Herhaling T5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

Herhaling voor het proefwerk

erfelijke informatie voor alle eigenschappen van het organisme. 

Kan niet worden veranderd. Dit erf je over van je ouders! 

Komt tot stand op het moment van bevruchting van de eicel. 

het uiterlijk van een organisme. 

Fenotype = genotype + invloeden vanuit het mileu: 

• in de zon zitten
• haar verven
• tattoo
• littekens

kan dus wel veranderd worden. 

Genotype

Fenotype

Onderdelen in een cel van groot naar klein: 

celkern -> chromosomen -> DNA -> gen

Chromosomen en DNA

In elke celkern van je lichaam zitten 46 chromosomen. 

• chromosomen bestaan uit DNA
• op chromosomen liggen meerdere genen

Mensen met het syndroom van Down hebben een extra chromosoom.

Mens: 23 chromosoomparen = 46 chromosomen

Geslachtscellen komen niet in paren voor! 

Een geslachtscel heeft dus 23 chromosomen.

Kanker

Kanker: Een mutatie in de genen die celdeling regelen.

• Ongecontroleerde groei veroorzaakt tumor (gezwel).

Wanneer kankercellen door het lichaam verspreiden heet dat uitzaaiingen.

De evolutie theorie

Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

Evolutietheorie

Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

De evolutietheorie kijkt naar 3 dingen:

• variatie in genotypen
• natuurlijke selectie
• ontstaan van nieuwe soorten

Natuurlijke selectie =  proces waarbij dieren die zich beter aan kunnen passen aan de omgeving een grotere kans hebben om te overleven en zich voor te planten dan dieren die zich minder goed aanpassen.

Ontstaan van nieuwe soorten

Eis -> de groepen moeten geïsoleerd raken

• de groepen gaan dus uit elkaar en kunnen geen vruchtbare nakomelingen meer krijgen 

Verschijnen van levensvormen op aarde

1. bacteriën 
2.  landplanten 
3. vissen 
4. landdieren 
5. dinosauriërs/ zoogdieren
6. vogels

Hoeveel miljoen jaar geleden begon de ontwikkeling van de gibbons? 

A Ongeveer 10 miljoen jaar geleden. 

B Ongeveer 15 miljoen jaar geleden. 

C Ongeveer 20 miljoen jaar geleden. 

D Ongeveer 25 miljoen jaar geleden. 

1. Hoeveel miljoen jaar geleden is de ontwikkeling van vissen begonnen? 

2. In welke tijdperk is de ontwikkeling van de reptielen begonnen? 

3. In welke periode is de ontwikkeling van de reptielen begonnen?