Paragraaf 5 h2 memo

2.5 Burgers aan de macht
1 / 28
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

In deze les zitten 28 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

2.5 Burgers aan de macht

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
-Je kan uitleggen dat het bestuur in de Republiek bijzonder was voor die tijd.
-Je kan uitleggen dat de stadhouder en de regenten soms verschillende belangen hadden.
-Je kan uitleggen wat de oorzaken en gevolgen waren van het Rampjaar

Slide 2 - Tekstslide

De Republiek

We noemden Nederland in de Gouden Eeuw 'de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden'.


-De Republiek bestond uit 7 gewesten (een soort provincies).

-Ieder gewest had een eigen bestuur: de gewestelijke staten.


Slide 3 - Tekstslide

De Republiek der Nederlanden?
  •  In de 17e eeuw was Nederland een Republiek met 7 gewesten (staatjes): Hol, Ze, Ut, Gld, Ov, Gr, Fr
  • Elk bestuur had zijn eigen bestuur. (vergadering met vertegenwoordigers van de steden en adel)
  • De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal (beslissingen over buitenlandse politiek, leger en vloot)
  • Elk gewest even belangrijk --> praktijk Holland machtigst

Slide 4 - Tekstslide

7 gewesten
De  7 gewesten werden apart bestuurd. (Gewestelijke Staten)
Ze werken samen in de StatenGeneraal.
Bestuurders worden regenten genoemd.
 

Slide 5 - Tekstslide

Staten - Generaal


- buitenlandse zaken


- oorlog en vrede

Gewestelijke Staten


- rechtspraak


- bestuur (eigen wetten)



Slide 6 - Tekstslide

Raadpensionaris
  • Soort minister-president van de gewesten
  • Vertegenwoordigde het belangrijkste gewest (Holland) in de Staten-Generaal
  • Hij wilde rust en vrede om de handel veilig te stellen!
  • Machtstrijd met de stadhouder (van Oldenbarnevelt en Maurits)

Slide 7 - Tekstslide

Johan van Oldenbarnevelt,
raadpensionaris  in 17e eeuw
Johan de Witt,
raadpensionaris in 17e eeuw

Slide 8 - Tekstslide


Stadhouder


  • opperbevelhebber van leger en vloot
  • geen oorlog: geen werk...



-Vaak ruzie?
-Gedoe tussen stadhouder en regenten...
-Oorlog of vrede?

Slide 9 - Tekstslide

Zelfstandig verder
A:
Meedoen met rest uitleg/ opdrachten maken/check met test jezelf/leerdoelen checken 
B:
Tekst lezen/opdrachten maken/ check met test jezelf/ leerdoelen checken  
C:
Tekst lezen/samenvatting maken/ check met test jezelf/ leerdoelen checken 
D:
Filmpjes kijken/vergelijken met leerstof/ check met test jezelf/ leerdoelen checken

Slide 10 - Tekstslide

Rampjaar 1672
-Aanval van 3 kanten (Engeland, Frankrijk, Duitse bisdommen)
-Verschillende redenen;
1: Engeland wilde winstgevende handel overnemen
2: Frankrijk wilde grondgebied tot de Rijn uitbreiden
3: Beiden wilden macht Republiek breken

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

Gevechten
-Op zee; Michiel de Ruyter
-Fransen/Duitse bisdommen bezetten bijna hele Republiek (behalve Holland en Zeeland)

-Inwoners eisten weer een stadhouder --> Willem III

Slide 13 - Tekstslide

Gevechten (2)
-Raadspensionaris Johan de Witt ontslag 
-Einde oorlog zonder gebiedsverlies Republiek

Maar;
-Oorlogen niet voorbij --> kostten veel geld en slecht voor handel
-Einde Gouden Eeuw -->Frankrijk/ Engeland streefden voorbij

Slide 14 - Tekstslide

Zelfstandig verder
A:
Meedoen met rest uitleg/ opdrachten maken/check met test jezelf/leerdoelen checken 
B:
Tekst lezen/opdrachten maken/ check met test jezelf/ leerdoelen checken  
C:
Tekst lezen/samenvatting maken/ check met test jezelf/ leerdoelen checken 
D:
Filmpjes kijken/vergelijken met leerstof/ check met test jezelf/ leerdoelen checken

Slide 15 - Tekstslide

Wat is de Staten-Generaal
A
De Eerste en Tweede kamer
B
De belangrijkste generaal van het leger

Slide 16 - Quizvraag

Wat zijn de Generaliteitslanden?
A
De gewesten die vertegenwoordigd waren in de Staten-Generaal
B
De koloniën
C
De gebieden die bestuurd werden door de Staten-Generaal
D
De gebieden die geen afgevaardigden hadden in de Staten-Generaal

Slide 17 - Quizvraag

Raadspensionaris ( 2 antwoorden)
A
opperbevelhebber Staatse leger
B
hoofd van Staten-Generaal
C
benoemt regenten
D
bepaalt militair beleid

Slide 18 - Quizvraag

Wat is een stadhouder?
A
Legeraanvoerder
B
Burgemeester
C
Voorzitter van Staten-Generaal
D
Hoogste baas van de VOC

Slide 19 - Quizvraag

De ................ besliste of Nederland oorlog ging voeren of niet
A
gewestelijke staten
B
Staten-Generaal

Slide 20 - Quizvraag

Wat is de belangrijkste functie van de raadspensionaris?
A
Legeraanvoerder
B
De koning van Nederland
C
Voorzitter Staten-Generaal
D
Familielid van Oranje

Slide 21 - Quizvraag

Op het bekendste schilderij uit de Gouden Eeuw: de Nachtwacht, staan mensen van de .... afgebeeld
A
Schutterij
B
Staten-Generaal
C
Staten van Holland
D
Statenbijbel

Slide 22 - Quizvraag

STATEN GENERAAL ZIJN VERANTWOORDELIJK VOOR ....
A
BINNENLANDS BELEID + MILITAIR BELEID
B
BUITENLANDS BELEID + RECHTSPRAAK
C
BINNENLANDS BELEID + REGENTEN
D
BUITENLANDS BELEID + MILITAIR BELEID

Slide 23 - Quizvraag

De Gewestelijke Staten was...
A
Prins Maurits en Johan van Oldenbarnevelt
B
Staten-Generaal en de Stadhouder
C
Het bestuur van een gewest (provincie)
D
Het bestuur van een stad

Slide 24 - Quizvraag

De Staten Generaal gaf de VOC en WIC speciale rechten nl: (2 antwoorden)
A
handelsmonopolie
B
vrede sluiten en oorlog voeren
C
aandelen verkopen
D
een multinational

Slide 25 - Quizvraag

De Staten Generaal gaf de VOC en WIC speciale rechten nl:
A
handelsmonopolie
B
vrede sluiten en oorlog voeren
C
aandelen verkopen
D
een multinational

Slide 26 - Quizvraag

Waar bestond vroeger de Staten-Generaal uit?
A
Burgemeesters
B
Vertegenwoordigers uit de gewesten
C
1e en 2e kamer
D
Ministers en de koning

Slide 27 - Quizvraag

De VOC werd op initiatief van de Staten-Generaal opgericht, omdat...
A
andere landen handelscompagnieën oprichtten en de Republiek met hen wilde concurreren.
B
de winsten in de Republiek daalden doordat handelscompagnieën elkaar beconcurreerden.
C
er flinke winst viel te behalen op de scheepsbouw. Meer schepen leverde meer geld op.
D
de Staten-Generaal graag landen wilden veroveren om hun macht en rijkdom te tonen.

Slide 28 - Quizvraag