doeltaal-leertaal

• Engels
• Beroepsopleiding

Doeltaal-Leertaal

- wat is het?

- wat kunnen/willen we hiermee?

Ik praat in de les....

Altijd in de doeltaal

In de doeltaal, behalve bij grammatica

Meestal Nederlands

Anders.....

Ik ben bekend met doeltaal-leertaal

Nee, is helemaal nieuw voor mij

Ik heb er wel vaag iets over gehoord

Ja, ik weet er al best veel van

Wat is doeltaal-leertaal?

Hoewel het voor de hand ligt om te denken dat leerlingen veel leren van doeltaalgebruik, is dit een veronderstelling met veel kanttekeningen. Leren is namelijk meestal een nogal traag proces dat aandacht, focus en veel activiteit van de leerling vergt. Als je je dan bedenkt hoe ‘vluchtig’ communicatie in het algemeen is, is het maar zeer de vraag of leerlingen zomaar taal leren in een klas waar (vaak merendeels door de docent) in de doeltaal gecommuniceerd wordt. 

Ga maar eens na: hoeveel Nederlands leert een leerling eigenlijk in de les Geschiedenis, als gevolg van het feit dat men daar Nederlands spreekt? 

6 domeinen

1. Talig en instrumenteel gebruik van de doeltaal

2. Plek voor L1

3. sturen, corrigeren en checken

4. activeren en motiveren 

5. leerling-interactie. Leerlingen meer laten nazeggen, reageren, etc.

6. klassenmanagement

Instrumenteel doeltaalgebruik

- spreektempo

- segmentatie: pauze tussen woorden, zodat leerlingen grenzen tussen woorden horen (Tu peux la voir; lln denken dat het over avoir gaat)

- ook in bovenbouw. Ze begrijpen anders wel grote lijn, maar leren geen nieuwe woorden bij.

- non-verbale ondersteuning: gebaren/intonatie/mimiek

Als je denkt aan herhaling in de mvt-les, wat komt er op? (hoe) heeft het een plek in jouw les?

herhaling

- ll begrijpt je niet? Langzaam herhalen met dezelfde woorden

- leerlingen laten herhalen; kan wel tot 10 keer

- uitleggen waarom je zoveel herhaalt

- herhaling voorbereiden (binnen lessen en tussen lessen)

- schriftje voor woorden die lln moeten kennen

- voorbereid uit corpus 

Van mondeling naar schriftelijk

voorbeeld: ll vraagt wat 'meteen' in het Engels is - docent noemt woord en zet het op het bord. 1 leermoment. 

Beter: eerst mondeling, leerling laten herhalen. Later (2 minuten-  half uur) pas op bord: 2 leermomenten + betere kans op goede uitspraak. 

Corpus

- 5 woorden per week + grammatica-regel

- bijhouden welke woorden ze niet kennen (schriftje)

- 1x per week nieuw corpus

- betrek ook lln bij corpus 

Let's put some work in this  workshop ;)

Neem een klas in gedachten en maak daar een corpus voor: 

- welke woorden ga je ze aanleren?

- welke grammatica?

- voorbeeldzinnen door de les heen?

Doeltaal of L1?

"Sorry, sir, my euhm stekkertje just broke....Can I ask Joshua if I can borrow his headphones? He's working at the studieplein. 

codeswitching

- kortstondig toelaten van L1, vaak alleen maar voor enkele woorden. 

- communicatie kan doorgaan

-sterkt leerlingen in hun pogingen om doeltaal te oefenen

L1

- vertaling is zinvoller dan betekenis laten raden. 

- semantische samenhang tussen talen (ecole-school)

(jardin-tuin-garden)

- soms gewoon even nodig, maar benoem dan wel waarom je daarvoor kiest. (duidelijk dat het uitzondering is)

Activeren en motiveren met de doeltaal

- displayvragen (docent weet antwoord al, bv. Welke kleur hebben jouw schoenen?). Minder motiverend voor leerlingen, leg evt. uit met welk doel je deze vragen stelt.

