Hoofdstuk 9 - les 1

Welkom bij Nederlands

• Uitleg beknopte bijzin
• Werken aan weektaak 

Bijzin en (foutief) beknopte bijzin

Gewone bijzin

• In een bijzin staan persoonsvorm en onderwerp uiteen.
• In een bijzin kun je altijd een zinsdeel zetten tussen de persoonsvorm en het onderwerp.
• Een bijzin kun je vervangen door één woord.
• Een bijzin is te herkennen door voegwoorden zoals: dat, zodat, nadat, voordat, omdat, doordat, terwijl, toen, of, waardoor, enz.

Voorbeeld gewone bijzin

Hij zei dat hij naar school wilde.

Hij zei dat.

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• geen onderwerp

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• geen onderwerp
• geen  persoonsvorm

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• geen onderwerp
• geen  persoonsvorm
• heeft als vorm: te + infinitief

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

• geen onderwerp
• geen  persoonsvorm
• heeft als vorm: te + infinitief
• heeft als vorm: deelwoord (voltooid of onvoltooid)
  (onvoltooid = bijv. dansend, lachend)

Voorbeelden van beknopte bijzinnen

Na koffie gedronken te hebben, gingen ze weer aan het werk.
Nadat ze koffie gedronken hadden, gingen ze weer aan het werk.


Achteromkijkend, liep de man tegen een lantaarnpaal.
Terwijl hij achterom keek, liep de man tegen de lantaarnpaal.

Maak een gewone bijzin van:

Na te hebben geleerd, maakte de leerling de toets.

Maak een gewone bijzin van:

Druk telefonerend, vloog de crimineel uit de bocht.

In een (goede) beknopte bijzin...

...verwijst het onderwerp uit de hoofdzin (de crimineel) naar het (verwegen/weggelaten) onderwerp van de beknopte bijzin.

Druk telefonerend vloog de crimineel uit de bocht.

Het is hier zeer aannemelijk dat de crimineel druk aan het telefoneren was (= bijzin) en uit de bocht vloog (= hoofdzin)

Bij een verkeerd aansluitende (ook wel foutief beknopte) bijzin...

...is het verzwegen/weggelaten onderwerp niet hetzelfde als het onderwerp in de hoofdzin.

Voorbeelden:
1. Druk telefonerend reed de auto het meisje aan.
2. Kijkend uit het raam viel plotseling een dakpan naar beneden.

Weektaak

Wat? H9 opdracht 4, 5, 6, 7

Hoe? In je werkboek, gebruik je aantekeningen

Hulp? Steek je hand op

Tijd? 15 minuten

Klaar? Lezen in je boek