les 3: Agressie en Geweld

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Agressie en Geweld

Deze les:

• afronden les liberalisme en socialisme
• Je kent het begrip Trias Politica
• Je weet hoe Trias Politica is ontstaan
• Je kunt uitleggen wat er bedoeld wordt met Checks en Balances

Wat is volgens jou agressie?

Je sociale afkomst bepaalt je schoolsucces

1. Waar
2. Niet waar

Liberalisme en socialisme

Liberalen willen zoveel mogelijk vrijheid

socialisten willen zoveel mogelijk gelijkheid

Liberalen vinden het daarom
onwenselijk

1. om bedrijven zoveel vrij te laten
2. dat de economie zoveel groeit
3. om een verzorgingsstaat in stand te houden
4. om de zwakkeren te helpen

Socialisten willen juist

1. wel een verzorgingsstaat
2. dat burgers zo vrij mogelijk zijn
3. zoveel mogelijk vrijheid voor bedrijven
4. dat de regering die armen helpt

Welke stroming spreekt je het meeste aan en waarom?

Participatiesamenleving

• Meer verantwoordelijkheid van burgers
• Betaalbaar
• Mantelzorg

Bespreken met elkaar

blz. 7

opdracht 1 b

opdracht 3 in 2 tallen

 

                      John Locke (1632-1704)

Thomas Hobbes (1588 - 1679)

-  Boek: Leviathan (1651)

- De mens is van nature een grenzeloze egoïst

- De mens ook onderhevig aan natuurwetten
- Sociaal contract: veiligheid – plicht tot vrede te bevorderen

- Soevereine macht: de Leviathan

- Vrijheid inleveren om veiligheid terug te krijgen

- Dwang, geweld, gehoorzaamheid. Wetsovertreders krijgen zware straf

- Tabula Rasa

- De mens wordt geboren als 'ongeschreven blad'.  

- ieder mens volledig gelijk geboren wordt  

- talent, persoonlijkheid en karakter  worden later gevormd door ervaringen.

- De mens is zelf verantwoordelijk voor zijn daden. Levert iets van zijn vrijheid in en sluit een sociaal contract af met de overheid om het egoïsme van de mens in te perken. 

 Charles de Montesquieu :

• Charles de Secondat(1689-1755)=  baron van Montesquieu
• was van adel
• had kritiek op de absolute    macht koning
• dacht na over goede verdeling van de macht

Montesquieu wordt beroemd met zijn satirische briefroman Perzische brieven (1721). Dit werk is een verzameling briefwisselingen tussen twee Perzen op hun reis door Europa. Vanuit hun positie als buitenstaanders beschrijven zij op kritische wijze de westerse samenleving. Op deze manier kon Montesquieu de Europeanen uit de achttiende eeuw, met name de Fransen, en hun gebruiken bekritiseren, iets wat in die tijd normaal gesproken onmogelijk was. Toch publiceert Montesquieu zijn werk uit voorzorg anoniem.

Trias politica

Een van de belangrijkste zaken die Montesquieu aan de kaak stelt in zijn briefroman is de monarchie. Als de monarchie niet op een juiste manier vormgegeven wordt, kan deze omslaan in een ‘fataal wapen’, omdat alle macht toebehoort aan één persoon, de koning. Montesquieu schrijft uitgebreider over dit onderwerp in zijn latere – meest bekende en invloedrijke – werk, Over de geest van de wetten (1748). Hierin stelt hij dat een rechtsstaat pas goed functioneert als er een scheiding bestaat van drie machten: de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht. De drie machten moeten elkaar controleren en voorkomen dat één macht de bovenhand krijgt, om machtsmisbruik of tirannie te voorkomen. Deze leer wordt de ‘trias politica‘ genoemd.

“De meeste mensen zijn meer tot grote daden in staat dan tot goede”

Trias Politica

(Driemachtenleer)

De trias politica houdt in dat de (3) verschillende machten

1. strikt gescheiden zijn
2. elkaar ondersteunen
3. elkaar beïnvloeden
4. niet tegelijk aanwezig kunnen zijn

Wetgevende macht = 1e, 2e kamer
uitvoerende macht = regering
rechterlijke macht = rechtbanken

1. Niet waar
2. Waar

aan de slag

Maak de opdrachten bij het artikel Trias Politica

Voeg ze toe aan je groei document

Tot volgende week!