Bas 2 Genen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Genen

Planning

Kort herhalen (5 min)

Uitleg theorie (10 min)

Quiz herhaling

Aantekening

Opdrachten/huiswerk

Hoe noemen we alle eigenschappen van een organisme?

1. Fenotype
2. Genotype

Hoe heten de cellen van ons lijf?

1. geslachtscellen
2. lichaamscellen
3. cellen

Bevatten alle lichaamscellen een celkern?

1. Ja
2. Nee

Wat is het genotype?

1. Alle eigenschappen van een organisme
2. Alle informatie over erfelijke eigenschappen

Waar ligt de erfelijke informatie?

1. In elke cel van ons lichaam
2. In sommige cellen
3. Alleen in de cellen die het nodig hebben

Wat is een allel?

1. Een stukje DNA
2. Een stuk van een chromosoom
3. Een variant van een gen
4. Een variant van een chromosoom

Zet in de juiste volgorde van
klein naar groot:

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

Zet de juiste omschrijving bij het juiste begrip.

chromosoom

gen

allel

draad van DNA  met erfelijke informatie

deel van een chromosoom met erfelijke info over 1 eigenschap

uitvoering (verschijningsvorm) van een gen

Leerdoel

Je kunt omschrijven wat homozygoot, heterozygoot, dominant, recessief en intermediair fenotype betekenen. 

Genenparen

• Van elk chromosoom heb je er twee.
• Op 1 chromosoom zitten meerdere genen.
• Genen komen zoals chromosomen dus ook

     voor in paren.

Heterozygoot VS Homozygoot

Hetero = ander 

Homo = het zelfde 

Homozygoot

Hetzelfde

de 2 allelen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde

Heterozygoot

Verschillend

de 2 allelen voor één erfelijke eigenschap zijn verschillend

Eigenschappen doorgeven

Homozygoot: 2 dezelfde genen

Heterozygoot: 2 verschillende genen

Dominant: gen dat overheerst over een ander gen.

Recessief: gen dat onderdrukt wordt.

Eigenschappen doorgeven

Homozygoot: 2 dezelfde genen

Heterozygoot: 2 verschillende genen

Dominant: gen dat overheerst over een ander gen.

Recessief: gen dat onderdrukt wordt.

Homozygoot &  heterozygoot

• De ouders zijn heterozygoot, ze hebben twee verschillende genen voor haarkleur. Bruin haar is het dominante gen.

• De jongen is homozygoot, hij heeft twee dezelfde genen voor haarkleur. 1 van pa, 1 van ma.
  Rood haar is het recessieve gen.Alleen bij 2 van deze genen zichtbaar

DUS

Als er een dominant allel aanwezig is komt die tot uiting in het fenotype (uiterlijk)

Hoe noteren we dit?

Homozygoot dominant: AA

Homozygoot recessief: aa

Heterozygoot: Aa

Er zijn dus altijd 3 mogelijkheden

Intermediar fenotype
Bij sommige erfelijke eigenschappen is het onderscheid tussen een dominant en recessief allel niet zo duidelijk. Een eigenschap is dan onvolledig dominant.

Een organisme die in zo’n situatie heterozygoot is, heeft een intermediair fenotype.

 

Dominant/recessief

Genen paar:

Dominant

homozygoot: AA

heterozygoot: Aa

Recessief:

aa

Intermediar

Witte bloem: AwAw

Rode bloem: ArAr

Roze bloem: AwAr

Symbolen voor genen

homozygoot is

1. twee verschillende genen
2. twee dezelfde genen
3. een gen die dominant is en een gen die recessief is

Wat is Heterozygoot?

1. Twee verschillende allelen voor het zelfde eigenschap.
2. Twee verschillende allelen voor verschillende eigenschappen.
3. Twee dezelfde Allelen voor verschillende eigenschappen.

Homozygoot of heterozygoot?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Wat is het symbool voor heterozygoot?

1. AA
2. aa
3. Aa
4. aA

Dominant = een gen dat wordt onderdrukt door een ander gen.

1. Waar
2. Niet waar

Een gen dat een ander gen onderdrukt, noem je ...

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Dominant
4. Recessief

Recessief gen is sterker dan een dominant gen

1. Juist
2. Onjuist

Kan iemand een gen voor stijl haar hebben en een gen voor krullend haar?

1. ja
2. nee

Homozygoot of heterozygoot?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Homozygoot dominant

1. Aa
2. aa
3. AA

Homozygoot of heterozygoot?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Aantekening 3.2:

heterozygoot: De 2 allelen voor één erfelijke eigenschap zijn verschillend.

homozygoot: De 2 allelen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde.

dominant allel: Allel dat altijd tot uiting komt in het uiterlijk. Aangegeven met een hoofdletter. 

recessief allel: Allel dat alleen tot uiting komt als er geen dominant allel is. Aangegeven met een kleine letter.

intermediair fenotype: Twee allelen zijn even sterk.

Huiswerk

3.2 Lees in je boek bladzijde 175 t/m 177

Maak online opdracht 1, 2 en 4 t/m 6

Maak opdracht 3 in je boek

filmpje homozygoot/heterozygoot/ dominant/recessief:

https://www.youtube.com/watch?v=0BCHKRRqIQU