2 vmbo-kgt thema 5.1 Erfelijkheid en evolutie: Genotype en fenotype
Welkom biologen!
- Doe je jas uit en tas van tafel
- Ga rustig zitten en pak je boek schrift en pen erbij
De instructie begint over:
timer
5:00
1 / 38
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo k, g, tLeerjaar 2
In deze les zitten 38 slides, met tekstslides en 2 videos.
Lesduur is: 45 min
Onderdelen in deze les
Welkom biologen!
- Doe je jas uit en tas van tafel
- Ga rustig zitten en pak je boek schrift en pen erbij
De instructie begint over:
timer
5:00
Slide 1 - Tekstslide
Thema 5 Erfelijkheid en evolutie
5.1 Genotype en fenotype
Slide 2 - Tekstslide
wat gaan we vandaag doen?
introductie nieuw thema: thema 5 Erfelijkheid en evolutie
uitleg s.o. en praktische opdracht
leerdoelen vandaag
nieuw theorie: 5.1 Genotype en fenotype
zelf aan de slag
herhalen leerdoelen
Slide 3 - Tekstslide
Slide 4 - Tekstslide
Basisstof 1 t/m 3
Slide 5 - Tekstslide
Basisstof 4 en 5
basisstof 4 t/m 6 = praktische opdracht
Slide 6 - Tekstslide
leerdoelen vandaag
Aan het einde van de les:
- kan je benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.
- kan je omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn.
Slide 7 - Tekstslide
Inleiding
Je lichaam is opgebouwd uit cellen.
Alle cellen hebben een celkern met daarin de informatie voor je erfelijke eigenschappen.
Die informatie heb je gekregen van je ouders.
Slide 8 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
De cellen waaruit je lichaam is opgebouwd, heten lichaamscellen.
Elke celkern van elke lichaamscel bevat 46 chromosomen.
Chromosomen zijn lange, dunne draden in de celkern.
Ze bestaan uit de stof DNA.
In het DNA is informatie opgeslagen voor je erfelijke eigenschappen.
Slide 9 - Tekstslide
Je lichaam bestaat uit lichaamscellen.
Elke lichaamscel heeft een celkern.
Slide 10 - Tekstslide
In elke celkern liggen chromosomen.
Chromosomen zijn lange dunne draden.
Slide 11 - Tekstslide
In deze draden zit de stof DNA.
Dit DNA bevat informatie voor erfelijke eigenschappen.
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
Al je lichaamscellen zijn ontstaan uit 1 enkele, bevruchte eicel.
Door celdeling ontstaan nieuwe cellen uit de bevruchte eicel.
Bij elke celdeling worden de chromosomen gekopieerd.
Elke dochtercel krijgt een complete set chromosomen.
Daardoor bevat elke celkern van elke lichaamscel dezelfde erfelijke informatie. Deze informatie erf je van je ouders (de helft van je moeder, de helft van je vader).
Slide 14 - Tekstslide
Slide 15 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
Je chromosomen bevatten informatie over duizenden eigenschappen.
Voor elke eigenschap zijn een paar stukjes DNA nodig.
Een gen bestaat uit de stukjes DNA die samen de informatie voor 1 eigenschap bevatten.
Slide 16 - Tekstslide
In de afbeelding links is een gen getekend als een gekleurde kraal.
De blauwe lijntjes zijn de chromosomen.
Slide 17 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
De 46 chromosomen in één celkern bevatten samen alle genen, dus de informatie van al je erfelijke eigenschappen.
Deze complete informatie noem je het genotype.
Dus: het genotype van een organisme is de informatie voor de erfelijke eigenschappen van dat organisme.
Slide 18 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
Het genotypeontstaat op het moment van bevruchting.
De chromosomen van de vader en van de moeder komen bij elkaar in 1 cel.
Uit die ene cel ontstaan alle andere cellen van een organisme.
Slide 19 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
Je kunt vaak aan een kind zien dat het eigenschappen heeft geërfd van de moeder en de vader.
Alle eigenschappen van een organisme noem je het fenotype.
Bij het fenotype horen de zichtbare eigenschappen, zoals oogkleur. Maar ook de onzichtbare eigenschappen horen erbij, zoals je bloeddruk of de bouw van je organen.
Slide 20 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
Het fenotype wordt bepaald door je genotype, maar ook je leefstijl en je omgeving.
Bijvoorbeeld: als je van jezelf bruin haar hebt, komt dat door je genotype. Maar als je het paars verft, ziet je haar er anders uit. Je fenotype verandert dan door je leefstijl. Maar je genotype verandert niet. Het genotype bevat nog steeds de informatie voor bruin haar.
Slide 21 - Tekstslide
Slide 22 - Tekstslide
5.1 Genotype en fenotype
Je genotype blijft je hele leven hetzelfde.
Je fenotype kan steeds veranderen.
Slide 23 - Tekstslide
samengevat:
- genotype: de informatie voor de erfelijke eigenschappen van dat organisme. (in de genen/chromosomen)
- fenotype: alle zichtbare (uiterlijk) en onzichtbare (innerlijk) eigenschappen van een organisme
(genotype + invloeden uit het milieu)
Slide 24 - Tekstslide
Slide 25 - Video
Slide 26 - Video
Slide 27 - Tekstslide
VRAGEN??
Slide 28 - Tekstslide
Zelf aan de slag
5.1 Genotype en fenotype: lees de tekst en maak de opdrachten:
opdracht 1 t/m 3, 5, 6 en 7 maken
(vanaf blz. 112)
timer
5:00
Slide 29 - Tekstslide
Zelf aan de slag
5.1 Genotype en fenotype:
opdracht 1 t/m 3, 5, 6 en 7 maken (vanaf blz. 112)
5.2 chromosomen en genen:
Opdracht 1,2,3, 6, 7, 8 en 9
timer
5:00
Slide 30 - Tekstslide
Slide 31 - Tekstslide
Slide 32 - Tekstslide
Slide 33 - Tekstslide
Slide 34 - Tekstslide
Slide 35 - Tekstslide
Slide 36 - Tekstslide
herhalen leerdoelen
Aan het einde van de les:
- kan je benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.
- kan je omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn.
Slide 37 - Tekstslide
herhalen leerdoelen
Aan het einde van de les:
- kan je benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.
- kan je omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn.
Lesduur is: 45 min
