Wie is de mens?

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wie is de mens?

Deze les

Kennismaking en plattegrond

Begin hoofdstuk 'Wie is de mens'?

Korte individuele opdracht

Opdracht groepjes van 3/4

Klassikale opdracht

Huiswerk

Individuele opdracht

Geef in 1 minuut voor jezelf antwoord op de vraag

Wie is de mens?

Opdracht in groepjes van 3/4

Wie is de mens volgens jullie? (je mag er samen 1 kiezen)

Een schepsel van god

Een egoïst 

Een sociaal wezen

Datgene dat hij van zichzelf maakt

Een brok emotie

Een redelijk wezen

Een dierlijk wezen

Een groot vraagteken

Een vrij wezen

Een verantwoordelijk wezen

Klassikale opdracht

Debat over verschillende stellingen

Steek je vinger op als je iets wilt zeggen

Praat niet door anderen heen

Gebruik argumenten

Stelling 1

Alle mensen zijn egoïstisch

Stelling 2

Alle mensen zijn vrije wezens

Stelling 3

De mens hoort bij de natuur

Huiswerk

Lezen: blz. 23 t/m 26

Maken: opdracht 1, 2, 4, 6

Daar zijn we weer; 

wat gaan we doen?

- Huiswerk nakijken (opdracht 1, 2, 4, 6)

- Opdracht 5; Wat heeft de LHBTQ+ gemeenschap voor invloed op deze mensbeelden?

- Verschil empirisch en normatief mensbeeld

- Opdracht 7 (eerst zelf maken, dan bespreken)

- Christian The Lion

- Opdracht 10, 11 en 12

Empirisch mensbeeld

Wat zie jij feitelijk ? 

 Welk gedrag wordt vertoond? 

Normatief mensbeeld

Hoe behóórt de mens te zijn?

Hoe moet hij zich gedragen?

Paragraaf 3: De mens is een egoïstisch wezen
(Thomas Hobbes)

Klassengesprek: Met tien mensen stranden

op een onbewoond eiland

Samen lezen: blz. 27 en 28

Visie van Hobbes

1. Natuurstaat : Oorlog

2. Mensbeeld : Egoïstisch, wantrouwend, agressief ‘De mens is een wolf voor de mens’

Oplossing: Sociaal contract

Vrijheid inruilen (bewust) voor veiligheid, vrede aan gezagsinstantie, drijfveer > zelfbehoud

Zelf kiezen (bewust) voor gezagsinstantie (partijen) > verkiezingen

Historische achtergrond

1. Economisch: Platteland > Verstedelijking

Commercieel > Kapitalisme > gericht op winst maken

2. Sociaal: Samenleving individualistischer (minder sociaal)


3. Religieus: Religie verdween naar de privésfeer = secularisering

4. Wetenschap: Boekdrukkunst > snelle verspreiding kennis en uitvindingen

Huiswerk

Opdracht 13 t/m 17a

Is de mens een sociaal wezen?

Homo sapiens, niet de sterkste, niet de slimste, 

maar wel de meest sociale.

Lezen blz. 29

Huiswerk: opdracht 18 t/m 20

Paragraaf 4: De mens is een 

vrij wezen

Stelling 1: De mens kan zelf bepalen wat hij doet, geeft zelf vorm aan zijn leven

Stelling 2: Het gedrag en de keuzes van een 

mens worden bepaald door interne en 

externe factoren

Stelling 3: De levensloop van een mens ligt van 

tevoren al helemaal vast

Begrippen

Existentialisme: De mens bestaat eerst en in dat bestaan ontwikkelt hij zich. Er ligt niets vast, een mens maakt zijn eigen keuzes. 

Determinisme: De mens is niet vrij. Het gedrag 

van de mens wordt (mede) bepaald door interne

en externe factoren. 

Lezen blz. 30

Maken opdracht 21 en 22

Lezen blz. 31

Maken opdracht 23 t/m 25

4.4: Adam Smith: Liberalisme en de vrije markt economie

Liberalisme: Veel vrijheid voor de burger, weinig ingrijpen door de regering, en dan vooral op economisch vlak. Weinig wetgeving.

Vrije markt economie: Vraag en aanbod. Bedrijven concurreren met elkaar om het beste en goedkoopste product te leveren (waar behoefte aan is). Weinig overheidsbemoeienis.

Het mensbeeld van Adam Smith

Lezen blz. 32

Lezen online aanvulling

Wat zijn de voordelen en de nadelen van vrije markt economie?

Huiswerk: opdracht 26 t/m 28

Wat weten we van het christendom?

Paragraaf 5: Het christelijke mensbeeld

Lezen blz. 33

Maken opdracht 29

Zoek het christelijke scheppingsverhaal op via google. Wat zegt dit verhaal over het mensbeeld van de christenen?

Lezen blz. 34

Maken opdracht 32 t/m 37

Lezen blz. 35

Maken opdracht 38 t/m 40

Herhaling mensbeelden

1. Thomas Hobbes: 

Natuurstaat : oorlog

Mensbeeld : egoïstisch, wantrouwend, agressief (‘De mens is een wolf’)

Oplossing: Sociaal contract met gezagsinstantie

Vrijheid deels inruilen voor vrede vanwege zelfbehoud

Bewust zelf kiezen voor gezag (partijen) > verkiezingen

Ideaal: vrede en veiligheid

Herhaling mensbeelden

2. Jean Paul Sartre

Existentialisme: De mens bestaat eerst en in dat bestaan ontwikkelt hij zich. Er ligt niets vast, een mens maakt zijn eigen keuzes. 

Daarmee is de mens zelf verantwoordelijk voor zijn eigen handelen en gedrag. 

Herhaling mensbeelden

3. Adam Smith

Liberalisme: Veel vrijheid voor de burger, weinig ingrijpen door de regering, en dan vooral op economisch vlak. Weinig wetgeving.

Vrije markt economie: Vraag en aanbod. Bedrijven concurreren met elkaar om het beste en goedkoopste product te leveren (waar behoefte aan is). Weinig overheidsbemoeienis.

Herhaling mensbeelden

4. Christelijk mensbeeld

Mensbeeld: sociaal en verantwoordelijk welzijn schepping (samenhangend geheel)

Leidend: Geloofsleer met normen en waarden (bijbel) en kerk (leiders)

Ideaal: Koninkrijk van God (volmaakte wereld zonder lijden)

Afsluitende opdracht
(voor punt)

- Vat in je eigen woorden de vier behandelde mensbeelden samen (minimaal 100 woorden per mensbeeld), met daarbij ook de kritiek die wordt gegeven op het mensbeeld. 

- Geef vervolgens per mensbeeld aan of je het wel of niet mee eens bent.

- Maak op basis hiervan je eigen mensbeeld. Wie is de mens en wie zou hij volgens jou moeten zijn?

Inleveren opdracht

- Inleveren via Teams (opdracht staat klaar in Team van LB)

- Word document

- Naam en klas staan in bestandsnaam 

(bv. JH4B Barrie Bakfiets verslag Mensbeelden)

- Inleveren op aangegeven datum

Jullie krijgen hier één les de tijd voor. Daarna is het huiswerk.