3.2 De kolonie Nederlands-Indië
1 / 35
Lesduur is: 45 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Hierna huiswerk nakijken opdr 3 + 5 klassikaal.
Opdracht 2 en 4 projecteer ik op het bord.
Slide 3 - Tekstslide
Hierna vragen bespreken.
Ondergang van de VOC: zelf laten lezen. Zelfstandig lezen en de 5 redenen opschrijven voor de ondergang van de VOC.
Deze daarna op het bord zetten en bespreken.
We gaan ze van boven naar beneden af. Wat is de allereerste reden? Dit is begrijpend lezen. Dat gaan we nu oefenen.
Stel je voor daar staat vervolgens, en ook, eerste en tweede. Hieraan herken je een opsomming!
Slide 4 - Tekstslide
Samen lezen + markeren.
Hier gebleven met 3M
Nederlands-Indië blz 62
Het KNIL had moeite met het werven van geschikt personeel. Daarom werd er geworven in onder meer Duitsland, België, Zwitserland, de Verenigde Staten en zelfs in Ghana en Burkino Faso. Van 1831-1872 bijvoorbeeld werden er 3085 mannen voor het KNIL uit West-Afrika gehaald. Tevens maakten Molukkers en inlanders (zoals Javanen) deel uit van het KNIL. Van 1814 tot 1909 vormde het Koloniaal Werfdepot in Harderwijk de verzamelplek in Europa waar de militairen die naar Nederlands-Indië zouden gaan werden opgeleid. De stad werd ‘het rioolgat van Europa’ genoemd, omdat de militairen slechts bekend stonden vanwege drankgebruik en bordeelbezoek. Vanaf 1909 werd het Harderwijkse Werfdepot verplaatst naar Nijmegen en werd Harderwijk een garnizoensstad.
Slide 5 - Tekstslide
Samen lezen + markeren.
Nederlands-Indië blz 62
Het KNIL had moeite met het werven van geschikt personeel. Daarom werd er geworven in onder meer Duitsland, België, Zwitserland, de Verenigde Staten en zelfs in Ghana en Burkino Faso. Van 1831-1872 bijvoorbeeld werden er 3085 mannen voor het KNIL uit West-Afrika gehaald. Tevens maakten Molukkers en inlanders (zoals Javanen) deel uit van het KNIL. Van 1814 tot 1909 vormde het Koloniaal Werfdepot in Harderwijk de verzamelplek in Europa waar de militairen die naar Nederlands-Indië zouden gaan werden opgeleid. De stad werd ‘het rioolgat van Europa’ genoemd, omdat de militairen slechts bekend stonden vanwege drankgebruik en bordeelbezoek. Vanaf 1909 werd het Harderwijkse Werfdepot verplaatst naar Nijmegen en werd Harderwijk een garnizoensstad.
Slide 6 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Samen lezen + markeren.
Nederlands-Indië blz 62
Het KNIL had moeite met het werven van geschikt personeel. Daarom werd er geworven in onder meer Duitsland, België, Zwitserland, de Verenigde Staten en zelfs in Ghana en Burkino Faso. Van 1831-1872 bijvoorbeeld werden er 3085 mannen voor het KNIL uit West-Afrika gehaald. Tevens maakten Molukkers en inlanders (zoals Javanen) deel uit van het KNIL. Van 1814 tot 1909 vormde het Koloniaal Werfdepot in Harderwijk de verzamelplek in Europa waar de militairen die naar Nederlands-Indië zouden gaan werden opgeleid. De stad werd ‘het rioolgat van Europa’ genoemd, omdat de militairen slechts bekend stonden vanwege drankgebruik en bordeelbezoek. Vanaf 1909 werd het Harderwijkse Werfdepot verplaatst naar Nijmegen en werd Harderwijk een garnizoensstad.
Slide 9 - Kaart
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Individueel lezen; ' het verhaal van.....Ida Pfeiffer.'
Koppensnellen · de praktijk bij bepaalde oorlogszuchtige volkeren om de hoofden van verslagen vijanden als trofee mee te nemen,
Het koppensnellen is een woeste gewoonte, waaraan vele primitieve stammen zich nog al eens te buiten gaan. Men snelt geen koppen uit moordzucht, verre van dat, maar men hoopt er zijn eigen zwakke krachten mee te versterken of er het belang van zijn stam mede te dienen.
