TUE C1 t/m S1

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 3

TUE C1 t/m S1

Hydrofiel & hydrofoob

Stoffen die goed oplosbaar zijn; zijn hydrofiel.

Stoffen die slecht oplosbaar zijn; zijn hydrofoob.

mengsel en
zuivere stof

Voorbeelden mengsel:

• legering (metalen)
• limonade
  Voorbeelden zuivere stof
• suiker (wit)
• zout

3 type mengsels

• Oplossing, Suspensie, Emulsie 

3 vloeibare mengsels

- Oplossing

Een oplossing is een mengsel van ten minste 1 vaste stof, vloeistof of gas in een oplosmiddel.

Het oplosmiddel is vaak water, maar kan ook een andere vloeistof zijn. Andere bekende oplosmiddelen zijn alcohol, aceton en wasbenzine.

Cola                    Cola is een voorbeeld van een oplossing. Suiker_(s) en CO_2(g)

                              zijn opgelost in het oplosmiddel water.

                              Je kan een oplossing herkennen omdat die altijd helder is.

                 

3 vloeibare mengsels

- Suspensie

een suspensie is een mengsel van een niet opgeloste vaste stof in een vloeistof.

De vaste stof zweeft in dan in de vloeistof.

Je kan een suspensie herkennen omdat die troebel is. Je kan er dus niet doorheen kijken.

Vers geperste sinaasappelsap is een voorbeeld van een 

suspensie. Maar ook modder en soep zijn suspensies

                 

3 vloeibare mengsels

- emulsie

een emulsie is een mengsel van een niet opgeloste vloeistof in een andere vloeistof.

Belletjes van de niet opgeloste vloeistof zweven dan in de andere vloeistof.

Je kan een emulsie herkennen omdat die troebel is. 

Mayonaise is een voorbeeld van een 

emulsie. Maar ook melk en bodylotion zijn emulsies

                 

hydrofiel en hydrofoob

Mengsel op macroniveau

Mengsel op microniveau

Micro- & Macro-  Niveau

Kookpunt of kooktraject

Andere mengsels:

• Mist/ Nevel / Aerosol
  

• Rook
• Schuim
• Legering
• Vaste stoffen mengsel
• Gasmengsel
  

Kookpunt een stofeigenschap

Stofeigenschappen

• Brandbaarheid
• Oplosbaarheid
• Dichtheid
• Smeltpunt & kookpunt
• Giftigheid
• Magnetisch
• Glanzend 

Een kwestie van gezichtspunt

 Ordenen/indelen  kan op basis van stofeigenschappen z.a.:

• vast, vloeibaar, gas
• Goed oplosbaar, slecht oplosbaar
• (Verwacht/logisch en onverwacht/onlogisch)

concentratie

geconcentreerd en verdund

lage concentratie  en     hoge concentratie

Concentratie 

Bij oplossingen gebruik je vaak concentratie.

c = concentratie in g/L

m = massa opgeloste stof in g

v = volume oplossing in L

Vb: wat is de concentratie suiker in energydrink? Een blikje van 250 mL bevat 27,5 g suiker. 

c=​v​​m​​

Concentratie rekenen

• Nina lost 6,8g op in 50 mL water. Wat is de concentratie?
• Concentratie; g/mL

gram (g)
mL

 Concentratie

Verdwijnen vs Ontsnappen

Als je twee stoffen bij elkaar brengt kunnen de stoffen waarmee je begon verdwijnen. 

Verdwijnen

• Verdwijnen is een fout woord om te gebruiken. 
• 
  
• Wat er werkelijk gebeurt is dat er nieuw combinaties worden gemaakt  en er ontstaan nieuwe stoffen met nieuwe eigenschappen. 

Ontsnappen 

Ontsnappen word eigenlijk een fase verandering mee bedoeld

De meeste stoffen hebben 3 fasen waarin 

ze zicht kunnen bevinden  

Vast (s), Vloeibaar (l) en Gas (g)

opgelost in water (aq) 

Ontsnappen

• Kan plaatsvinden als een stof die ontstaat een gas is en ontsnapt in de lucht 
• Ontsnappen kan ook plaatsvinden als een vloeistof een gas vorm aanneemt omdat de temperatuur hoger wordt 

Geef een verklaring voor het verdwijnen van een stof als je 2 gekleurde beginstoffen bij elkaar doet en er onstaat een nieuwe heldere stof?

