Anton de Kom PO

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 5-8

Aardappeloproer

1917

Enkele Amsterdamse vrouwen zagen dat er een schip vol aardappelen in een van de grachten lag. Ze gingen erop af en plunderden het schip: hun schorten vol aardappelen. De dag erna waren er meer plunderaars. Pas nadat zes mensen door het leger werden doodgeschoten, keerde de rust terug

Dit weet je al

Dit leer je nu

Doen!

Terugkijken

Afbeelding vergroten

Klik op de hotspot

Navigeren door de les

Kijken

Anton de Kom 

Hoe werkt deze les?

De code van de les: deze kunt u met uw leerlingen delen als zij gebruik maken van een device (zoals telefoon of tablet). Zij kunnen nu interactief deelnemen aan de les.

Devices in de klas: vink aan als uw leerlingen gebruik maken van een device (zoals telefoon of tablet), vink uit als u klassikaal gebruik wilt maken van de les.

Wat is bij jou al bekend over Anton de Kom?

In deze slide: 

Voorkennis activeren d.m.v. de werkvorm Bekend, benieuwd, bewaard. 

Bij deze werkvorm, een zogenaamde Thinking Routine van Visible Thinking (Project Zero, Harvard University), laat je leerlingen eerst aangeven wat ze al weten, daarna wat ze graag willen weten. Het laatste onderdel, bewaard, komt als exit ticket aan het einde van de les terug. 

Met bekend zou je natuurlijk ook kunnen terugwijzen op een eerdere les. Wat heb je toen ook alweer behandeld?

Wat zou je graag over Anton de Kom te weten willen komen?

In deze slide: 

Interesse wekken d.m.v. de werkvorm Bekend, benieuwd, bewaard. 

Deze vraag peilt niet alleen de interesse, je weet ook wat je studenten (of leerlingen) al weten over het onderwerp. Het biedt je dus input in de voorkennis en mogelijkheid om te differentiëren tijdens de instructie, begeleide inoefening of verwerking.

Bij deze werkvorm, een zogenaamde Thinking Routine van Visible Thinking (Project Zero, Harvard University), laat je leerlingen eerst aangeven wat ze al weten, daarna wat ze graag willen weten. Het laatste onderdel, bewaard, komt als exit ticket aan het einde van de les terug. 

Wat kan ik na deze les? dan...

• ... weet ik wie Anton de kom was. 
• ...weet ik waarom hij zijn beroemde boek 'Wij slaven van Suriname' schreef
• ... weet ik dat  Anton de Kom tegen racisme en kolonialisme was en ik weet ook wat deze begrippen betekenen.

1. Weten de leerlingen wie Anton de Kom was.
2. Weten de leerlingen waarom Anton de Kom bekend staat als vrijheidsstrijder, schrijver en verzetsheld.
3. Weten de leerlingen waarom hij zijn beroemde boek 'Wij slaven van Suriname' schreef.
4. Weten de leerlingen dat Anton de Kom streed tegen racisme en kolonialisme en kunnen deze  begrippen van een definitie voorzien. 

Waar ben jij benieuwd naar? 

In deze dia zie je een gifje van de vensterplaat. 

Doel: interesse wekken van de leerlingen door te kijken. 

ik ben benieuwd naar....

1

Dit is Anton de Kom. Hij was een Surinaamse schrijver en een verzetsheld. Hij werd in 1898 geboren in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. Nederland was toen de baas in Suriname. 

2

Dit is het geboortehuis van Anton de Kom in Paramaribo. Het staat in de wijk Frimangron. Spreek dat maar eens langzaam uit. Hoor je 'vrij-mans-grond'? Na de afschaffing van slavernij (1863) gingen vrij gelaten slaven hier wonen. Ook de familie van Anton. Zo was zijn vader nog als slaaf geboren op plantage 'Molhoop'.  

4

Slavernij was afgeschaft, maar het racisme bleef.  Na zijn opleiding kan Anton als donkere man geen baan vinden. Werkgevers keken neer op mensen met een donkere huid. Zij namen liever blanke Nederlanders aan. Daarom vertrok hij in 1921 naar Nederland om daar werk te zoeken.

3

Anton werd in 1989 geboren en groeide niet op in een land waar slavernij was toegestaan. Toch kreeg hij van dichtbij mee hoe het moet zijn geweest om als slaaf op te groeien. Zijn oma en vader vertelde hier vaak verhalen over.

