Omgeving en relaties V4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vandaag

• Kort herhalen vorige lesstof
• paragraaf 6.3 en 6.4

De vorige les

• Soort?
• Populatie?
• Beperkende factor?

Wat is een soort?

1. Individuen met sterke genetische overenkomsten.
2. Individuen die vruchtbare kinderen kunnen krijgen.
3. Individuen die nakomelingen kunnen maken.
4. Individuen die genetisch niet te onderscheiden zijn.

Wat is een populatie.

1. Een groep soorten.
2. Een groep individuen.
3. Een aantal dieren van dezelfde soort.
4. Een aantal organismen van dezelfde soort.

Wat is een voorbeeld van beperkende factor voor een boom?

1. Het hebben van een hoeveelheid bladeren.
2. De aanwezigheid van stikstof in de lucht.
3. De hoeveelheid water in de grond.
4. De aanwezigheid van konijnen in de buurt.

Lees het verhaal over het hockeyveld...

Hoeveel konijnen ving hij de eerste keer?

1. 189 konijnen
2. 14000 konijnen
3. 440 konijnen
4. 278 konijnen

Vandaag

Leerdoelen

• Je leert hoe de omgeving bepaalt welke soorten er kunnen leven.
• Je leert welke voedselrelaties er tussen organismen bestaan.
• Je leert welke langdurige relaties er tussen organismen bestaan.

Termen

• (a)biotische factoren
• tolerantiegebied/tolerantiegrens/optimumgebied
• predator-prooirelatie
• voedselweb
• accumulatie
• mutualisme/ commensalisme (epifytisme)/ parasitisme

Biotische factoren= invloed van andere organismen op een organisme. Vb: 

• Concurrenten
  
• Voedsel
  
• Predatoren
  
• Ziekteverwekkers
  
• Enz...

Abiotische factoren: invloed van de niet-levende natuur op een organisme. Vb:

• Water
  
• Wind
  
• Zon
  
• Aarde
  
• Zoutgehalte
  
• Enz..
  

Tolerantiegrenzen

Welke curve is de blauwe reiger?

Welke curve was de Blauwe reiger?

1. grafiek Q
2. grafiek P

Predator-prooirelatie

Carnivoren

Herbivoren 

Omnivoren

Predatoren: soorten die op andere soorten bouwen voor hun energievoorziening. (OOK herbivoren)

De grenzen zijn vaak vaag..

Predator-prooirelatie

Er zijn altijd meer predatoren dan prooien in een predator-prooirelatie.

1. waar
2. niet waar

Wie zijn de consumenten van de 2e orde?

1. leeuw, aap, lynx, jaguar
2. jaguar, gier, das, slang
3. giraffe, neushoorn, sprinkhaan, muis
4. hert, slang, vogel, neushoorn

Wat zijn consumenten van de 3e orde?

1. leeuw, jaguar, gier, das
2. gier, das, jaguar, slang
3. slang, gier, das, jaguar
4. hert, lynx, muis, kip

Verstoorde voedselketens

• Ziektes 
• Gif

Accumulatie

Epifyten

Dit is een voorbeeld van..

1. commensalisme
2. epifytisme
3. parasitisme
4. mutualisme

Dit is een voorbeeld van...

1. commensalisme
2. epifytisme
3. parasitisme
4. mutualisme

Dit is een voorbeeld van...

1. commensalisme
2. epifytisme
3. parasitisme
4. mutualisme

Je kunt nu...

..beschrijven hoe de omgeving bepaalt welke soorten er kunnen leven.

..beschrijven welke voedselrelaties er tussen organismen bestaan.

..beschrijven welke langdurige relaties er tussen organismen bestaan.