4.4 De Duitse bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

De Duitse bezetting van Nederland

Lesdoelen:

• Je kan uitleggen waarom Nederland capituleert  in 1940
• Je kan uitleggen waarom de Februaristaking plaatsvind en wat hier de gevolgen van zijn
• Je kan uitleggen welke 3 houdingen de Nederlandse bevolking heeft ten op zichten van de bezetter
• Je kan uitleggen hoe de treinstaking leidde tot de hongerwinter

Wat was de aanleiding voor de Nederlandse legerleiding om te capituleren (overgeven)?

1. De inval van Duitsland
2. Het gevangen nemen van Wilhelmina
3. Het bombardement op Rotterdam
4. Verloren veldslagen

Waarom kwam er in Nederland voedsel op de bon?

De Duitsers droegen in het begin een 'masker van vriendelijkheid' tegenover de Nederlanders. Bedenk een reden waarom.

Wat was de aanleiding in februari voor de SS om 425 joden op te pakken?

1. Iemand van de NSB kwam om het leven
2. De joden vielen de NSB lastig
3. De NSB viel joden lastig
4. De SS kreeg bevel om joden te deporteren

Tijdens de februari staking van 1941 liet de Duitse bezetter zijn 'ware gezicht' zien. Leg dit uit!

Jodenvervolging

• Vanaf 1942 werd de jodenvervolging opgevoerd en begonnen de deporataties naar vernietigingskampen
• Joden die zich niet vrijwillig melden werden bij razzia's (klopjacht) opgepakt.
• Via Westerbork (doorvoerkamp) werden Nederlandse joden verder gedeporteerd.
• Ruim 100.000 Nederlandse joden werden vergast in voornamelijk Auschwitz en Sobibor.
  

Ook niet-joodse Nederlanders doken vanaf 1943 onder. Geef hiervoor een verklaring (zie voorgaande filmpje).

'Goed' en 'Fout'

• Aanpassing: de meeste mensen in Nederland paste zich aan de oorlogssituatie aan en gingen door met hun leven.
• Verzet: verzetsgroepen maakten illegale krantjes, stalen voedselbonnen en maakten valse persoonsbewijzen. Een enkeling schoot nazi's of NSB-ers dood.
• Collaboratie: meewerken met de vijand. Als NSB-lid kreeg je vaak betere baantjes en meer voedselbonnen. Na de oorlog werden ze als landverraders opgepakt.

Noem 2 voorbeelden van collaboratie en 2 voorbeelden van verzet.

Hongerwinter

• Het zuiden van Nederland werd in  september 1944 bevrijd.
• Tussen Eindhoven en Arnhem willen de geallieerden de bruggen over de grote rivieren veroveren (operatie Market Garden)
• Spoorwegpersoneel werd opgeroepen te staken (Duits troepenvervoer verhinderen), maar de slag om Arnhem werd verloren. De rest van Nederland bleef nog bezet.
• Er volgde in de steden in het westen een verschrikkelijke Hongerwinter. 
  

Door wie is deze poster gemaakt? Door mensen uit het verzet of door de Duitsers? Leg uit!

Wat was het doel van de spoorwegstaking in september 1944?

Wat was het verband tussen operatie Market Garden en de Hongerwinter?

1. bij de operatie gingen voedselvoorraden verloren
2. De Duitsers wilden Nederland straffen voor hun hulp aan de Geallieerden
3. Door Market Garden kwam het vervoer van voedsel naar de steden stil te liggen
4. Er is geen verband. Ook zonder Market Garden zou er een Hongerwinter geweest zijn.

De bevrijding

Duitse capitulatie op 5 mei 1945

Lesdoelen:

• Je kan uitleggen waarom Nederland capituleert  in 1940
• Je kan uitleggen waarom de Februaristaking plaatsvind en wat hier de gevolgen van zijn
• Je kan uitleggen welke 3 houdingen de Nederlandse bevolking heeft ten op zichten van de bezetter
• Je kan uitleggen hoe de treinstaking leidde tot de hongerwinter