BSR 28/2 2t spelling §10 en §11

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Open je boek alvast op blz 240-241.

Log alvast in op LessonUp
(de code staat  linksonder in beeld).

§10 Engelse werkwoorden

§11 Voltooid deelwoord

Voordat we beginnen:

WELKOM 2T

CURSUS 7

SPELLING

1. Verder met Cursus 7: Spelling.

2. Herhaling paragraaf 9 en 10.

3. Klassikale uitleg cursus 7
paragraaf 11.

4.  Opdrachten paragraaf 11.

5. Terugblikken en afronden.

Wat gaan we vandaag doen?

• Je weet hoe je Engelse werkwoorden correct spelt.
• Je kunt voltooid deelwoorden spellen, ook als ze bijvoeglijk gebruikt worden.

Lesdoelen

Het maken van aantekeningen kan helpen om de uitleg beter te onthouden. 

Aantekeningen
bij spelling

Sterke werkwoorden

Zwakke
werkwoorden

Sterke werkwoorden zijn sterk genoeg om in de verleden tijd van vorm te veranderen.

lopen - liepen

zoeken - zochten

gaan - gingen

Zwakke werkwoorden zijn niet sterk genoeg om in de verleden tijd van vorm te veranderen.

hopen - hoopten

maken - maakten

bestellen - bestelden

In welke tijd staat de zin?

1) Kijk naar de tijd waarin de zin staat. Dit kun je zien aan woorden als vroeger, morgen, vorig jaar etc. 

Bepaal of je met de tegenwoordige tijd (t.t.) of verleden tijd (v.t.) te maken hebt.

Is het werkwoord een persoonsvorm, voltooid deelwoord of het hele werkwoord?

2) De volgende stap is het vinden van
de persoonsvorm. Dat doe je door de tijd van de zin aan te passen. Het werkwoord dat dan verandert, is de persoonsvorm. Je kunt ook de vraagproef gebruiken, maar deze is minder betrouwbaar.

Wie voert het werkwoord uit?

3) Na het bepalen van de tijd en de werkwoordsvorm zoek je het onderwerp. Het onderwerp vind je door antwoord te geven op de vraag 'Wie of wat + persoonsvorm?'  Zo weet je of je de ik-vorm, hij/zij-vorm of wij-vorm moet gebruiken.

Engelse werkwoorden

Het Nederlands heeft veel werkwoorden uit het Engels overgenomen. We vervoegen deze leenwoorden net als Nederlandse woorden, en dat ziet er soms gek uit. 

Engelse werkwoorden

• De ik-vorm t.t. van een Engels werkwoord schrijf je meestal door -en van het werkwoord af te halen. Let op bij het woord timen:

speechen-speech, rugby-rugbyen, timen-time.

• Als het woord in het Engels eindigt op een dubbele medeklinker, schrijf je een enkele medeklinker. Let op bij het woord paintball:

flossen-flos, focussen-focus, paintballen-paintball

• Engelse werkwoorden zijn in het Nederlands zwak, je kunt in de verleden tijd dus 't ex kofschip gebruiken.

Zo spel je

Wat?	Cursus 7 Spelling §10: Engelse werkwoorden. Opdracht 3 en 4 (blz. 240-241).
Hoe?	Noteer alle antwoorden in je schrift.
Hulp	De theorie in deze LessonUp en de theorie in je boek.
Tijd	Vijftien minuten.
Waarom?	Om te oefenen met leestekens.
Klaar?	Lees alvast de theorie van §12 en §13 of samenvatting van de groene blokjes theorie.

Samen maken

De regisseur ... (casten) vroeger meestal ervaren spelers voor de hoofdrollen.

1. caste
2. castte

Op de krantenfoto was het gezicht van de winnaar van de loterij ... (blurren).

1. geblurd
2. geblurt

Op de bonte avond heeft Kevin een nummer van The Beatles ... (playbacken).

1. geplaybackd
2. geplaybackt

Bij heel slecht weer ... (cancelen) de theatergroep morgen de openluchtvoorstelling.

