Waarden vanuit religies

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§1.2: Waarden vanuit religies

Leerdoel van deze LessonUp:

- Ik weet van alle grote levensbeschouwingen welke waarden voor hen het belangrijkste is

- Ik weet waarom deze specifieke waarden bij die levensbeschouwing hoort

- Ik kan uitleggen waarom ik het wel/niet eens ben met deze waarden.

Waarom moet ik dit weten?

Wanneer een persoon wordt opgevoed binnen een religieuze traditie, dan spelen de voorgeschreven waarden en normen een enorm grote rol. Niet alleen binnen de opvoeding zie je religieuze waarden terug, ook binnen een samenleving. Nederland is van oorsprong een christelijk land. Veel waarden die men in Nederland belangrijk vindt, vinden hun oorsprong in het christendom. Hetzelfde geldt voor andere Europese landen, het continent Amerika en Australië. In het Midden-Oosten is de rol van de islam sterk terug te vinden. In Azië het hindoeïsme en boeddhisme.

Wanneer jij dus onderdeel bent van een samenleving óf je bevindt je (als je op vakantie bent) in een samenleving, dan heb jij direct te maken met deze waarden. Door te weten wat anderen belangrijk vinden, kan jij beter met die mensen omgaan.

Waarom moet ik dit weten?

Aangezien de leefwereld van mensen steeds mondialer (= de hele wereld betreffend) wordt, is tevens de kans op botsingen van waarden groter. Door meer te weten over de waarden en leefregels van anderen, zijn misverstanden en conflict makkelijk te vermijden.

In deze LessonUp staat de uitleg van belangrijke waarden in de grote wereldreligies.

Schrijf hieronder wie allemaal in je groepje zit.

Eén iemand uit het groepje vult alle antwoorden in.

Wat moet ik doen?

Lees de uitleg-dia's individueel of laat één iemand het voorlezen.

Bespreek met elkaar of je begrijpt wat er bedoeld wordt.

Let vooral op de onderstreepte woorden.

Bespreek de vragen, ga echt de discussie aan en geef antwoord in de LessonUp.

Deze dia's zijn de samenvattende versie van wat er op de website van de module staat, dus als je dit goed begrijpt (en weet), hoef je het in de module niet meer te lezen/leren!

Verantwoordelijkheid

De mens heeft een vrije wil en kan kiezen het goede (of het kwade) te doen. Met deze vrije wil komt een enorme verantwoordelijkheid kijken. Wanneer de mens kiest om zich niet te houden aan de leefregels van God, dan verdient de mens Zijn bescherming niet.

Het jodendom kent 613 leefregels die de kern van de joodse religieuze regelgeving vormen. De verschillende geboden en verboden staan verspreid over de Thora (de eerste vijf boeken van de TeNaCH). Aangezien het naleven van de Thora zo belangrijk is, wordt dit deel van de TeNaCH ieder jaar helemaal gelezen.

Jodendom

Een bekende joodse uitspraak is:

Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet.

Zou jij je kunnen houden aan 613 leefregels?

1. Makkelijk, het geeft veel duidelijkheid
2. Als ik ze logisch vind, waarschijnlijk wel
3. Liever niet
4. Vreselijk, ik haat leefregels

Naastenliefde

n het Nieuwe Testament in de Bijbel worden veel waarden genoemd die nagestreefd werden door Jezus. Naastenliefde is daarvan de bekendste (en moeilijkste).

Met naastenliefde wordt medeleven bedoeld. Het is de verantwoordelijkheid van ieder persoon om te zorgen voor de zwakkere in de samenleving en hulp te bieden aan mensen in nood. Hierbij mag geen onderscheid gemaakt worden tussen vriend, vreemde of vijand.

De uitvoering van deze moeilijke taak is terug te zien in organisaties zoals het Rode Kruis en Leger des Heils. Beiden vinden hun oorsprong in het christendom.

Christendom

Een bekende christelijke uitspraak is:

Ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen.

Heel eerlijk:
Zou jij mensen helpen waar je echt een hekel aan hebt?

1. Nee
2. Alleen in extreme gevallen van leven en dood
3. Met heel veel tegenzin als het moet
4. Natuurlijk, iedereen heeft weleen hulp nodig

Zou jij naar de huilende persoon toe gaan?

1. Absoluut
2. Weet ik niet zeker
3. Ik zou wel willen, maar niet durven
4. Ja, daaaaag! No way, echt niet

Denk jij dat leven volgens de waarden 'naastenliefde' echt mogelijk is?