1b

In Suriname bezaten de Nederlanders grote plantages, waarop suikerriet, tabak en koffie werden verbouwd. Het zware werk deden tot slaaf gemaakte mensen, die door de Nederlanders uit Afrika waren gehaald.

Een plantage is een grote akker in een warm land.

In deze dia: Informatie over het leven van Anton de Kom a.h.v. vensterplaat. Overige afbeeldingen worden later toegelicht.

-informatiebutton 1a: introductie Anton de Kom en kolonialisme

informatiebutton 1b: Het gezin de Kom

-informatiebutton 2: Geboortehuis Anton de Kom. Hier groeit hij op als zoon van een voormalige slaaf.

- informatiebutton 3: Anton groeit op me verhalen over slavernij

informatiebutton 4: Anton de Kom gaat naar Nederland. Door racisme kan hij in Suriname geen baan vinden.

Belangrijk om te weten:

De informatie wordt telkens op de volgende manier aangeboden:

• de hotspot 'het nummer': een afbeelding die past bij de info en een tekstuele versie van de info.

In verschillende dia's worden verschillende informatiebuttons behandeld. Deze opzet dient als 'routekaart'; de leerlingen bestuderen gericht de stof en het biedt de mogelijkheid om gericht vragen te stellen.  

Kinderarbeid

• Goedkope arbeidskrachten

• Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan

• Ze zijn goedkoper dan mannen en vrouwen

• Hun kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines

Kun jij de woorden uitleggen?

Draai aan het rad!

Aan de hand van de Spinner, een rad, met daarin de belangrijkste begrippen uit deze les, kijken de leerlingen terug op de onderwerpen uit de les.

Het rad wordt door de leerkracht op het centrale scherm gedraaid, waarna een leerling het begrip dat wordt getoond moet uitleggen.

De slide bevat een Google Maps kaart. Deze start bij Suriname. Rechtsonder kan op uitgezoomd worden, zo zien de leerlingen waar Suriname t.o.v. Nederland ligt.

Doel: orientatie.

In welk tijdvak is Anton de Kom geboren? Sleep zijn afbeelding naar het juiste tijdvak.

Doel: van deze dia is dat leerlingen Anton de Kom binnen het chronologisch referentiekader kunnen plaatsen. 

4

Naast zijn werk was Anton de Kom schrijver en dichter. Hij vond dat Nederlanders veel te weinig wisten over de geschiedenis van Suriname en de slavernij. Hij gaf lezingen en schreef over de politiek.

4

In Nederland vond hij werk bij een handelaar in koffie en thee. in 1926 trouwde Anton de Kom trouwt met de Nederlandse Petronella Borsboom. Een gemengd huwelijk van een zwarte man en blanke vrouw was in die tijd nog erg ongewoon. Ze kregen vier kinderen: Ton, Judith, Ad en Cees. 

6

In Nederland schreef Anton de Kom het boek Wij slaven van Suriname (1934). Het was het eerste geschiedenisboek over Suriname dat geschreven was door een Surinamer. Het boek was een protest tegen slavernij en de ongelijkheid die na de afschaffing van de slavernij was gebleven. Omdat Anton de Kom zo duidelijk uitlegde hoe alles in elkaar stak, is zijn boek nu nog steeds populair.

5

Deze lezingen wilde hij ook in Suriname geven. in 1932 vertrok hij met zijn gezin naar Suriname. Het Nederlandse bestuur verbood zijn lezingen. Anton de Kom richtte daarom een adviesbureau op om mensen te helpen. Hier kwamen veel Surinamers op af. Het Nederlandse bestuur was bang voor opstanden en besloten Anton de Kom uit Suriname te verbannen. 

In deze dia: Informatie over het leven van Anton de Kom a.h.v. vensterplaat. Overige afbeeldingen worden later toegelicht.

-informatiebutton 4: Anton als schrijver

informatiebutton 5 Anton de Kom ballingschap Suriname

-informatiebutton 6 'Wij slaven van Suriname' 

Belangrijk om te weten:

De informatie wordt telkens op de volgende manier aangeboden:

• de hotspot 'het nummer': een afbeelding die past bij de info en een tekstuele versie van de info.

In verschillende dia's worden verschillende informatiebuttons behandeld. Deze opzet dient als 'routekaart'; de leerlingen bestuderen gericht de stof en het biedt de mogelijkheid om gericht vragen te stellen.  

