2HV - 4.3 Revolutie in Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens

https:

4.3 Revolutie in Frankrijk

'Vive la Revolution!'

Pruiken en revoluties (1700-1800)

LEERDOEL

Je leert over democratische revoluties in westerse landen die grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap ter discussie stelden

Marie Antoinette, ofwel Madam Tekort

Een lege schatkist

Oorlog voeren is duur!

Dus: koning Lodewijk XVI wil dat niet alleen de derde stand maar óók de eerste en tweede stand meer belasting gingen betalen. 

Daar moet over gestemd worden door de Staten-Generaal (de vertegenwoordigers van alle standen).

Standensamenleving

Eerste stand	Geestelijkheid	- Geen belasting betalen - Wel voorrechten
Tweede stand	Adel	- Geen belasting betalen - Wel voorrechten
Derde stand	Boeren en burgers	- Wel belasting betalen - Geen voorrechten

Ondertussen heerste er sinds 1787 een hongersnood die vooral de arme boeren en burgers trof...

SPOTPRENT:

1. Wat zie ik? Bron.
2. Waar gaat het over? Uitleg.
3. Wat vindt de maker? Bron plus uitleg.

De val van de Bastille

Tijdens de vergadering van de Staten-Generaal en de koning: ruzie!

De derde stand was namelijk in de minderheid t.o.v. de eerste en tweede stand, die samenwerkten. 

Derde stand: “Stemmen per persoon in plaats van per stand!”

De koning: "Non". 

De derde stand loopt weg en roept zichzelf uit tot Nationale Vergadering. Eerste besluit: een grondwet schrijven om een einde te maken aan de absolute macht van de vorst!

Koning Lodewijk XVI zet daarop het leger in.

Op 14 juli 1789 bestormt een groep opstandelingen de Bastille, en zo begint de Franse Revolutie.

Geweld slaat later over van Parijs naar platteland.

Ook Paleis van Versailles wordt aangevallen.

Revolutie

Tweede besluit van de Nationale Vergadering: Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger waarin alle mensen voortaan vrij, gelijk en broeders van elkaar zijn!

Dus geen standensamenleving en wel volkssoevereiniteit (het volk heeft de hoogste macht).

Hoe ontstond een veranderings-idee?

• De wetenschappelijke revolutie 1650-1800 (H3!)

• Als gevolg van de wetenschappelijke revolutie
• Zelf nadenken, niet alles zomaar geloven (ratio gebruiken)

Ideeën van de Verlichting

1. Vrijheid, gelijkheid en mensenrechten.
2. Volkssoevereiniteit (door meer democratie en een grondwet)

Van koninkrijk tot republiek

In 1791 wordt Frankrijk een constitutionele monarchie (koninkrijk met grondwet) met vertegenwoordigers uit het volk (parlement).

Het héle volk? Alleen de rijke burgers (bourgeoisie): die zijn gematigd dus willen niet teveel veranderen.

Koning Lodewijk XVI wordt gedwongen mee te doen, maar maakt stiekem andere plannen: ontsnappen! Of anders, in 1792: vragen of de koningen van Pruisen en Oostenrijk hem willen helpen.

Beide plannen mislukken, en hij wordt door het parlement in 1793 uiteindelijk als landverrader veroordeeld tot de guillotine.

Het parlement is namelijk niet meer gematigd: na invoering van algemeen mannenkiesrecht in 1792 stemmen de meesten nu radicaal.

SPOTPRENT:

1. Wat zie ik?
2. Waar gaat het over?
3. Wat vindt de maker?

Terreur

Robespierre was een radicaal: alle vijanden van de revolutie moesten dood (zelfs de koning dus).

Zijn schrikbewind en tribunalen zorgen voor terreur in de jonge Franse republiek: duizenden mensen worden door hem tot de doodstraf veroordeeld.

In 1794 zijn de mensen het zat: de Terreur van Robespierre ging te ver. Hij wordt zelf opgepakt en tot de guillotine veroordeeld.

De grondwet wordt aangepast waardoor het volk iets minder macht kreeg.

Het lijkt eindelijk wat rustiger in de Franse republiek. Maar dan...

Napoleon Bonaparte, een generaal, pleegt in 1799 een staatsgreep en heeft alle macht in handen.

Einde van de Franse Revolutie.

Begrippen uit deze les

• (Verlichting)
• Franse Revolutie
• constitutionele monarchie
• gematigd
• radicaal
• algemeen mannenkiesrecht
• guillotine
• schrikbewind
• tribunaal
• terreur
• staatsgreep

Personen uit deze les

• Marie Antoinette
• Lodewijk XVI
• Robespierre
• Napoleon Bonaparte

Jaartallen uit deze les

• 1787: begin hongersnood
• 1789-1799: Franse Revolutie
• 1791: eerste grondwet in Frankrijk
• 1792: Oostenrijk en Pruisen vallen Frankrijk aan
• 1792: Frankrijk wordt republiek
• 1793: Lodewijk XVI wordt onthoofd
• 1793-1794: Terreur door Robespierre
• 1799: Napoleon Bonaparte pleegt staatsgreep

Vragen?