1. Nee, niemand houdt dit echt vol
2. Je kan het proberen, maar helemaal lukken kan denk ik niet
3. Als iemand het echt wil, dan lukt het wel
4. Ik denk dat het absoluut mogelijk is

Rechtvaardigheid

Rechtvaardigheid is één van de belangrijkste waarden in de islam. Met name de rechtvaardigheid van God staat hierbij centraal. Volgens de islam is en blijft God altijd rechtvaardig. Als de mens het gevoel heeft onrechtvaardig behandeld te worden, dan komt dit door het eigen onrechtvaardige gedrag.

Rechtvaardigheid is zó belangrijk voor God, dat Hij voor alle moslims onrechtvaardig handelen verbied. Rechtvaardigheid stijgt boven alle andere "hokjes" uit, zoals ras, religie, geslacht of klasse. Het is aan een moslim om altijd rechtvaardig te handelen. Ook hij/zij zelf onrechtmatig behandeld wordt.

Islam

Een bekende islam uitspraak is:

God bemint de onrechtplegers niet

Hoe belangrijk vind jij rechtvaardigheid?

1. Helemaal niet belangrijk
2. Alleen belangrijk als het om mezelf gaat
3. Redelijk belangrijk
4. Eén van de allerbelangrijkste dingen!

Hoe kan dit nu?

De terrorist die de aanslag pleegde bij het concert van Ariana Grande riep 'God is Groot' (allahu akbar), voordat hij de bom af liet gaan. Veel mensen denken daarom dat de terrorist moslim was.

Maar je hebt net geleerd dat moslims geen onrechtmatige dingen mogen doen... 

Nu je weet hoe belangrijk 'rechtvaardigheid' is voor moslims.
Denk jij dat terroristen die 'God is Groot' roepen echt moslim kunnen zijn? Leg uit, waarom wel/niet.

Nederigheid

In het hindoeïsme heeft ieder mens een Atman (ziel), deze Atman is onderdeel van het goddelijke (Brahman). Brahman omvat alles wat wij kunnen zien en niet zien. Via Brahman en de Atman zijn alle levende dingen op aarde met elkaar verbonden. Niets staat boven het ander. Niemand is beter dan de ander. De mens is niet méér waard dan een beestje of een boom. Daarom mogen mensen zich ook niet zo gedragen.

In het hindoeïsme is alles met elkaar verbonden, waardoor het nastreven van de waarde nederigheid direct te maken heeft met hoe men nu leeft, maar óók gevolgen heeft voor het leven hierná.

Hindoeïsme

Een bekende hindoeïstische uitspraak is:

Nederigheid, vrij zijn van opschepperij, geweldloosheid, vergevensgezindheid, ... zelfbeheersing, ... inzien dat geboorte, ouderdom, en ziekte leed met zich meebrengen en ook morele fouten, … al het andere is [eigenlijk] onwetendheid. 

(kies het antwoord dat volgens jou het beste past)

Nederigheid is...

1. jezelf het beste vinden
2. jezelf altijd wegcijferen
3. anderen niet tegenspreken
4. doorhebben dat anderen evenveel waard zijn al jijzelf

Geef een duidelijk voorbeeld van hoe iemand zich 'nederig' opstelt

Wijsheid

Zonder wijsheid kom je niet ver in het boeddhisme en het is nodig om het uiteindelijke doel te bereiken: Bodhi (Verlichting). 

Boeddhisten geloven in reïncarnatie, dat de ziel steeds opnieuw geboren wordt. Zij willen graag verlost worden van dit rad van wedergeboorte en wederdood. Wanneer de ziel genoeg geleerd heeft en wijs genoeg is, dan kan deze ziel de Verlichting bereiken. Een verlichte ziel hoeft niet meer terug te komen om te leren en zal opgaan in het groter geheel.

Met wijsheid bedoelen boeddhisten niet dat je goed moet kunnen leren, maar juist dat je begrijpt wat het is om mens te zijn. In het filmpje op de volgende dia zie je een voorbeeld.

Boeddhisme

Kleuren zijn belangrijke symbolen in het boeddhisme.

De kleur geel staat voor wijsheid.

Andere belangrijke kleuren (en waarden zijn): Wit = zuiverheid, Rood = liefdevolle vriendelijkheid en Blauw = vertrouwen

Wat is het om mens te zijn?

Probeer echt een antwoord te geven waar je over hebt nagedacht

Wat weet ik nu?

....als het goed is...

Leerdoel van deze LessonUp:

- Ik weet van alle grote levensbeschouwingen welke waarden voor hen het belangrijkste is

- Ik weet waarom deze specifieke waarden bij die levensbeschouwing hoort

- Ik kan uitleggen waarom ik het wel/niet eens ben met deze waarden.

Vul hieronder eventuele onduidelijkheden over de lesstof in. Als jullie geen vragen of onduidelijkheden hadden, mag deze vraag leeg blijven

EINDE