M en M: cursus 3.3 Hoe zijn rechten en plichten geregeld?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

3.3 Hoe zijn rechten en plichten geregeld?

Lesdoel

Jullie leren over de grondwet in de Nederlandse rechtsstaat.

Belangrijke begrippen

• grondwet, rechtsstaat, grondrechten, koninkrijk, regeringsleider
• parlementaire democratie, staatssecretaris

Blz. 94

afb 14 --> De protest bevindt zich op het Binnenhof.

Het Binnenhof is een gebouwencomplex in het centrum van Den Haag, dat al eeuwenlang het centrum is van de Hollandse en Nederlandse politiek. 

De Franse Revolutie heeft ervoor gezorgd dat er in Europa rechtsstaten ontstonden.

Maak opdracht 1 t/m 3 en lees de bijbehorende leerstof.

Blz. 95

Rechtsstaat: rechten en plichten van burgers én overheid vastgelegd in wetten.

Grondrechten: in de grondwet staan belangrijke rechten en vrijheden van burgers beschreven.

Klassieke grondrechten: beschermen de vrijheid van burgers.

Worden ook vrijheidsrechten genoemd.

Niemand mag deze rechten aantasten of zomaar beperken. De meesten werden in de 19e eeuw in de grondwet opgenomen.

Vb.: vrijheid van godsdienst en onderwijs, verbod op discriminatie.

2e helft van de 20e eeuw --> sociale wetten 

1983 in de grondwet vastgelegd: overheid heeft de plicht goed voor de burgers te zorgen.

Zo kwamen er sociale grondrechten, bijv.: recht op woongelegenheid en gezondheidszorg.

www.schooltv.nl

Lezen leerstof blz. 95 en maken opdracht 4 en 5.

Blz. 96

Opdracht 6 overslaan!

Lezen leerstof en maak opdracht 7

Vanaf Willem II worden Nederlandse vorsten ingehuldigd in de Nieuwe Kerk in Amsterdam (afb. 17)

De Nieuwe Kerk is een kerkgebouw in het centrum van Amsterdam. De kerk is gelegen aan de Dam, op nummer 12, naast het Paleis op de Dam.

Blz. 97

Lees de leerstof en maak opdracht 8 en 9.

In de jaren 1815-1919 werd Nederland geleidelijk een democratie.

Tot 1848 had de koning ontzettend veel macht. Hij hoefde weinig rekening te houden met het parlement.

Na de volksopstand in Parijs vroeg koning Willem II Thorbecke een nieuwe grondwet te schrijven.

Nederland kreeg een parlementair stelsel; een regeringsvorm waarbij de uitvoerende macht (koning) verantwoording schuldig is aan het parlement.

Nederland was nog geen democratie, nog niet iedereen mocht stemmen (12,5% van de mannen). 

1887 --> uitbreiding kiesrecht

1917 --> algemeen mannenkiesrecht

Nederland werd pas echt een parlementaire democratie door de invoering van het algemeen vrouwenkiesrecht in 1919.

Blz. 98

Maak opdracht 10 en 11

Conclusie bij opdracht 10:

De plichten van de overheid zijn de rechten van de burgers.

regering--> koning en de ministers

Staten-Generaal--> volksvertegenwoordiging/parlement

                                   --> Eerste en Tweede Kamer

Wat heb je geleerd?

Wat heb je geleerd?

In deze cursus leerde je dat Nederland een rechtsstaat is. De burgers en de overheid moeten zich aan de wet houden. 

De belangrijkste wetten en hoe het land bestuurd wordt, vind je in de grondwet.