of je alles netjes achterlaat!