Chemische reactie:

actie = reactie

Noem minstens drie acties die je tot nu toe hebt uitgevoerd met stoffen.

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij d chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Wat is wel en geen chemische reactie  

• filtreren
• geen chemische reactie
• destilleren
• geen chemische reactie
•  verbranden van hout
• wel chemische reactie

Wat is een chemische reactie? En wat is hier kenmerkend aan?

Reactieschema

In een reactieschema zet je de beginstoffen  vóór de pijl

In een  reactieschema zet je de  reactieproducten na de pijl

Wat is een reactieschema?

• Een reactieschema is een beschrijving van een chemische reactie.
• beginstoffen   ->   reactieproducten

Reactieschema verbranding

brandstof + zuurstof --> verbrandingsproduct(en)

Voorbeeld:

Vast magnesium wordt verbrand. Er ontstaat vast magnesiumoxide.

Reactieschema:     
magnesium (s) + zuurstof (g)--> magnesiumoxide (s)

Het percentage van de massa van een bepaalde stof in een mengsel

Zorg ervoor dat de eenheden van het deel en het geheel hetzelfde zijn

Massa percentage

Massa percentage

De dichtheid van een bepaald soort glas bedraagt 2,6 gram/cm³  

Voor de bereiding van dit glas wordt aan 5000 ml glas 370 gram soda toegevoegd en gemengd

Bereken het massapercentage soda in dit glas

Massa percentage

Voorbeeld berekening:

In 100 gram pekel zit 30 gram zout opgelost. Bereken het massapercentage zout in dit mengsel.

Eerst bereken we de concentratie, daarna zetten we dit antwoord om in massa percentage.

Oplossingen en Oplossen

• In een oplossing zijn de deeltjes gelijkmatig verdeeld.
• Je kunt de stof niet meer zien, dus zijn altijd helder. 
• Soms hebben ze nog een kleurtje.

• Je kunt vaste stoffen, vloeistoffen en gassen oplossen.
• Bijvoorbeeld champagne

Verzadigd of onverzadigd

Verzadigde oplossing

In een verzadigde oplossing is zoveel van een stof opgelost, dan je geen extra stof erbij kan oplossen.

De stof die je dan probeert op te lossen is dan in overmaat

Onverzadigde oplossing

In een onverzadigde oplossing kan je nog stof oplossen.

Verzadigde oplossing & Overmaat

       Toestel van Hofmann 

• Elektrodes in oplossing met batterij maken                                              gesloten stroomkring
• Elektrodes van platinum geleiden elektriciteit
• Water geleidt niet, dus zuur in water
• Gassen worden apart opgevangen 
• Linkergas laat gloeiende houtspaander harder gloeien,                                    dus welk gas is dat? 
• Rechtergas noemen we gas X 

Elektrolyse

Toestel van hofmann.

Water ontleedt in stof x en zuurstof.

water (l) --> stof x (g) + zuurstof (g)

Filtreren

• Scheidingsmethode: Filtreren
• Stofeigenschap: Deeltjesgrootte 
• Soort mengsel: Suspensie 

Filtreren

• Scheidingsmethode: Filtreren
• Stofeigenschap: Deeltjesgrootte 
• Soort mengsel:Suspensie
  

GHS - symbolen

Atomen / Elementen

• Er bestaan 118 soorten atomen, en zijn de bouwstenen van moleculen.
• Elke atoomsoort heeft zijn eigen naam en een eigen symbool.
• Bestaat een stof uit 1 soort atomen = enkelvoudige stoffen =                     niet ontleedbare stoffen bijv. ijzer, goud
• Bestaat een stof uit meerdere soorten atomen = samengestelde stoffen bijv. water

Ontleding

De onderstaande reacties zijn endotherm:

Wat is geen voorbeeld van filtreren

1. Thee zetten
2. Koffie maken
3. Pasta afgieten
4. Het tegenhouden van gif in een gasmasker

Bij filtreren vang je het

1. residu op in het filter
2. residu op in de reageerbuis
3. filtraat op in het filter

Filtreren is gebaseerd op

1. kookpunt
2. dichtheid
3. massa
4. deeltjes grootte

TUE - Les

-Kijk de opdrachten na

-Lever het nagekeken werk in

-Als de timer op 00:00 is begin je met opruimen van de spullen

-Maak foto's van de practicums die je hebt afgemaakt

-Lever de fotos in op classroom

-Blijf op je plek zitten tot de docent aangeeft dat je kan gaan!!!