12.4 + 12.5 Afronding hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Nectar H12 Hormonen

Deze les:

• Nabespreking 12.4 Regeling glucoseconcentratie
• Nabespreking 12.5 Reageren met behulp van hormonen

Welke hormonen horen bij welke klier?

Groeihormoon

Schildklierhormoon

Adrenaline

Insuline

Glucagon

Testosteron

Oestrogeen

De hypothalamus produceert...
(blauwe pijl)

1. Releasing hormonen (RH)
2. Inhibiting hormonen (IH)
3. Zowel RH als IH
4. Geen van beide

Hoe noemen we het fenomeen dat een hormoon zijn eigen aanmaak remt?

Waardoor reageren alleen doelwitcellen op hormonen, en niet alle andere cellen ook?

(naar) binnen =

(naar) buiten =

gelijk blijven =

afgeven =

toestand = 

temperatuur =

andere = 

homo(ios)

endo

crien

exo

stasis

therm

hetero

Sleep de hormonen op de juiste plek

FSH and LH

testosteron

groeihormoon

oxytocine

oestrogenen

thyroxine

antidiuretisch hormoon

TSH

Doel en begrippen 12.4

Je leert hoe de regeling van het glucosegehalte in je bloed verloopt. -> presentatie insuline/glucagon!

glycogeen, insuline, eilandjes van Langerhans, halfwaardetijd, diabetes type 1, diabetes type 2, adrenaline

Lever & Spieren

Darmen

Glucosespiegel bloed stijgt

Poortader

Glucosespiegel bloed daalt

Vorming glycogeen

Verbranding glycogeen

Insuline: opname glucose cellen

1. insuline bindt aan receptoren

2. In cel hechten fosfaatgroepen aan receptor

3. cascade can reacties

4. blaasjes met glucosepoortjes versmelten met celmembraan

5. Glucosemoleculen stromen de cel in.

De opslag en afgifte van glucose luistert nauw, wat is een gevolg van te veel glucose opslag?

1. De vetcellen slaan vetten op
2. De nieren scheiden glucose uit
3. De (hersen)cellen zitten zonder energie
4. De bloedsuikerspiegel stijgt

En bij te weinig glucose opslag?

1. De vetcellen slaan vetten op
2. Nieren scheiden glucose uit
3. De (hersen)cellen zitten zonder energie
4. De bloedsuikerspiegel daalt

Bij diabetes type 1 maakt de alvleesklier weinig of geen insuline, wat is daarvan het effect?

Cellen kunnen te weinig of geen glucose opnemen

Wat gebeurt er bij te veel glucose in het bloed?

Uitscheiding via de urine

Doel en begrippen 12.5

• Reactie op kou (bron 18) -> presentatie thyroxine!

• Reactie op watertekort (bron 19)
• Reactie op energietekort (bron 20)
• Reactie op zuurstoftekort (bron 21) -> presentatie EPO

Hormonen - Bloeddruk

Renine en ADH zijn ook betrokken bij het regelen van de bloeddruk. Veel water vasthouden betekent een hogere bloeddruk. 

Veel water verliezen betekent een lagere bloeddruk -> plaspillen

De reactie op kou: 
 TSH-regelkring

(bron 18)

Reactie op watertekort (bron 19)

Hormonen - Renine 

- Er is een te laag zoutgehalte in het bloed (te lage osmotische waarde).

- Hierdoor verlaagt de bloeddruk en verhoogt de afgifte van renine 

- angiotensinogeen wordt omgezet tot angiotensine I en II

- Dit verhoogt de afgifte van Aldosteron in de bijnierschors.

- Reabsorptie van Na+ neemt toe 

Zie BINAS 89A, 89C en 85D

Tweede gekronkelde nierbuisje

Aldosteron bevordert de werking van de Na/K pompen in het tweede gekronkelde nierbuisje.

Hoe meer Aldosteron hoe meer zout er uit de voorurine wordt gehaald en terug naar het bloed wordt gepomt.

Hormonen - ADH

Antidiuretisch Hormoon (= anti plas hormoon)

Wordt afgegeven door de hypofyse als er een watertekort in het bloed is (te hoge osmotische waarde)

Zie BINAS 89A en 89D

Verzamelbuisje

Waterkanalen zorgen voor terugstromen water in het bloed.

ADH zorgt voor toename van het aantal waterkanalen in de celmembranen van de cellen in het verzamelbuisje.

ACE remmers; Longcellen maken angiotensine conferting enzyme ACE dat angiotensine 1 omzet in angiotensine II (bron 19).
ACE gaat de vorming van bradykinine tegen, een stof die tot vaatverwijding leidt.
Bij hoge bloeddruk krijgen patiënten soms ACE-remmers voorgeschreven.

Leg uit op welke twee manieren ACE remmers de bloeddruk kunnen verlagen?

Een 48-jarige vrouw heeft een te hoge bloeddruk door het eten van zoute drop. Haar kalium is 3.1 mmol/L. Zij gebruikt geen medicatie. Er wordt aanvullend onderzoek gedaan, waaronder een aldosteron- en reninebepaling. Geef van beide hormonen aan of de concentratie toe- of afneemt door het eten van drop. Leg uit aan de hand van BINAS 85D

Bezoek Ambulance
Geef kort je mening, wat je hebt geleerd, voor herhaling vatbaar? Was het nuttig enz... tips en tops over de presentatie ook welkom!

prednison remt dus ontstekingen

Leg uit waarom vaak plassen een bijwerking is van prednison.

Een andere bijwerking van prednison is dat mensen opzwellen. Waarom houden mensen die prednison gebruiken toch vocht vast?

Reactie op energietekort
(bron 20)

Reacties op zuurstoftekort
(bron 21)

Regelkring - Thyroxine

1. hypothalamus (regelcentrum)

2. productie TRH

3. TRH stimuleert hypofyse

4. productie TSH

5a. TSH stimuleert schildklier

6. schildklier maakt Thyroxine

7a. Thyroxine veroorzaakt reactie bij doelwitorganen.

(negatieve) Terugkoppeling:

5b en 7b. hormonen remmen opdrachtgever

1: Welke problemen krijgen mensen met een tekort aan jood in hun dieet?
2: Mensen met traag werkende schildklier hebben vaak overgewicht hoe komt dit?

antwoorden werkboek

Tussendoor in de lessen beantwoorden jullie een heleboel werkboekopgave. 

Nakijken kan via werkboek antwoorden op classroom. 

biologiepagina.nl