paragraaf 4.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

4.6 Reageren met hormonen

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe hormonen werken.

2. Je kunt de verschillende hormoonklieren herkennen en benoemen. 

3. Je kunt de functies van de verschillende hormonen benoemen.

Hoe regelen hersenen de werking van organen? 

Hersenen kunnen berichten op 2 manieren versturen:

1. Met het zenuwstelsel ==> impulsen via de zenuwcellen naar de spieren.

2. Met hormonen ==> speciale regelstoffen, via het bloed verspreidt het hormoon zicht door het lichaam en komt zo langs alle organen. Sommige organen reageren

Hormoonklier

Een hormoonklier is een orgaan, dat hormonen maakt en deze afgeeft aan het bloed.

Andere klieren geven hun product af via een afvoerbuis. Bij een hormoonklier is dat dus anders!

Hormoonklieren

• kunnen aan en uit worden gezet door een impuls via een bewegingszenuwcel of door een ander hormoon. 
• 
  

hormoonklieren

Zenuwstelsel - Hormoonstelsel

Het zenuwstelsel regelt de werking van de spieren en klieren ==> bewegingszenuwcellen

Speeksel- traan - zweet- hormoonklieren: 

Het zijn klieren / organen die allemaal stofjes aanmaken. 

Het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren die hormonen maken. Het hormoonstelsel werkt vaak samen met het zenuwstelsel. 

Hiernaast zie je een aantal hormoonklieren.

Hypofyse

1

Schildklier

2

Bijnieren

3

Alvleesklier

4

Vrouw: Eierstokken

5

Man: teelballen

6

Leer de hormoonklieren

Functie hormoonstelsel

Het hormoonstelsel regelt vooral langzame, langdurige processen.

(Info: Adrenaline is een hormoon dat voor snelle processen zorgt)

Hypofyse maakt...

1. Groeihormoon

Groeihormoon bevordert de lengtegroei in de groeischijf van de botten.

2. Hormonen die de schildklier aanzetten tot hormoonproductie van schildklierhormoon

3. Hormonen die de eierstokken (oestrogeen) en zaadcellen (testosteron) aanzetten tot het maken van 

Eierstokken / zaadballen

Eierstokken maken oestrogeen ==> regelt secundaire geslachtskenmerken vrouw + rijping eicellen in de eierstokken

Zaadballen maken testosteron ==> regelt secundaire geslachtskenmerken van een man + aanmaak zaadcellen

Schildklierhormoon

De schildklier maakt het schildklierhormoon ==> regelt de snelheid waarmee verbranding in het lichaam plaatsvindt. 

Schrijf de reactievergelijking van verbranding op. (Wat is er nodig voor verbranding en welke producten worden gevormd?)

Eilandjes van langerhans (in de alvleesklier)

Maken 2 hormonen:

- Insuline

- glucagon

Deze hormonen zorgen dat er voldoende glucose in het bloed zit, voor de verbranding!!

Alvleesklier

Eilandjes van Langerhans

Regeling glucosegehalte

Negatieve terugkoppeling

Positieve terugkoppeling

Bijnieren

Kapjes op de nieren ==> maken hormoon adrenaline

In stress situaties geven de bijnieren adrenaline af, dat zorgt voor meer glucose in het bloed, zodat er meer verbranding kan plaatsvinden, dus dat er meer energie vrijkomt!!

Op welke 2 manieren kunnen hersenen berichten naar je organen sturen?