1. canceld
2. cancelt

Tegenwoordig ... (spammen) Boaz mij met schattige foto's van zijn katten.

1. spamd
2. spamt

De schrijver ... (promoten) zijn nieuwste boek in allerlei praatprogramma's op tv.

1. promote
2. promootte

 Het voltooid deelwoord

VD van sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van vrijwel alle sterke werkwoorden eindigt op -en of -n:

                 Ik heb heerlijk geslapen.

                 Wij hebben gisteren pasta gegeten.

                 Hij heeft het niet gedaan!

Bij het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden schrijf je wat je hoort. Hij heeft zijn band geplakt.

Dus:

Sterke werkwoord

voltooid deelwoord eindigt op -(e)n:

smelten - smolten: Het ijs is gesmolten.

Zwakke werkwoord

voltooid deelwoord eindigt op -t of -d :

maken - maakten: Zij hebben wat moois gemaakt.

Je kunt niet altijd horen of een voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt. Weet je niet of een voltooid deelwoord op een –t of –d eindigt? Gebruik dan:

• De verlengproef (langer maken).
• Of ’t ex kofschip.

Kenmerken voltooid deelwoord

• Een voltooid deelwoord begint bijna vaak met
    ge–, be-, ver-, ont-.
  

•  Een voltooid deelwoord eindigt op –en, –t of –d.
•  Bij een voltooid deelwoord hoort altijd een hulpwerkwoord.

        De meest voorkomende hulpwerkwoorden zijn : zijn,
        hebben  en worden.

•  het VD staat meestal achteraan in de zin.

VD als bijvoeglijk naamwoord

• Een voltooid deelwoord kan ook gebruikt worden als een bijvoeglijk naamwoord. Je  schrijft het dan  zo kort en zo eenvoudig mogelijk!

De trui is gebreid - de gebreide trui.

Het werkstuk is geprint - het geprinte werkstuk.

De toets is gemaakt - de gemaakte toets.

Noteer de werkwoorden:

1. Wat ben je veranderd!
2. Je hebt het zelf uitgekozen.
3. Je wordt gehersenspoeld.
4. Wie heeft dit bedacht?
5. Zij had een koekje gepakt.
6. Hij is jarig geweest.
7. Ik word naar school gebracht.

Noteer het voltooid deelwoord:
Het vliegtuig is nog niet ... (landen)

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik heb het hem gisteren ... (vertellen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Gisteren hebben wij de hele avond ...(dansen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Ik heb heel hard ....(rennen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Gisteren ben ik om vier uur naar huis ... (gaan).

Vul het voltooid deelwoord in.
Ik heb wel 10 minuten ... (fietsen)

Noteer het voltooid deelwoord:
De appel wordt in stukjes ... (snijden)

Noteer het voltooid deelwoord:
Heeft je zus haar tas al ... (pakken)?

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik ben gister naar school ... (lopen)

voltooid deelwoord
van raadplegen

Kies de juiste spelling van het voltooid deelwoord van:

ontdooien

1. ontdooid
2. ontdooit
3. geontdooid
4. geontdooit

Wat?	Cursus 7 Spelling §11: Voltooid deelwoord. Opdracht 1 t/m 5 (blz. 242-243).
Hoe?	Noteer alle antwoorden in je schrift.
Hulp	De theorie in deze LessonUp en de theorie in je boek.
Tijd	Vijftien minuten.
Waarom?	Om te oefenen met leestekens.
Klaar?	Lees alvast de theorie van §12 en §13 of samenvatting van de groene blokjes theorie.

Huiswerk voor de volgende les

• Je weet hoe je Engelse werkwoorden correct spelt.
• Je kunt voltooid deelwoorden spellen, ook als ze bijvoeglijk gebruikt worden.

Lesdoelen

De presentator ... (hebben) in een half uur al veel informatie ... (vertellen).

Neem deel onze LessonUp klas

Wat kun je hier vinden?

• LessonUps
• Video's
• Handige websites 

Klassencodes:
2ta: qjffs

2tb: sgmrx

2tc: dqymz