Is de wereldhandel een succes?_4vmbo_4.1 en 4.2 ontwikkelingslanden

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Agenda les

• Leerdoelen paragraaf 4.1 en 4.2
• uitleg paragraaf 4.1 en 4.2
• Zelf aan de slag

Leerdoelen paragraaf 4.1 en 4.2

• Je kent de oorzaken van groei wereldhandel
• Je kent verschillende handelsblokken
• Je weet wat waarom BBP per hoofd inkomen niet juiste graadmeter is
• Je kent de kenmerken van onderontwikkeling;
• Je kunt de ontwikkelingslanden indelen

4.1 Oorzaken groei wereldhandel

• Enorm gedaalde transportkosten door snellere en grotere vervoermiddelen
• Internationale arbeidsverdeling sterk toegenomen
  - betere communicatie
  - lagere transportkosten
  - steeds meer internationaal opererende bedrijven
  - lagelonenlanden; landen met lage lonen in vergelijking met rijke landen.
• WTO (= World Trade Organization)
  Organisatie die de wereldhandel bevordert

4.1 Handelsblokken

• EU
• NAFTA (North American Free Trade Association)
  - VS, Canada en Mexico.
• wereldwijd 10 handelsblokken 
• hebben veel macht binnen de wereldhandel
• verdienen daar veel geld mee.

4.1 Ongelijke verdeling welvaart

BBP en BBP per hoofd is niet juiste graadmeter omdat:

• de prijzen verschillen enorm per land.
• niveau van zelfvoorziening is vercshillend
• BBP per hoofd zegt niks over de inkomensverdeling binnen een land
• Het BBP laat niet zien wat de kosten zijn in een land
• BBP zegt niks over de ontwikkeling van de gezondheidszorg, het onderwijs, de infrastructuur, de bevolkingsgroei.

https:

4.2 Kenmerken Onderontwikkeling

• Laag inkomenper hoofd van de bevolking.
• Grote werkloosheid
• Ondervoeding
• Snelle bevolkingsgroei
• gebrekkige medische zorg
• Analfabetisme
• Urbanisatie
• Monocultuur (=eenzijdige ec. structuur)
• Ongelijke inkomensverdeling
• Slechte positie op wereldmarkt en schuldenlast

4.2 Indeling ontwikkelingslanden

1. MOL's (minst ontwikkelde landen)
2. schuldenlanden met hoge schulden met veel rente en aflossingsverplichtingen.
3. NIL's (nieuwe industrielanden)
   - hebben veel grondstoffen en industriesector groeit hard.
   - BRIC landen (Brazilië, Rusland, India en China)
4. Opec landen 
   - olie belangrijkste exportproduct

4.2 Vicieuze circel

• weinig inkomen
• geen moderne ontwikkelingen
• productie laag
• verkopen weinig producten
• blijft inkomen laag

Zelf aan de slag

• Lees paragraaf 4.1 en 4.2
• Maak opgaven par 4.1:  2, 4 t/m 9
  
• Maken opgaven paragraaf 4.2: 1, 3, 5 t/m 8

Agenda les

• terugblik vragen par 2.1 en 2.2
• Leerdoelen paragraaf 4.3
• Uitleg paragraaf 4.3
• Zelf aan de slag

Vraag 6 b par 4.1

Leg uit dat als er economische groei is in een land, niet het BBP per hoofd van de bevolking automatisch stijgt.

