4 kader 6.3 Spelling - 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

4 kader: 6.3 Spelling -1

In deze paragraaf leer je:

• het onderwerp en de persoonsvorm op elkaar afstemmen (congruentie);
• de werkwoordspelling toepassen (tt, vt en vd);
• meervouden en samenstellingen van zelfstandige naamwoorden maken.

Wat is de persoonsvorm in de zin?

"We hebben geen centen, maar spullen."

1. we
2. hebben
3. centen
4. spullen

Wat is de persoonsvorm in de zin?

"We maken geld om het te verbrassen."

1. we
2. maken
3. geld
4. te verbrassen

Wat is het onderwerp in de zin?

"We maken geld om het te verbrassen."

1. we
2. maken
3. geld
4. te verbrassen

Congruentie

Het onderwerp en de persoonsvorm horen bij elkaar. De persoonsvorm geeft aan wat het onderwerp doet. Daarom moeten ze beide enkelvoud of beide meervoud zijn. Dat heet congruentie tussen het onderwerp en de persoonsvorm.

Kijk het filmpje!

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de kudde koeien

1. de
2. kudde
3. koeien

Wat is goed / congruent?

1. De kudde koeien staan in de wei
2. De kudde koeien staat in de wei

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een groep wielrenners

1. een
2. groep
3. wielrenners

Wat is goed / congruent?

1. Een groep wielrenners viel vlak voor de finish
2. Een groep wielrenners vielen vlak voor de finish

Wat is het onderwerp in:

Men zien/ziet door de bomen het bos niet meer

1. Men
2. zien/ziet
3. door de bomen
4. het bos

Wat is goed / congruent?

1. Men zien door de bomen het bos niet meer
2. Men ziet door de bomen het bos niet meer

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

drie pakken rijst

1. drie
2. pakken
3. rijst

Wat is goed / congruent?

1. Er stonden nog drie pakken rijst in de voorraadkamer
2. Er stond nog drie pakken rijst in de voorraadkamer

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

twintigduizend mensen

1. twintigduizend
2. mensen

Wat is goed / congruent?

1. Twintigduizend mensen bezocht het festival
2. Twintigduizend mensen bezochten het festival

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een partij sportschoenen

1. een
2. partij
3. sportschoenen

Wat is goed / congruent?

1. Een partij sportschoenen spoelde aan op het strand
2. Een partij sportschoenen spoelden aan op het strand

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de meeste musea

1. de
2. meeste
3. musea

Werkwoordstijden

TT = tegenwoordige tijd      Ik speel gitaar.

VT = verleden tijd                    Ik speelde gitaar.

VD = voltooid deelwoord     Ik heb gitaar gespeeld. 

Wij zijn in de vakantie naar Zeeland geweest.

1. tt
2. vt
3. vd

Hij rekende niet op een onvoldoende.

1. tt
2. vt
3. vd

Onze buren hebben een prachtige tuin.

1. tt
2. vt
3. vd

Ik heb de fiets van mijn zus gerepareerd.

1. tt
2. vt
3. vd

Meervoud van zelfstandige naamwoorden

Op de volgende slides vind je nog een keer de uitleg over het meervoud van zelfstandige naamwoorden.

Instructie meervoud zn (1)

• Zet -en achter het woord:
  bank-banken, kat-katten, huis-huizen, boom-bomen
• Zet -s achter het woord:
  jongen-jongens, baby-baby's, wc-wc's, jockey-jockeys
• Zet -ën achter het woord:
  twee-tweeën, bacterie-bacteriën, kopie-kopieën

Instructie meervoud zn (2)

Uitzonderingen:

Sommige zelfstandige naamwoorden hebben meerdere meervoudsvormen.

bijv.

• seconde=>    secondes, seconden
• plectrum=>   plectrums, plectra
• zeeman=>     zeelui, zeelieden, zeemannen

Meervouden op -en

• boek - boeken

• school - scholen

• student - studenten

Meervouden op 's

Als je het woord met een -s eraan vast niet kunt uitspreken:

foto - foto's

oma - oma's

menu - menu's

ego - ego's 

accu - accu's 

Meervouden op -ën

twee - tweeën

fee - feeën

idee - ideeën

slee - sleeën

zee - zeeën

Meervouden op -ën

Klemtoon niet op de laatste lettergreep:

assurantie - assurantiën

bacterie - bacteriën

ceremonie - ceremoniën (ceremonies kan ook)

kolonie - koloniën

porie - poriën

tralie - traliën (tralies mag ook)

Bijzondere gevallen

kalf - kalveren

pad - paden / padden

lam - lammeren

Wat is goed?

1. tweën
2. tweeën
3. twëen
4. tweëen

Wat is goed?

1. driën
2. drieën
3. driëen
4. drieëen

Wat is goed?
één graf

1. twee graaven
2. twee grafen
3. twee graffen
4. twee graven

Wat is goed?

1. kommaas
2. kommas
3. komma's
4. kommaa's

Noteer het meervoud van het woord.

vork

Noteer het meervoud van het woord.

krat

Noteer het meervoud van het woord.

hengel

Noteer het meervoud van het woord.

fout

Noteer het meervoud van het woord.

twee

Noteer het meervoud van het woord.

heer

Noteer het meervoud van het woord.

bobslee

Noteer het meervoud van het woord.

avocado

Noteer het meervoud van het woord.

school

Noteer het meervoud van het woord.

ster

Noteer het meervoud van het woord.

ree

Noteer het meervoud van het woord.

raam

Museum wordt in het meervoud museums of musea.
Het meervoud van jubileum wordt dus
_____________ of _______________ .

Datum wordt in het meervoud datums of data.
Het meervoud van centrum wordt dus
_____________ of _______________ .

Als je alles hebt begrepen, dan kun je nu door met de opdrachten in je boek. Maak opdracht 1 t/m 10 (p. 99 t/m 104)