Les 5: Landschap (1.4)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel 

Periode 3

1	2	3	4	5	6
Nabespreking P2 Intro P3 + 1.1	1.2	1.3	Meivakantie	Meivakantie	1.4 + SO H1

7	8	9	10	11	12
2.1 + 2.2	2.3 + 2.4	H3	4.1 + 4.2	4.3 + 4.4	Herhaling

Programma vandaag

1. Overzicht periode 3
2. Terugblik Z-A Platentektoniek + Klimaat
3. 1.4 Landschap uitleg + opdracht
4. Afsluiting

H1 Zuid-Amerika Systeem Aarde
H2 Zuid-Amerikanen
H3 Zuid-Amerika en de wereld
H4 Actuele vraagstukken

Terugblik

      Terugblik

• True or False?
• Kaartje omhoog op 3-2-1

      True or false? 

Het Andesgebergte is ontstaan door de botsing van de Zuid-Amerikaanse plaat met de Nazcaplaat.

true

      True or false? 

De Zuid-Amerikaanse plaat lag in de geologische geschiedenis vast aan de Australische plaat

false

      True or false? 

Bij vlakke subductie komt geen actief vulkanisme voor, omdat de oude oceanische korst niet diep genoeg in de mantel wegzakt. 

false

      True or false? 

In het zuiden van Zuid-Amerika heerst een tropisch regenwoudklimaat vanwege de breedteligging

false

      True or false? 

Warme zeestromen zorgen vaak voor drogere klimaten, terwijl koude zeestromen juist veel neerslag brengen.

false

      True or false? 

De loefzijde van een gebergte krijgt meestal veel neerslag doordat lucht daar stijgt en afkoelt.

true

      True or false? 

Tijdens El Niño wordt het zeewater voor de westkust van Zuid-Amerika warmer, wat zorgt voor meer neerslag in droge gebieden zoals Peru.

true

H1 Zuid-Amerika Systeem Aarde
H2 Zuid-Amerikanen
H3 Zuid-Amerika en de wereld
H4 Actuele vraagstukken

Overzicht 

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• weet je welke landschappen en vegetatie (planten) voorkomen in Zuid-Amerika
• weet je waarom deze landschappen en vegetatie daar voorkomen 
• ken je de drie grote stroomgebieden in Zuid-Amerika en hun kenmerken 

Paragraaf 1.4

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Wat zie je?

Wat weet je hier al over?

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• weet je welke landschappen en vegetatie (planten) voorkomen in Zuid-Amerika
• weet je waarom deze landschappen en vegetatie daar voorkomen 

Paragraaf 1.4

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Wat zijn de 6 landschapszones?

Landschappen versus landschapszones

aride zone

Hoe heten deze landschappen en bij welke (of tussen welke) landschapszones horen ze? 

Tropische landschappen

Landschappen in Z-A

Landschapszone	Landschap
Tropische zone	- Tropisch regenwoud (selva) - Savanne (cerrado, llanos en caatinga) - Bijzondere vegetatie: Mangroven

Mangroven

Amazone regenwoud

Savanne (Cerrado in Brazilië)

Tropische bodems

• de bodem van het tropisch regenwoud is niet vruchtbaar 
• de voedingsstoffen zitten in de planten en bomen zelf, niet in de grond. 
• Dode planten en dieren worden snel afgebroken door schimmels en bacteriën, en de vrijgekomen voedingsstoffen worden meteen weer opgenomen door andere planten.
• Ook spoelen veel stoffen door de vele regen uit de bodem weg. Wat overblijft zijn mineralen zoals ijzer, die de bodem rood kleuren.

Rode bodem van tropisch regenwoud

Savanne 

1. llanos

2. Cerrado

3. Caatinga

Savanne 

1. llanos

2. Cerrado

3. Caatinga

• Noorden
• Grassavanne

• Centraal Brazilië
• Boom- en grassavanne

• Noordoosten Brazilië
• doornachtige struiken

Tropische landschappen

Woestijn

• Zeer droog  

Tropische landschappen

Andes

• Vegetatie verandert met hoogte  

Nevelwoud in Peru

Grassen/struiken & sneew en ijs

Tropische landschappen

Steppe

Pampa

• Steppe is droger dan Savanne
• Grasland
• Bekend om rundveehouderij

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• weet je welke landschappen en vegetatie (planten) voorkomen in Zuid-Amerika
• weet je waarom deze landschappen en vegetatie daar voorkomen 

Paragraaf 1.4

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Klimaat en landschap: waarom daar?

Tropische landschappen

Tropisch regenwoud =
- Altijd warm (breedteligging)
- Altijd nat (breedteligging: altijd onder invloed van de ITCZ)

Savanne = 
- Altijd warm (breedteligging)
- 1 natte en 1 droge periode (1 keer per jaar onder invloed van de ITCZ)

Waarom de Caatinga daar? 

kustgebergte

Woestijn

• Lijzijde van het gebergte: regenschaduw
  
  
• Koude zeestroom (Humboldtstroom) zorgt voor koele, droge lucht boven zee, waardoor er weinig verdamping en dus weinig regen is.
  
  
• Hogedrukgebied zorgt voor dalende lucht en droog weer.

Andes

• hoe hoger hoe kouder
• hoe hoger hoe minder zuurstof  
• verandering in wind/neerslag/zonlicht

Tekening van vegetatiezones uit 1850

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• weet je welke landschappen en vegetatie (planten) voorkomen in Zuid-Amerika
• weet je waarom deze landschappen en vegetatie daar voorkomen  

Paragraaf 1.4

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

In het kort...

Pak je kladpapier en schrijf: 

• hoe ziet de vegetatie in het tropisch regenwoud, savanne (3 typen), steppe, woestijn en de Andes eruit? 
  
  

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

In het kort...

Pak je kladpapier en schrijf: 

1. Waarom komt het tropisch regenwoud
   en de savanne's daar voor?
2. Waarom is er een woestijn in het westen?
3. Waarom verandert de vegetatie hoe hoger
   je gaat in de Andes? 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

H1 Zuid-Amerika Systeem Aarde
H2 Zuid-Amerikanen
H3 Zuid-Amerika en de wereld
H4 Actuele vraagstukken

Overzicht 

Begrippen oefenen!

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Tot de volgende les!

Meenemen:
- JDW Map of AK schrift

- Pen