Beantwoord onderstaande vragen.
Het verhaal van Ida, zelfstandig laten lezen en dan 2 of 3 vragen. (op het bord zetten)
hiermee test je begrijpend lezen.
Ze wilde daarna naar Australië gaan, maar ging in plaats daarvan naar Borneo omdat ze goedkoop kon meevaren. Ze bezocht er de Dajaks, een koppensnellersstam. Ze maakte een tocht dwars door de jungle (blootsvoets) van 1.500 kilometer en reisde verder naar Java en Sumatra. Op Sumatra ging ze op zoek naar een andere notoire stam: de kannibalistische Bataks. Ze trok de hooglanden van Java binnen, zag hutten met opgehangen hoofden en kwam bijna tot het Tobameer, dat tot dan toe nog nooit door een blanke was gezien. Daar werd het erg gevaarlijk voor haar maar omdat de Bataks haar aanzagen voor iets onmenselijks (alleen iets bovenaards durfde volgens hen hun gebied te betreden), keerde ze veilig terug. Toch was ze gecharmeerd van de vriendelijkheid van de Bataks. Ze vond niet dat Europeanen beter waren. “Is onze geschiedenis immers ook niet gevuld van moord en verraad?” schreef ze. In haar boeken stond zij kritisch tegenover kolonialisme, slavernij en de missie.
In Kaapstad werd ze uitgenodigd door de fransman Joseph-François Lambert om met hem naar Madagaskar te gaan. Vanaf Taomasina reisden ze in draagstoelen en kano’s naar de hoofdstad Antananarivo. Wat Ida echter niet wist, was dat Lambert samen met Napoleon en de zoon van koningin Ranavanola I van Madagaskar een coup voorbereidde om het Franse handelsgebied uit te breiden. Ranavanola kwam echter vroegtijdig achter deze plannen en verbande het gezelschap, inclusief Ida die er niets mee te maken had, van haar eiland. Ze werd gedwongen Madagaskar lopend dwars door de jungle te verlaten. Tijdens deze zware voettocht werd zij ernstig ziek. Door koortsaanvallen had zij “nauwelijks nog kracht om op te staan en een paar stappen te zetten.” Lambert nam haar mee naar Mauritius waar zij vier maanden verbleef om op krachten te komen en haar reis naar Australië te vervolgen. Maar vlak voordat ze verder wilde, werd ze opnieuw door koortsaanvallen getroffen. Ze keerde terug naar Europa. Via Londen kwam ze ten slotte per trein aan in Wenen. Ze werd op een brancard de trein uitgedragen en stierf een maand later op 61-jarige leeftijd. In de zestien jaar dat zij heeft gereisd, legde ze een afstand af die gelijk is aan zeven keer rond de wereld.
Slide 11 - Tekstslide
Huiswerk nakijken?
Slide 12 - Tekstslide
Begrijpend lezen oefenen.
' Op die manier'
Ten tweede
Ten derde
zijn woorden waaraan je de opsomming kunt herkennen.
Elke les huiswerk en begrippen controle.
Gebieden waar nog nooit een blanke was geweest, werden overvallen. De Europeanen hadden betere wapens, ze beschikten over moderne transportmiddelen, de inheemse bevolking was geen eenheid.
Slide 13 - Link
Werkblad met vragen maken voor de video.
Uitprinten
antwoorden staan hier.
Slide 14 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Herhalingsvragen:
- Wat gebeurde er op Atjeh?
- Wat is een kolonie?
- Wie was generaal van Heutsz?
- Is het terecht dat hij als held werd ontvangen?
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Tekenen
Van den Bosch probeerde zoveel mogelijk te controleren welke winstgevende producten precies verbouwd werden. Voor zijn aantreden werd in de kolonie niet veel suiker verbouwd. Daar bracht hij verandering in. De gouverneur liet na invoering van het Cultuurstelsel rijstvelden geschikt maken voor het verbouwen van suikerriet. Voor de Javaanse bevolking pakte dit slecht uit. De verbouw van suiker was namelijk zeer arbeidsintensief en men kreeg maar een geringe vergoeding. Ook zorgde het systeem ervoor dat de rijstteelt in het gedrang kwam.
