Medicatie (basisinformatie) deel 1

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1,2

                                Basiskennis 

                                                    medicatie

Welkom

Programma:

• Theorie medicatie (20 min)
• Opdracht maken in 2 tallen (1,5 uur)

Wat is een medicijn?

Een medicijn is een chemische stof (of een combinatie van meerdere chemische stoffen) met een genezende werking op mens en/of dier. Een medicijn wordt ook wel geneesmiddel of medicament genoemd.

Wat is het doel van medicatie?

Doel van medicijnen

- preventief/profylactisch

- curatief/causaal

- symptomatisch (placebo)

- substitutie

- diagnostisch

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking) en uiteindelijk genezing

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

bijv. corona

vaccin

bijv.
paracetamol

Voorkomen van ziekte

Verminderen van klachten door suggestie

Bestrijden of verzachten van de gevolgen van een ziekte

Bestrijden van de oorzaak van een ziekte

profylactische werking

causale werking

symptoom-

bestrijding

Placebo

bijv. antibiotica

Vormen van medicijnen

Meer uitleg

Tabletten, dragees en capsules kunnen zo gemaakt zijn dat de werkzame stof niet in de maag, maar pas in de dunne darm vrijkomt. Hierdoor kan het maagzuur het medicijn niet aantasten.

Deze medicijnen mogen nooit gekauwd, gebroken of gemalen worden.

Zetpillen bestaan uit een gemakkelijk smeltende stof waarin de geneesmiddelen zijn verwerkt. Het geneesmiddel wordt via de slijmvlieswand van de darmen snel in het bloed opgenomen.

Naamgeving medicatie

chemische naam = nauwkeurige beschrijving van de atomen die de stof bevat 

(Para-acetylaminofenol)

stofnaam of generieke naam = beschrijving van de stof(fen) die in het medicijn zitten (paracetamol) onder deze naam herkennen wij vaak de werking van het medicijn

merknaam = fantasienaam verzonnen 

door fabrikant                   ®

® betekent

dat het een geregistreerd handelsmerk is en dat

niemand anders die naam mag gebruiken

Hoeveel verschillende namen ken je of kun je vinden van paracetamol?

Risico's medicijngebruik

• Bijwerkingen
• Cumulatie---->
• Interactie
• Verslaving
• Gewenning/tolerantie

Bijwerkingen:

Niet gewenste en schadelijke effecten van een geneesmiddel

waarvan de gebruikelijke dosering is gegeven

Cumulatie: Wanneer het middel te vaak

wordt gegeven is de vorige

dosis nog niet voldoende

uitgescheiden en stijgt de

plasmaconcentratie

vootdurend. Dan ontstaat

ophoping of cumulatie van

het geneesmiddel tot

toxische of zelfs lethale

dosis

interactie:

Een wisselwerking tussen medicijnen die tot verandering in de werking en bijwerkingen kunnen leiden

gewenning: Je lichaam went aan het medicijn en je hebt een steeds hogere dosis nodig om hetzelfde effect te ervaren.

Toedieningswegen

- enteraal = 

via het maag-darmstelsel -> meestal algemene werking (systematisch)

- parenteraal 

= via injectie/infuus of door difussie-> systematische of lokale werking

-topisch = 

via de huid en alleen lokaal/plaatselijk

 

Toedieningswegen

- oraal 

-rectaal

- sublinguaal

- injectie (subcutaan, intraveneus, intramusculair, intra-articulair, intra cardiaal, intralumbaal en epiduraal = ruggenprik

- inhalatie

- transdermaal (pleisters)

-vaginaal

oraal = via de mond 

rectaal = via de anus

sublinguaal = onder de tong (hartproblemen, epilepsie)

transdermaal = via pleister (lokale toediening maar soms systemische werking denk maar aan nicotine pleister)

inhalatie = tracheaal via luchtpijp of nasaal via neus (astma) soms lokaal soms systematisch

vaginaal = via de vagina (anti schimmel)

De opdracht

Werk in tweetallen, zoek informatie op via Thieme of apotheek.nl en verwerk dit in een Powerpoint presentatie:

1. Kies een toedieningswijze:
   
2. Oraal, rectaal/vaginaal, via de huid, via de luchtwegen, via de slijmvliezen 
3. Welke vormen horen bij deze toedieningswijze? 
4. Hoe dien je dit toe? (bekijk het protocol) 
5. Zijn er aandachtspunten waar je op moet letten?  
6. Hoe controleer je medicatie? Benoem 5 belangrijke punten als je medicatie gaat geven?
7. Wat is belangrijk als je medicatie met deze toedieningswijze deelt?

                                Basiskennis 

                                                    medicatie

                                                           Vervolg

Welkom

programma

theorie (20 min)

presentaties en oefenen toedienen (60 min)

uitzet opdracht (30 min) 

medicatie cyclus

1. Voorschrijven 
2. Ter hand stellen
3. afleveren 
4. Opslag/beheer Gereed maken 
5. Toedienen/registreren 
6. Evaluatie.
   

Medicatie veiligheid: 5 j's 

• Juiste medicijn?
  
• Juiste patiënt/cliënt?
  
• Juiste tijdstip?
• Juiste wijze van toedienen?
• Juiste dosis?

Uitzetten medicatie

• Juiste dossier
• Lees bijsluiter als je het medicijn niet kent, en zoek de juiste toedieningsvorm op
• Houdt rekening met bewaaradvies (dranken, druppels, etc)
• 
  

verpleegkundige taken

voor

tijdens

na toediening

stellingen wat mag wel/wat mag niet als vpk

omgaan met fouten