1. Als de bevolking net zo hard groeit als, of harder groeit dan het bbp, blijft het bbp per hoofd gelijk of wordt het kleiner.
2. Berekening: bbp = 100, bevolking = 20; bbp per hoofd = 5.
   Als beide stijgen met 10%, blijft het bbp per hoofd gelijk. Want 110: 22 = 5

Vraag 7 par 4.1

India        2005             (x 1 miljoen)                         

Bbp in $                Inwoners                  Bbp/hoofd 

834.036                1.094,5                      762 

Nederland
  2005

Bbp in $               Inwoners                   Bbp/hoofd

638.471                16,3                              39.170

Vraag 8 blz 103

• € 14.620 miljard : 309,8 miljoen = € 47.192 (14.620 miljard = 14.620.000 miljoen);  
• € 9,6 miljard (= 9.600 miljoen): € 2.594 = 3,7 miljoen; (want bbp per hoofd x aantal inwoners= 9,6 miljard) 
• 3,5 miljoen  € 177 = € 0,6195 miljard;  
• € 20,210 miljard : 4,3 miljoen = € 4.700 

Vraag 9 blz 103

• b. De inkomensverdeling is in 2009 niet heel veel beter dan in 2006. In ieder geval heeft de armste 20% het niet beter in 2009.
  
•  c 2006: $ 93,304 miljard : 100 x 3,88 = $ 3,62 miljard;
  2009: $ 126,923 miljard : 100 x 3,90 = $ 4,95 miljard.
  
•  d 2006: $ 93,304 miljard : 100 x 53,97 = $ 50,361 miljard;
  2009: $ 126,923 miljard : 100 x 52,55 = $ 66,698 miljard
  
•  e 29.546.963 : 100 x 20 = 5.909.393 personen;
  bbp per hoofd armste 20%: $ 4,95 miljard : 5.909.993 = $ 837,65;
  bbp per hoofd rijkste 20%: $ 66,698 miljard : 5.909.393 = $ 11.286,78
  
• 
  

Vraag 6 4.2 blz 107

• a $ 8.781 miljoen – $ 6.074 miljoen = $ 2.707 miljoen
  
•  b $ 2.707 miljoen : $ 6.074 miljoen X 100% = 44,6%
  
•  c bbp per hoofd 2006: $ 6.074 miljoen : 13,4 miljoen = $ 453,28;
  2010: $ 8.781 miljoen : 14,7 miljoen = $ 597,35.
  Verschil: $ 597,35 – $ 453,28 = $ 144,07 toename
  
•  d $ 144,07: $ 453,28 x 100% = 31,8%
  
•  e Omdat de bevolking ook is gegroeid moet het nieuwe bbp met meer mensen worden gedeeld. Daarom groeit het bbp per hoofd minder hard dan het absolute bbp.
  
• 
  

Leerdoelen paragraaf 4.3

• Je kent de interne en externe oorzaken van onderontwikkeling;
• Je kunt de ruilvoet van een land berekenen en interpreteren;
• Je kent de gevolgen van onderontwikkeling
• 
  

4.3 Interne oorzaken armoede en onderontwikkeling

• Slechte scholing
• Moeilijke natuurlijke omstandigheden
• Handel afhankelijk van één of meer producten
• Slechte infrastructuur
• Veel rampen en conflicten
• Corruptie
• Snel groeiende bevolking

4.3 Externe oorzaken armoede en onderontwikkeling

• Protectiemaatregelen
• Verslechtering van de ruilvoet
  (prijspeil export : prijspeil import)
  
• De internationale schuldpositie
  - schuldenproblematiek ; als landen zoveel schulden hebben dat zij al moeite hebben om de rente te betalen.

De gevolgen van onderontwikkeling

1. Armoede
2. Werkloosheid
3. Lage levensverwachting
4. Politieke instabiliteit
5. Internationale schuldpositie

Berekenen ruilvoet

Zelf aan de slag

• Lees paragraaf 4.3 2 t/m 6
  
• Maak opgaven par 4.3: 2 t/m 6.
• Kijk opgaven par 4.1 en 4.2 na met andere kleur pen

4.4 Soorten hulp

1. Noodhulp
2. Structurele hulp
   a. niet-financiële hulp
   * materiële hulp
   * niet-materiële hulp
   b. Financiële hulp
   * Wereldbank en IMF (Internationaal Monetair Fonds)
   * zachte leningen; rente op bestaande leningen wordt verlaagd of de schulden worden kwijtgescholden.
   