En ondanks de afspraak dat niet meer dan een vijfde van de totale bouwgrond van elke desa mocht worden gevorderd voor de teelt van handelsgewassen, werd vaak de helft of zelfs meer van de beschikbare bouwgrond voor het cultuurstelsel opgeëist. Dat betekende niet alleen dat de cultuurdienstplichtige bevolking nóg meer arbeid moest verrichten, maar ook dat ze minder ruimte en tijd had om voor de eigen behoeften te produceren.
Het uitgangspunt dat de bevolking niet meer tijd kwijt mocht zijn aan het cultuurstelsel dan aan het verbouwen van rijst, het hoofdvoedsel, werd evenmin opgevolgd. In de dagelijkse praktijk waren de inwoners veel langer bezig met de teelt van handelsgewassen. Bovendien moesten ze vaak ook nog extra grond ontginnen en in fabrieken werken waar de cultuurgewassen werden bewerkt.
Door de onterechte en oneigenlijke extra vordering van grond en arbeid was het aantal inheemse personen dat voor de dwangcultures werd opgeëist onevenredig groot. Geschat wordt dat in de jaren veertig van de negentiende eeuw op Java ruim 4 miljoen personen gedwongen in de overheidscultures werkzaam waren. Dat was twee vijfde van de totale bevolking van het eiland, en meer dan de helft van de bevolking van de gewesten waar het cultuurstelsel functioneerde. Daarbij maakte het cultuurstelsel geen enkel onderscheid naar leeftijd of sekse. Het zorgde ervoor dat naast mannen ook vrouwen, ouderen en kinderen dagelijks urenlang loodzware arbeid moesten verrichten.
Slide 22 - Tekstslide
Kiem smoren: snel stevig ergens een einde aan maken.
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Tekenen
Wie geen grond bezat om de gewenste producten op te verbouwen, werd verplicht om maximaal 66 dagen per jaar voor het gouvernement te werken.
Een Europese opzichter met Indonesische arbeiders van de Tjomal suikerfabriek, circa 1900.
Slide 26 - Tekstslide
Het waren deze stuitende vormen van grof bedrog, uitbuiting en dwang die het stelsel uitermate succesvol zouden maken. Zo leverde het de Nederlandse staat op jaarbasis in 1834, vier jaar na de invoering, al 6 miljoen gulden op (nu ongeveer 63 miljoen euro). En in 1857 was dat inmiddels opgelopen tot zo’n 45 miljoen (nu ongeveer 446 miljoen euro). In deze jaren, het hoogtepunt van het stelsel, vormden de baten uit het cultuurstelsel maar liefst een derde van het Nederlandse staatsinkomen.
Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten
Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten
Slide 27 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 28 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Multatuli betekent in het Latijn: ik heb veel leed gedragen.
Het boek is inmiddels in meer dan 40 talen uitgebracht.
Slide 30 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 31 - Tekstslide
Begrijpend lezen oefenen.
' Op die manier'
Ten tweede
Ten derde
zijn woorden waaraan je de opsomming kunt herkennen.
Elke les huiswerk en begrippen controle.
Gebieden waar nog nooit een blanke was geweest, werden overvallen. De Europeanen hadden betere wapens, ze beschikten over moderne transportmiddelen, de inheemse bevolking was geen eenheid.
Slide 32 - Tekstslide
Begrijpend lezen oefenen.
' Op die manier'
Ten tweede
Ten derde
zijn woorden waaraan je de opsomming kunt herkennen.
Elke les huiswerk en begrippen controle.
Gebieden waar nog nooit een blanke was geweest, werden overvallen. De Europeanen hadden betere wapens, ze beschikten over moderne transportmiddelen, de inheemse bevolking was geen eenheid.
Slide 33 - Link
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Hierna vragen bespreken.
Ondergang van de VOC: zelf laten lezen. Zelfstandig lezen en de 5 redenen opschrijven voor de ondergang van de VOC.
Deze daarna op het bord zetten en bespreken.
We gaan ze van boven naar beneden af. Wat is de allereerste reden? Dit is begrijpend lezen. Dat gaan we nu oefenen.
Stel je voor daar staat vervolgens, en ook, eerste en tweede. Hieraan herken je een opsomming!
Slide 35 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
