B1 Het zintuigenstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

B1 Het zintuigenstelsel

Startopdracht --> Zs

Maak de introductie vragen 

1 t/m 6 op bladzijde 182/183

Programma

• Start thema 11 (zelfstandig lezen) (20 minuten)
• Uitleg (20 minuten)
• Quizje (10 minuten)
• Oefenen met biologielessen voor deeltoets (20 minuten)
• Afsluiting (10 minuten)

Zintuigen

11.1 Het zintuigenstelsel
11.2 Tien zintuigen van de mens
11.3 De ogen
11.4 De iris en de ooglens
11.5 Het netvlies
11.6 De oren

Leerdoelen 11.1

• Je kunt de werking van zintuigen beschrijven

Prikkels

Prikkels: Alle veranderingen in je omgeving waar je op kan reageren. 

- Inwendige prikkels

- Uitwendige prikkels 

Adequate prikkel --> een zintuig reageert maar op 1 soort prikkel. Licht is bijvoorbeeld de adequate prikkel voor de lichtzintuigen in je ogen.

Hormonale invloeden

Welke prikkels horen bij onderstaande zintuigen?

Oog

Oor

Huid

Neus

Tong

Adequate prikkels 

Zintuigen reageren op prikkels uit jouw omgeving waardoor jij kunt waarnemen.

Een voorbeeld:

Ik vind vers brood lekker ruiken.

Zintuig = Reukcellen in de neus

Prikkel = De geur van het brood

Ziet iedereen hetzelfde? 

Om te kunnen waarnemen heb je niet alleen zintuigen zoals je ogen nodig, maar ook je hersenen. 

Niet iedereen neemt op de zelfde manier waar! Kijk maar naar de volgende afbeeldingen. 

Kijk naar de afbeelding hiernaast. Wat zie jij?

Zie jij op de afbeelding een jonge of een oude man?

Wat zie jij hier?

Welke rode stip is groter?

Hoe verwerkt je lichaam prikkels?

De prikkel wordt opgevangen door een zintuig. Die zet de prikkel om in impulsen. De impulsen gaan via de zenuwen naar je hersenen (bewustwording in de hersenen). Dan gaan impulsen via je zenuwen naar je spieren/klieren   --> reactie 

Prikkel -> zintuig -> impuls -> gevoelszenuw -> hersenen -> impuls -> bewegingszenuw -> spier/klier

Geeft een zintuig alle prikkels door?

• Zintuigen maken pas een impuls als de prikkel sterk genoeg is. Die minimale sterkte van een prikkel = drempelwaarde.

• Als een bepaalde prikkel steeds maar doorgaat, ontstaan er in de zintuigen minder impulsen. Dit noem je gewenning (denk bijv. aan een tikkende klok).

• Door motivatie kun je de drempelwaarde verlagen.

Drempelwaarde

Een prikkel moet een bepaalde sterkte hebben voordat een zintuigcel kan reageren. Sterkte die nodig is, noemen we drempelwaarde.

Huiswerk

Lezen: 11.2

Maken opdracht 1, 2 en

4 t/m 7

Vul nummer 1 en 2 van je opdrachtenboekje in.

Maak de opdrachten1, 2 + 4 t/m 7

Leerdoelen 11.1

• Je kunt de werking van zintuigen beschrijven

Met je zintuigen vang je prikkels op uit de omgeving. Met welke organen (5) doe je dat?

Wat is de functie van een zintuig?

1. Impulsen omzetten naar prikkels en naar de hersenen sturen
2. Prikkels maken en doorsturen naar de hersenen
3. Prikkels omzetten naar impulsen en naar de hersenen sturen
4. Impulsen maken en doorsturen naar de hersenen

Na verloop van tijd hoort iemand de klok niet meer tikken.
Wat is er met de drempelwaarde gebeurt?
Wat is de biologische term voor dit verschijnsel?

1. De drempelwaarde is omlaag gegaan. Dit heet een adequate prikkel.
2. De drempelwaarde is omhoog gegaan. Dit heet een adequate prikkel.
3. De drempelwaarde is om laag gegaan. Dit heet gewenning.
4. De drempelwaarde is omhoog gegaan. Dit heet gewenning.

Een zintuig reageert op invloeden vanuit de omgeving. Hoe noemen we zo'n invloed ook wel?

1. Waarnemen
2. Pijnpunt
3. Prikkel
4. Impuls

Wat is de adequate prikkel voor je oog?

1. Geluid
2. Omgeving zien
3. Licht
4. Waarnemen

Je hebt geleerd dat waarnemen het reageren is op prikkels. Wat is een uitwendige prikkel?

1. Honger
2. Dorst
3. Smaakstoffen
4. Pijn

Via welke route gaat een prikkel naar de hersenen?

1. prikkel -> impuls -> zenuw -> hersenen
2. prikkel -> zintuig -> impuls -> zenuw -> hersenen
3. prikkel -> zenuw -> impuls -> hersenen
4. prikkel -> zintuig -> zenuw -> impuls -> hersenen

Wat is een impuls?