   

4.4 Hoe kun je schuldhulp verdelen?

Wie geeft de hulp?
a. Regeringen
b. Non-gouvernementele organisaties (NGO's)
* Rode Kruis
* Oxfam Novib
* Artsen zonder grenzen
c. Privépersonen en organisaties

Op basis van aantal landen

1. Bilaterale hulp:
   Twee landen zijn betrokken bij hulp.
   
   
2. Multilaterale hulp:
   - Meerdere partijen bij betrokken
   - Unicef ontvangt geld van meerdere landen en biedt hulp aan meerdere landen

4.4 Voorwaarden aan hulp

1. Ongebonden hulp
   Hulp waarvoor het ontwikkelingsland niets hoeft terug te doen.
   
   
2. Gebonden hulp:
   Hierbij zijn voorwaarden verbonden aan de hulp.

Zelf aan de slag

• Lees paragraaf 4.4
  
• Maak opgaven par 4.4: 2, 3, 4, 6a en 6b, 7 ,8, 11 en 12
• Kijk opgaven par 4.3 na met andere kleur pen

4.5 Niet helpen, maar niet handelen

Fair trade: handel waarbij de producent een aantal voordelen heeft, waaronder een prijs die hoger is dan de vaste bodemprijs.

Trade, not aid: Het principe dat ontwikkelingslanden meer geholpen zijn met (eerlijke) handel dan met alleen hulp.

Zoveel mogelijk vrijhandel voor ontwikkelingslanden door:

• opheffen protectionisme (opheffen handelsbelemmeringen) d.m.v. sluiten handelsovereenkomsten.
  
  
• Grondstofovereenkomsten; contracten die een paar jaar geldig zijn.
  
  
• Buffervoorraden; handelsvoorraden die worden bewaard bij overschotten en die worden vrijgegeven bij tekorten.(wordt niet meer gebruikt door onstaan termijnhandel).

Microkrediet

• Kleine lening voor kleine plaatselijke ondernemingen in ontwikkelingslanden.
• 98% van de leningen wordt terug betaald.

Indexcijfers 4.6

Met indexcijfers kun je gegevens met elkaar vergelijken, waarbij je het basisjaar als uitgangspunt neemt.

Het basisjaar heeft altijd het indexcijfer 100. 

Indexcijfers lijken op percentages. Het is ook een verhoudingsgetal.

Zelf aan de slag

• Lees paragraaf 4.5
  
• Maak opgaven par 4.5: 2 t/m 15
• Kijk opgaven par 4.4 na met andere kleur pen

Zelf aan de slag met indexcijfers

• Maak nu van par 4.6 opgave 3a,b, 4, 5 , 6a en 6d blz 121 e.v.
• Je hebt 20 minuten

Par 4.6 opg 3

1a. (€ 13,80 : € 10) x 100 = 138

1b. (€ 8,50 : € 10) x 100 = 85

 1c
Inkomen Index 

2010    € 10,00   100

2011    € 12,50    125

2012    € 13,80    138

2013    € 8,50        85

Par 4.6 opg 4 c en d

4c. (1.563.698 – 1.617.869) : 1.617.869 x 100% = –3%

4d. Het veranderingspercentage is even groot als het verschil tussen de indexcijfers van augustus en december.
Is alleen omdat je met het basisjaar vergelijkt.

Par 4.6 opg 5a

Par 4.6 opg 5b en 6a

5b. Vier landen hebben een constante, stijgende trend. Alleen het bbp per hoofd in Zimbabwe daalt eerst.

6a. Gemiddeld inkomen per hoofd in het gezin van Jonathan in 2011: $ 3.500 : 7 = $ 500; 

dan $ 500 : $ 480 x 100 = 104, dus hoger.

6d. 2012: $ 2.450 : 100 x 85 = $ 2.082,50; 

2013: $ 2.450 : 100 x 74,8 = $ 1.832,60