De leerlingen kunnen tijdens de les eventueel een vraag stellen via hun mobiel/tablet/computer.

Anton de Kom streed tegen kolonialisme, ongelijkheid en ....?

Anton de Kom groeide op in......

Anton de Kom schreef zijn boek 'Wij slaven van Suriname' in welk land?

0

Optioneel: video over het boek 'Wij slaven van Suriname'. 

Het is een fragment uit de documentaire voor kinderen over Anton de Kom. Beschikbaar via de website van de Canon & YouTube   

Let op: bevat tekeningen van slaven die gestraft worden. 

2

Anton de Kom zag Suriname nooit meer terug. De Tweede Wereldoorlog begon. De Duitsers bezetten Nederland. Anton de Kom sloot zich aan bij het verzet. Hij schreef anti-Duitse stukjes in verboden kranten. Bijvoorbeeld de Haagse illegale communistische krant de Vonk. 

4

De Duitsers kwamen achter zijn verzetswerk en arresteerden hem. Hij overleed vlak voor het einde van de oorlog in een Duits concentratiekamp.

Een concentratiekamp is een terrein met gebouwen waar veel mensen gevangen zitten.

1

In 'Wij slaven van Suriname' beschreef Anton de Kom dat hij ooit hoopte terug te keren naar Suriname. 

Sranang (=Suriname) mijn vaderland (=geboorteland)

Eenmaal hoop ik u weer te zien

Op de dag waarop alle ellende uit u weggewist zal zijn

'Alle ellende' verwijst hier naar de uitbuiting van Surinamers door Nederlanders. 

3

Anton de Kom bleef verlangen naar zijn vaderland Suriname, zo schreef hij er een gedicht over in het in het poëziealbum van zijn dochter Judith. Hij schreef dit op 23 oktober, 1940. De Tweede Wereldoorlog was toen een halfjaar bezig en Anton de Kom nam toen al deel aan het verzet.

In deze dia: Informatie over het leven van Anton de Kom a.h.v. vensterplaat. .

-informatiebutton 1: Laatste fragment uit boek 'Wij slaven van Suriname'

informatiebutton 2: Anton in het verzet

-informatiebutton 3: Poeziealbum dochter Judith

informatiebutton 4: gevangen genomen en overlijdt in een concentratiekamp

0

Optioneel: video over de begraafplaats van Anton de Kom en over zijn belang voor Suriname en Nederland.

Het is een fragment uit de documentaire voor kinderen over Anton de Kom. Beschikbaar via de website van de Canon & YouTube   

Kijk, zie, luister.

Nu volgt een interactieve video over Anton de Kom.

In deze dia: een interactieve video. Deze kan klassikaal of individueel afgespeeld worden. In het fragment zijn vragen verwerkt. 

00:19

01:39

Anton de Kom heeft in zijn leven veel rollen ingenomen. Dit staat ook op het onderschrift bij het standbeeld van Anton de Kom (Bijlmer)

Vrijheidsstrijder, Verzetsheld, Schrijver, Vakbondsman, Activist, Banneling

Deze wereldburger is een voorbeeld voor ons allemaal.

Strijden ga ik! Eerst na d’overwinning kom ik terug.

02:13

Krijg jij op school les over mensen die op jou lijken?
versleep de schaal. 0 = nooit, 5 = soms en 10 is vaak.

010

02:40

Inhaken actualiteit. Optioneel om aan de klas te vragen of zij zelf last hebben gehad van racisme of voorbeelden weten van protesten hier tegen. 

03:03

Wat vind jij van Anton de Kom zijn strijd?

😒🙁😐🙂😃

Bokoesam x Anton de Kom - Canon van Nederland

00:57

Wat denk jij dat tegen racisme helpt?

Draai aan het rad en bespreek de vraag

In deze slide: 

Exit ticket. Klik op het rad en bespreek de vragen met de leerlingen. 

Leuke manier om terug te komen op de leerdoelen:

... weet ik wie Anton de kom was. 

...weet ik waarom hij zijn beroemde boek 'Wij slaven van Suriname' schreef

... weet ik dat Anton de Kom tegen racisme en kolonialisme was en ik weet ook wat deze begrippen betekenen.

Aan het eind van het onderwerp of de lessenserie kijk je terug. Het is een mooie manier om terug te blikken, maar geeft je daarnaast ook input om vooruit te kijken naar de volgende les. Het geeft namelijk mede inzicht in wat is onthouden of waar nog meer aandacht voor nodig is.

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