Les 3: het dierenrijk

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Les 3: het dierenrijk

Wat gaan we leren?

• Je kunt bij dieren verschillende vormen van symmetrie beschrijven.
• Je kunt bij dieren verschillende typen skelet beschrijven.
• Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van zes groepen dieren.

Inhoud

- Herhalingsopgave 

- Extra uitleg

- Opgave het dierenrijk

- Filmpje

Bij welke hoofdgroep horen chromista?

1. eukaryoten
2. prokaryoten
3. soms bij eukaryoten en soms bij prokaryoten

Welke organismen hebben geen celwanden om de cellen?

1. bacteriën
2. dieren
3. planten
4. schimmels

In de afbeelding zie je coccen. Coccen zijn organismen zonder celkern.

Tot welke groep behoren de coccen?

1. bacteriën
2. dieren
3. schimmels
4. planten

Bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met hetzelfde...

1. vorm
2. kleur
3. doel
4. kenmerk

Is de volgende bewering juist of onjuist?

Een cel uit het rijk van de schimmels bevat een celkern.

1. juist
2. onjuist

In de afbeelding is een cel schematisch getekend.
Tot welke groep behoort het organisme waarvan deze cel afkomstig is?

Is de volgende bewering juist of onjuist?

Een cel uit het rijk van de dieren bevat als enige groep geen celkern.

1. juist
2. onjuist

Het dierenrijk

Er zijn ongeveer 1,5 miljoen dieren beschreven. De meeste daarvan zijn insecten. Dieren hebben als enige groep geen celwand. Op basis van twee kenmerken worden dieren ingedeeld.

Twee gelijke helften

De stoel in de afbeelding bestaat uit twee helften. De helften zijn elkaars spiegelbeeld. De stoel is symmetrisch. Een symmetrisch voorwerp kun je in twee gelijke helften verdelen.

Symmetrie

Dieren zijn vaak symmetrisch, bijvoorbeeld mensen. Je linkerhelft heeft dezelfde delen als je rechterhelft. Maar de helften zijn bijna nooit precies gelijk aan elkaar (zie afbeelding). Er zijn kleine verschillen tussen links en rechts. Toch noem je in de biologie een mens symmetrisch.

Drie type symmetrie

Het gezicht van het meisje in afbeelding op de vorige slide kun je maar op één manier in twee gelijke helften verdelen. Haar gezicht is tweezijdig symmetrisch. Veel soorten dieren zijn tweezijdig symmetrisch. Een voorbeeld is een kever (zie afbeelding 1). Andere soorten dieren zijn veelzijdig symmetrisch. Deze dieren kun je op meer manieren in gelijke helften verdelen. Een voorbeeld is een zeester (zie afbeelding 2). Sommige dieren kun je niet in twee gelijke helften verdelen. Deze dieren zijn niet symmetrisch. Een voorbeeld is een spons (zie afbeelding 3).

Skelet

Veel dieren hebben stevige delen in hun lichaam. Deze delen geven stevigheid en bescherming. De stevige delen noem je het skelet van het dier.

In de afbeelding zie je verschillende soorten skeletten:

- Uitwendig skelet: een mossel, een huisjesslak en een lieveheersbeestje hebben een skelet aan de buitenkant van hun lichaam.

- Inwendig skelet: bij een spons, een zeekat en een mens zit het skelet in het lichaam.

Er zijn ook dieren zonder skelet, bijvoorbeeld een kwal. Dieren zonder skelet leven meestal in het water.

6 afdelingen

6 afdelingen

6 afdelingen

Hoe noem je dieren die je in twee gelijke helften kunt verdelen?

Een dier dat je op meerdere manieren in twee gelijke helften kunt verdelen, is ...

1. niet symmetrisch
2. tweezijdig symmetrisch
3. veelzijdig symmetrisch

In de afbeelding zie je een spons, een zee-egel en een krokodil.
Schrijf van elk dier op welke symmetrie of juist niet het dier heeft.
1. De spons is ...
2. De zee-egel is ...
3. De krokodil is ...

Vul de zinnen aan.

In afbeelding 1 zie je gepelde garnalen. Het deel dat je van de garnaal pelt, is het ..................  De functie hiervan is stevigheid en .................. Uit afbeelding 2 blijkt dat een garnaal een ...................... skelet heeft. Een vis heeft graten aan de binnenkant van het lichaam. Dat heet een ....................... skelet. Er zijn ook dieren zonder skelet, bijvoorbeeld een .....................

bescherming

inwendig

skelet

uitwendig

zee-anemoon

krab

slang

In de afbeelding zie je het skelet van een dier.

Tot welke groep behoort dit dier?

1. geleedpotige
2. gewervelden
3. stekelhuidigen
4. weekdieren

Welke dieren zijn tweezijdig symmetrisch?
gele buisspons - inktvis - kwal - spin - zandhagedis - zeekomkommer

Zet onder elke foto een kenmerk van de groep.

Zet onder elke foto de naam van de groep.

groep

groep

groep

groep

groep

groep

kenmerk

kenmerk

kenmerk

kenmerk

kenmerk

kenmerk

sponsdieren

stekelhuidigen

geleedpotigen

neteldieren

weekdieren

gewervelden

vangen hun prooi met tentakels

de huid is meestal bedekt met stekels en knobbels

het skelet is een pantser

inwendig skelet

meestal een schelp of huisje als skelet

stevige hoornvezels tussen de cellen

In de afbeelding zie je het skelet van een spons, een kreeft en een octopus.

Heeft de spons een inwendig of uitwendig skelet? Leg je antwoord uit.

Geef twee kenmerken van de kreeft.

Een kreeft behoort tot de:

In de afbeelding zie je een octopus. Een octopus heeft twee ogen en acht vangarmen.
Een octopus is ...

1. niet symmetrisch
2. tweezijdig symmetrisch
3. veelzijdig symmetrisch

Leg uit dat je weekdieren in drie groepen kunt verdelen, als je kijkt naar het skelet. Gebruik daarbij afbeelding van slide 15 t/m 18.

Lees de tekst ‘Listige dief steelt wapens en voedsel’.
De zeenaaktslak is ...

1. niet symmetrisch
2. tweezijdig symmetrisch
3. veelzijdig symmetrisch

Tot welke stam van het dierenrijk behoren de hydropoliepen? Leg je antwoord uit.

Hydropoliepen maken gifstoffen, net als veel andere dieren uit dezelfde stam. Schelpdieren en kreeften maken meestal geen gifstoffen ter verdediging.

Leg uit waardoor dieren uit de stam van de hydropoliepen wel vaak gifstoffen maken ter verdediging, en schelpdieren en kreeften niet.

https:

https:

https: