2.5 Woorden - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Wat gaan we doen?

-Grammatica - zinsdelen

-Verder werken in 2.5 woorden

Grammatica zinsdelen

Enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Enkelvoudige zin

In een enkelvoudige zin staat altijd één persoonsvorm.

• Hij scoort gemakkelijk.
  
• Ik fiets graag.
  
• Dromerig keek ik tijdens de les wiskunde uit het raam.

Samengestelde zin

In een samengestelde zin staan meerdere persoonsvormen. Een samengestelde zin bestaat uit twee (of meer) enkelvoudige zinnen, bijvoorbeeld twee hoofdzinnen.

• Ik fiets graag, maar mijn vriend gaat altijd met de auto.
• Morgen vertrekken we naar Frankrijk, dus we zijn nu de koffers aan het pakken.
• Natuurlijk begrijp ik het probleem, maar waarom heb je mijn hulp niet gevraagd?

Grammatica zinsdelen

Nevenschikking

Onderschikking

Nevenschikking

Een samengestelde zin van twee hoofdzinnen noemen we nevenschikking.

Tussen de twee hoofdzinnen in een nevenschikking staat een voegwoord: maar, want, en, of, dus.

Haal je het voegwoord weg, dan houd je twee correcte zinnen over.

Ik fiets graag (maar) mijn vriend gaat altijd met de auto.

Zin 1: Ik fiets graag.

Zin 2: Mijn vriend gaat altijd met de auto.

Onderschikking

Bij onderschikking zijn er twee volgordes mogelijk:

1 hoofdzin + bijzin: 

Ik bel je, zodra ik thuis ben.

2 bijzin + hoofdzin: 

Zodra ik thuis ben, bel ik je.

Grammatica woordsoorten

Het wederkerend werkwoord

Wederkerend werkwoord

Een wederkerend werkwoord (wkww) is een werkwoord waar zich voor staat in de infinitief: zich misdragen, zich wassen.

De voetballers hebben zich vreselijk misdragen na de klassieker Ajax-Feijenoord.

De poes waste zich in het lentezonnetje.

Wederkerend voornaamwoord

Het wederkerend voornaamwoord (wvn) zich past zich steeds aan het onderwerp aan:

ik vergis me,

jij vergist je, u vergist u

hij vergist zich

wij vergissen ons

jullie vergissen je

zij vergissen zich

Wederkerig voornaamwoord

Er is één wederkerig voornaamwoord (wgv): elkaar.

Telwoorden

Een telwoord (tw) geeft een hoeveelheid of een volgorde aan. Er zijn twee soorten telwoorden:

Een hoofdtelwoord (htw): geeft een hoeveelheid aan.

Ik heb ... (drie, honderdtwintig, veel) pennen in mijn etui.

Een rangtelwoord (rtw): geeft een volgorde aan. 

Ik zit op de ... (zesde, twintigste, middelste, laatste) rij in de klas.

Bepaald/onbepaald

Hoofd- en rangtelwoorden kunnen bepaald (precies) zijn:

Twintig (htw) scholieren kunnen meedoen aan de talentenjacht. De eerste (rtw) prijs is een iPad.

Hoofd- en rangtelwoorden kunnen ook onbepaald (niet precies) zijn:

Enkele (htw) leerlingen konden niet meer meedoen.

Veel (htw) docenten wisten niet wat te doen.

Oefenen (10 min.)

2.7 Grammatica zinsdelen

opdracht 1, 4, 8, 12

2.8 Grammatica woordsoorten

opdracht 1, 8, 12

2.5 Woorden

Doel:

Ik kan Latijnse voor- en achtervoegsels correct gebruiken.

Woordenlijst

We bekijken de woordenlijst.

Samen maken opdracht 9

Latijnse voor- en achtervoegsels

Tabel blz. 119

We maken samen opdracht 12.

Huiswerk 13 januari

Maken 2.5 Woorden (online)

opdracht 15, Test jezelf

Doel

Ik kan Latijnse voor- en achtervoegsels correct gebruiken.