Aan het einde van deze LessonUp weet je weer hoe je de betekenis van een onbekend woord kunt afleiden uit het woord zelf of uit de tekst waarin dit woord wordt gebruikt en
herken en begrijp je figuurlijk taalgebruik.
Slide 4 - Tekstslide
THEORIE 1.1
Gebruik deze tips om de betekenis af te leiden uit de tekst:
Lees de hele zin waarin het woord staat.
Controleer of er in de tekst een synoniem, omschrijving, tegenstelling of voorbeeld genoemd wordt.
Let op illustraties.
Slide 5 - Tekstslide
THEORIE 1.1
ZOEK VOORBEELDEN
Soms kun je hieruit de betekenis van het woord afleiden.
Zoek naar een voorbeeld, let op signaalwoorden: zoals,
bijvoorbeeld, neem nou, denk aan.
Slide 6 - Tekstslide
1. Wat is een synoniem voor OPRECHT?
A
gezellig
B
rechtop
C
bijzonder
D
eerlijk
Slide 7 - Quizvraag
2. De behuizing van deze mobiel is gemaakt van een nieuw soort materiaal.
Het tegenovergestelde van 'behuizing' in deze context:
A
buitenkant
B
binnenkant
C
Omhelzing
D
Ontruiming
Slide 8 - Quizvraag
3. De behuizing van deze mobiel is gemaakt van een nieuw soort materiaal.
Wat is een synoniem voor 'behuizing':
A
Omhulsel
B
Uitbouwsel
C
Appartement
D
Verplaatsing
Slide 9 - Quizvraag
HERHALING THEORIE 1.2
1.2 Betekenis afleiden uit het woord
Slide 10 - Tekstslide
THEORIE
Soms kun je de betekenis van een onbekend woord vinden door goed naar het woord zelf te kijken:
Herken je een deel van het woord?
Herken je voor- en/of achtervoegsels bij het woord?
Lijkt het onbekende woord op een woord dat je wel kent?
Slide 11 - Tekstslide
THEORIE
Ik herken een deel van het onbekende woord:
voorrangsregel
Ik herken een voor- en/of achtervoegsel van het onbekende woord:
heractiveren
Het onbekende woord lijkt op een woord dat ik wel ken:
circuleren
Slide 12 - Tekstslide
1. Wat betekent: DOMINEREN?
A
nadoen
B
kwaadspreken
C
overheersen
D
domino spelen
Slide 13 - Quizvraag
2. Wat betekent: NAUWGEZET?
A
gezellig
B
precies
C
voordelig
D
eerlijk
Slide 14 - Quizvraag
3. Wat betekent: AERODYNAMISCH?
A
Een geminimaliseerde punt dat de luchtweerstand zo laag mogelijk houdt.
B
Een geoptimaliseerde dynamo die de weerstand op de wielen zo laag mogelijk houdt.
C
Een geoptimaliseerde vorm die de luchtweerstand zo laag mogelijk houdt.
D
Een geoptimaliseerd vliegtuig dat zo lang mogelijk in de lucht kan blijven zonder te tanken.
Slide 15 - Quizvraag
HERHALING THEORIE 1.3
1.3 Figuurlijk taalgebruik
Slide 16 - Tekstslide
THEORIE
Woorden kunnen letterlijk en figuurlijk bedoeld zijn.
Bij letterlijk taalgebruik bedoel je precies wat er staat.
Bart en Maya zetten de bloemetjes buiten
De bloemen die Bart en Maya in het tuincentrum hebben gekocht, krijgen een plekje in de tuin.
Slide 17 - Tekstslide
THEORIE
Woorden kunnen letterlijk en figuurlijk bedoeld zijn. Iemand gebruikt figuurlijk taalgebruik als hij wil overdrijven of als hij iets mooier wil maken.
Bart en Maya zetten de bloemetjes buiten
Bart en Maya vieren uitbundig feest.
Slide 18 - Tekstslide
THEORIE
Een uitdrukking is altijd figuurlijk bedoeld. Voorbeelden zijn:
De appel valt niet ver van de boom.
Waar rook is, is vuur.
Vele handen maken licht werk.
Slide 19 - Tekstslide
OEFENEN (1)
Slide 20 - Tekstslide
1. Uitdrukkingen hebben altijd een ........ betekenis.
A
figuurlijke
B
letterlijke
Slide 21 - Quizvraag
OEFENEN (2 t/m 6)
MAAK DE UITDRUKKING AF
(EN DENK NA OVER DE BETEKENIS)
Slide 22 - Tekstslide
2. De vakantie is in kannen en ....
A
pannen
B
vazen
C
kruiken
D
potten
Slide 23 - Quizvraag
3. Die opmerking van jou raakt kant noch ............
A
verstand
B
land
C
wal
D
schip
Slide 24 - Quizvraag
4. Ik ken dat boek van haver tot ...
A
graan
B
gort
C
haver
D
tarwe
Slide 25 - Quizvraag
5. In het paleis was het allemaal pracht en ......