oefenen met stijlfouten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Stijlfouten

Fouten in de formulering van een zin of zinsdeel

de ronde cirkel

1. pleonasme
2. tautologie

met geweld gemolesteerd

1. pleonasme
2. tautologie

overnieuw

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Contaminatie

het verschillend onderscheid

1. pleonasme
2. tautologie

de mondelinge bespreking

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

nachecken

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Contaminatie

Ik laat me niet van het kastje in het riet sturen!

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

De plakkerige kauwgom bleef aan mijn schoen kleven.

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

Je moet je verplicht inschrijven voor deze cursus.

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Contaminatie

Congruentiefout

Congruentiefout

Congruentie -> congruent = overeenstemmend
Bij formuleren: overeenstemming tussen OND en PV

Enkelvoudig onderwerp <-> enkelvoudige persoonsvorm
Meervoudig onderwerp <-> meervoudige persoonsvorm



Verbeter de congruentiefouten

1. De media berichtte over de protesten in Den Haag.
2. De samenwerkingen tussen agenten, brandweerlieden en verpleegkundigen bleek voor verbetering vatbaar.
3. Een aanzienlijk deel van de militairen zijn inmiddels naar Nederland teruggekeerd.
4. De prijs werd toegekend aan stichting De Toekomst, die mensen die langdurig gevangen zitten willen helpen.
5. De harde werkers worden niks gevraagd!

Verbeter de congruentiefouten

1. De media berichtten over de protesten in Den Haag.
2. De samenwerkingen tussen agenten, brandweerlieden en verpleegkundigen bleken voor verbetering vatbaar.
3. Een aanzienlijk deel van de militairen is inmiddels naar Nederland teruggekeerd.
4. De prijs werd toegekend aan stichting De Toekomst, die mensen die langdurig gevangen zitten wil helpen.
5. De harde werkers wordt niks gevraagd!

Hoe zat het ook alweer?

Vorige les hebben we een aantal stijlfouten behandelen. 

Wat verstaan we ook alweer onder: 

- contaminatie

- pleonasme

- tautologie

- barbarisme (anglicisme en germanisme) 

Nog meer stijlfouten

Daar komen de volgende stijlfouten en grammaticale kronkels bij:

- incongruentie;

- onjuiste beknopte bijzin;

- onjuiste inversie; 

- onjuiste samentrekking; 

- zeugma;

- ontspoorde zin/anakoloet. 

Incongruentie

Incongruentie betekent letterlijk een gebrek aan vormovereenkomst. Bepaalde zaken horen aan elkaar aangepast te zijn, maar zijn dat niet. 

Incongruentie kan op twee niveaus voorkomen: 

- Getal: persoonsvorm en onderwerp staan niet in hetzelfde getal;

- Onjuist verwijswoord: een verwijswoord verwijst niet terug naar het antecedent.  

Voorbeelden incongruentie

Maar 35% van de ondervraagden vonden het een goed idee. 

De media probeert hem zwart te maken. 

De bibliotheek heeft al zijn abonnees een boek cadeau gedaan. 

Het managementteam heeft vergaderd. Ze hebben de nieuwbouwplannen afgekeurd. 

Onjuiste beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin waarin persoonsvorm en onderwerp ontbreken. 

Het weggelaten onderwerp uit de bijzin moet overeenkomen met het onderwerp uit de hoofdzin. 

Als dit niet het geval is, is er sprake van een onjuiste beknopte bijzin. 

Voorbeelden onjuiste beknopte bijzin

Lopend naar de overkant reed de auto hem bijna aan.

In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Hoe kun je dit 'repareren'?

Onjuiste inversie

Van inversie is sprake als de volgorde van de zinsdelen anders is dan het gebruikelijke (onderwerp - persoonsvorm - overige zinsdelen). 

In samengestelde zinnen kan het voorkomen dat hierdoor niet-lopende zinnen door ontstaan. 

Voorbeelden onjuiste inversie

Vorige week was hij ziek en zijn we daarom nog niet klaar met de opdracht.

Ik heb haar geschreven maar heeft ze nog niet gereageerd.

Onjuiste samentrekking

Bij een samentrekking laat je een woord, woordgroep of zinsdeel weg uit de zin, omdat je het anders letterlijk moet herhalen. 

Als de samengetrokken woorden niet dezelfde functie hebben (onderwerp, lijdend voorwerp enzovoorts) is er sprake van een onjuiste samentrekking. 

Voorbeelden onjuiste samentrekking

De docent nam afscheid en werd een prachtig cadeau aangeboden.

Volgende week willen we je een rondleiding geven en hopen dat je komt.

Ik krijg een nieuwe jas en boek.

Hoe heet deze stijlfout?

1. Contaminatie
2. Pleonasme
3. Tautologie

Wat voor stijlfout zit er in de volgende zin:
Dat kost duur.

1. tautologie
2. pleonasme
3. geen
4. contaminatie

Welke stijlfout zie je hier?

Sanne is zo'n meisje dat altijd de voorste viool wil zijn.

1. Contaminatie
2. Pleonasme
3. Tautologie
4. Er is geen stijlfout

Welke stijlfout? Het gemeentebestuur heeft besloten haar evenement toch maar af te gelasten.

1. onduidelijk verwijzen
2. pleonasme
3. contaminatie
4. foutief verwijzen

incongruentie is...

1. ow en pv die in getal niet overeenkomen
2. een verwijsfout
3. een dubbelop fout
4. een fout in de bijzin

Welke stijlfout tref je aan in onderstaande zin?

Ik vraag het wel aan hun.

1. foutief verwijswoord
2. tautologie
3. lijdende vorm
4. foutieve inversie

Welke stijlfout? Het lukte haar niet de beste te blijven en begon nerveus te worden.

1. onjuist begrenzen
2. foutieve samentrekking
3. geen
4. foutief beknopte bijzin

Welke stijlfout staat er in de zin: Hij is helemaal begeesterd over die film.

1. Contaminatie
2. Barbarisme
3. Incongruentie
4. Dubbele ontkenning

Van welke stijlfout is hier sprake?
Roos was een donkerharige brunette, maar heeft nu haar haar geblondeerd.

1. pleonasme
2. tautologie
3. contaminatie
4. dubbel ontkenning

Hoe heet onderstaande stijlfout:

In het donker is Maartje altijd bang en bevreesd.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Nu weten jullie VAST en ZEKER alles over stijlfouten?

1. pleonasme
2. tautologie

Fietsend werd de kikker verpletterd.

Welke stijlfout herken je?

1. verwijsfout
2. contaminatie
3. foutieve beknopte bijzin
4. foutieve samentrekking