Herhaalles

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kalium ionen (roze) bewegen de cel uit (naar links) door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Basisstof 5: transport door membranen

Thema 1: Inleiding in de biologie

Biologie

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

Waarom krijgen de blaadjes een andere kleur?

En waarom vallen ze dan van de bomen?

Mededelingen

Meenemen naar de toets:

- rekenmachine

- BINAS

Aan het einde van deze les:

• weet jij wat je nog moet leren voor de proefwerkweek

Basisstof 1: Biologie is overal

Hoofdstuk 1: Inleiding in de biologie

Wat is de levenscyclus van een plant?

1. Groei-Bloei-Ontkieming- Verspreiden zaden - Sterfte
2. Ontkieming-Bloei- Groei- Verspreiden zaden - Sterfte
3. Ontkieming - Groei - Bloei - Verspreiden zaden
4. Ontkieming - Groei - Bloei - Sterfte -Verspreiden zaden

Levenscyclus

Individu heeft een levensloop 

Soort heeft een levenscyclus

Wat is een ecosysteem?

1. Alle abiotische factoren samen
2. Alle relaties tussen organismen en hun milieu
3. A en B
4. Een bepaald gebied, waarin de biotische en abiotische factoren een eenheid vormen

INDIVIDU

POPULATIE

ECOSYSTEEM

LEVENSGEMEENSCHAP

is dit een populatie?

1. ja
2. nee

Individu vs soort

Organismen behoren tot hetzelfde soort:

• als ze zich samen kunnen voortplanten
• en de nakomelingen vruchtbaar zijn

Tekst: Sleep het juiste organisatieniveau naar het betreffende plaatje.

Cel

Organsime

Orgaanstelsel

Orgaan

Weefsel

Weefsels

Een weefsel is een groep

cellen met dezelfde 

vorm en functie

Een orgaan is een groep 

weefsels met dezelfde functie. 

etc. 

Op welk organisatieniveau ontstaat deze eigenschap?

1. organisme
2. populatie
3. ecosysteem

Organisatieniveaus

Elk organisatieniveau is opgebouwd uit het kleinere niveau.

Emergente eigenschap = eigenschap die optreedt op een hoger organisatieniveau.

bijv. de verschillende weefsels van vleugels zorgen voor de emergente eigenschap 'Vliegen'

Basisstof 2: organen, weefsels en cellen

Thema 1: Inleiding in de biologie

Sleep de organen naar het juiste orgaanstelsel

Ademhalings-stelsel

Verteringsstelsel

Bloedvaten-stelsel

Hart 

Slagader

Luchtpijp

Lever

Maag

Longen

Dunne darm

De vorm van een pinguinvleugel past bij de functie ervan. Wat is de functie van een pinguinvleugel?

1. De vleugelvorm voorkomt afkoeling in ijskoud water.
2. Door de vleugelvorm kan de pinguin beter zwemmen.
3. Door de vleugelvorm kan de pinguin beter uit het water terug op het ijs komen.
4. Door de vleugelvorm kan de pinguin beter vis vangen.

Een weefsel uit de hersenen ziet er net zo uit als een weefsel uit de darmen

1. Waar
2. Niet waar

Een weefsel is ...

1. .. een groep cellen met een bepaalde bouw en functie
2. .. een groep cellen met een bepaalde functie
3. .. een groep cellen met een bepaalde bouw
4. .. een groep cellen

Basisstof 3: plantaardige en dierlijke cellen

Thema 1: Inleiding in de biologie

Welk organel komt niet voor bij een dierlijke cel en wel bij een plantencel?

1. celwand
2. celkern
3. celmembraan
4. cytoplasma

Dierlijke en Plantencellen

Wat is de functie van de vacuole?

1. Geeft stevigheid aan de plantencel
2. Maakt de voedingsstoffen voor de plant
3. Nieuw weefsel maken
4. Vervoeren van opgeloste stoffen

1

2

3

Celmembraan

Celkern

Cytoplasma

Basisstof 4: organellen

Thema 1: Inleiding in de biologie

Sleep de organellen naar de juiste functie.

Transportsysteem

Levert energie

Breekt stoffen af

Maakt eiwitten

Bevat chromosomen

Celkern

Ribosomen

Lysosoom

Mitochondriën

ER

Golgi-systeem

Wat is de functie van de vacuole?

1. Geeft stevigheid aan de plantencel
2. Maakt de voedingsstoffen voor de plant
3. Nieuw weefsel maken
4. Vervoeren van opgeloste stoffen

Zetmeelkorrel

Kleurstofkorrels

Bladgroenkorrel

Korrels in plantencellen

Bladgroenkorrels:

1. eiwit producerende organellen
2. lysosomen met hormonen erin.
3. beschermers van het DNA
4. zetten licht, CO2 en water om in O2 en glucose

Een eiwit is zojuist gemaakt in een cel. Welke organellen komt dit eiwit achtereenvolgend tegen?

1

3

4

2

Celkern

Mitochondrium

Celmembraan

Ribosoom

ER

Golgi-systeem

Eiwitsynthese

Hoe heet het proces dat op de afbeelding wordt weergegeven?

1. Exocytose
2. Osmose
3. Diffusie
4. Endocytose

transport via blaasjes (BS4)

endocytose

exocytose

Membranen

BiNaS  67G3

Water moleculen (blauw) bewegen naar links door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Osmose: (A) beweegt altijd naar de plek met de (B) opgeloste stoffen.

1. A: water B: meest
2. A: water B: minste
3. A: opgeloste stoffen B: meeste
4. A: opgeloste stoffen B: minste

Osmose

Verplaatsing van water

 van een plek met de laagste concentratie --> hoogste concentratie

eindresultaat: concentratie van opgeloste stof is gelijk

Isotoon

Hypotoon

Hypertoon

Turgor

Geensplasmolyse

Plasmolyse

Transport door membranen

Osmose plantaardige cel

de begrippen hyper- en hypotoon zijn altijd relatief; dus ten opzicht van....

Let daarom altijd goed op of de cel hypotoon of juist de omgeving hypotoon is. 

Transport door membranen

Osmose dierlijke cel

Tip voor toets

Maak een tekeningetje met pijlen. Dat maakt de opgave vaak een stuk duidelijker.

Sleep de begrippen naar het juiste vak.

actief transport

passief transport

Kost geen energie

Kost energie

Endocytose

Exocytose

Diffusie

Osmose

Fagocytose

Actief transport (tegen de concentratie in)

Basisstof 6: natuurwetenschappelijk onderzoek

Thema 1: Inleiding in de biologie

Verschillende typen onderzoek

• literatuuronderzoek
• beschrijvend onderzoek
• hypothese toetsend onderzoek
• ontwerpend onderzoek 

Validiteit en betrouwbaarheid

Validiteit: resultaten geven ook echt antwoord op de onderzoeksvraag

 Betrouwbaarheid: resultaten op een eerlijke manier verkregen en kunnen worden herhaald

Huiswerk

maak de oefentoets