- referentievragen- genuine questions. 

- herhaling

- eliciting met prompts. bv. Aanleren van 'however': "Today, the sun is shining. Yesterday, Toby....? 

spreekbereidheid

- toevoegen van digitale media aan spreektaken kan sterk bijdragen aan bereidheid tot spreken in de doeltaal. 

e.g. geschreven chatberichten, gesproken chatberichten, video-chats. Zie ook podcast Van de Guchte (doeltaal-digitaal)

- routines inbouwen. Interactieroutines/instructieroutines

- belang van doeltaalgebruik bespreken en vragen naar hun mening. Waarom wil een ll wellicht niet spreken?

digitale taaltaken

-www.taalwijs.nu

- onderzoek laat zien dat leerlingen zich online veiliger voelen en dus meer geneigd zijn doeltaal te oefenen.

- via tekstchat (mee beginnen, klein beetje extra denktijd)

- audio- en/of videochat (als huiswerk)

- audio voordeel: je ziet elkaar niet - alles moet met tekst. Geen ondersteuning vanuit lichaamstaal

taaltaken

- kijk eens op taalwijs.nu of daar iets tussen zit. Of bedenk een eigen taaltaak?

Bij voorbereiding:

- welke woordenschat hebben lln nodig om de taak succesvol uit te kunnen voeren?

-Welke leeractiviteiten rondom dit vocabulaire laat je ze doen?

-Hoe kan die woordenschat in jouw les plek krijgen?

Veilig het leerproces bijsturen

feedback

controle over leerproces

scaffolding

Situatie: lln zijn bezig met spreekvaardigheid, je loopt rond in de klas en hoort een leerling een fout maken. Op wat voor manier(en) geef je feedback?

Goede feedback op doeltaalpogingen van jouw leerlingen hangt af van aantal factoren:

Dit geldt voor correctieve en bekrachtigende feedback:

1.  moment en herhaling. Iets 1x corrigeren heeft geen zin, daar moet later op teruggekomen worden, meerdere malen. 

"what did you said?" in de loop van de les op terugkomen, maar ook volgende les en weer latere lessen. 

Als je voortdurende hetzelfde taalaspect moet corrigeren, gaat er ook in instructie iets mis.

context en leerstof en niveau

- bij vrije interactie beperkt corrigeren. 

- Als er wordt gewerkt aan inslijpen nieuwe taalstructuur, dan wel corrigeren. (met eliciting, prompts).

- Niet elke fout hoeft gecorrigeerd te worden. Wat zouden ze wel moeten kunnen? Oude fouten? 

- differentiatie in feedback; bij sommige lln zijn we al blij met een paar woorden, van andere verwachten we meer

. 

Input leveren en output ontlokken

- recast (goed herhalen)

- expliciet input leverend ("listen carefully: did you say? na did hele ww")

- eliciting, mc, explicatief: ( "is it did you said or did you say? + uitleg) 

- eliciting prompt: ( "Listen carefully: is it did you said or did you....?")

specificiteit en herkenning

- Ga bij jezelf na of je feedback expliciet genoeg is; maakt mijn feedback iets inzichtelijk?

Progressie-feedback

optimisme en aandacht voor gezette leerstappen. 

Stilstaan bij wat er goed gaat (did you said klopt niet, maar je uitspraak was wel mooi). 

Feedback voor jezelf

tips:

- neem jezelf op. Hoe geef je feedback? Wordt je feedback opgepakt?

- documenteer. Houd bij welke feedback je vaak moet geven. Noteer ook positieve dingen :)

- evalueer. Bespreek met lln over jouw manier van feedback geven. 

Toetsing

- formatief. Verschillende werkvormen/mini-toets/vragenlijst/formulier

- nulmeting vooraf?

Discussion time

Wat vinden we hiervan?

Richtlijn was altijd doeltaal-voertaal, en nu? Wat willen we op het JPT? Hoe gaan we dat uitvoeren?

Thanks