3.5 en 3.6 De regering en het parlement

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.5 en 3.6 Regering en parlement

Lesdoelen: Na deze les...

- kan je beschrijven hoe een verkiezingsuitslag leidt tot een kabinet

- kan je de verhouding tussen het kabinet en het parlement beschrijven

- de taken van het parlement noemen

- de rol van de koning benoemen

Regering/kabinet

Kabinet = ministers + staatssecretarissen

Dagelijkse leiding Nederland

Leider kabinet: minister-president (premier) Schoof

Kabinetsformatie: hoe komt het kabinet tot stand? 

/'

b 

• 1. Uitslag verkiezingen
• 2. Onderzoek: Wie wil een coalitie (samenwerkingsverband) vormen?
• 3. Onderhandelingen (compromissen sluiten)
• 4. Leden gezocht kabinet / regering
• 5. Regeerakkoord = plannen voor de komende 4 jaren
• Andere partijen vormen de oppositie

Het gaat nogal eens fout. Redenen kabinetscrisis? 

• Onenigheid ministers
• Tweede Kamer zegt steun op

Lesdoelen: Na deze les...

- kan je beschrijven hoe een verkiezingsuitslag leidt tot een kabinet

- kan je de verhouding tussen het kabinet en het parlement beschrijven

- de taken van het parlement noemen

- de rol van de koning benoemen

Het parlement

• Het parlement = De Eerste en Tweede Kamer samen
• Tweede Kamer = 150 leden = direct gekozen 
• Eerste Kamer = 75 leden gekozen door Provinciale Staten

Verhouding parlement-kabinet

• Taken kabinet: Ministers mogen wetsvoorstellen maken en voeren de wetten uit
• MAAR het parlement moet eerst toestemming geven en kan het vertrouwen in het kabinet opzeggen
• Het parlement heeft altijd het laatste woord en is dus het machtigst

Schematisch

1. Wetgevend

2. Controleren van het kabinet

Vak K
Ministers en staatssecretarissen

Lesdoelen: Na deze les...

- kan je beschrijven hoe een verkiezingsuitslag leidt tot een kabinet

- kan je de verhouding tussen het kabinet en het parlement beschrijven

- de taken van het parlement noemen

- de rol van de koning benoemen

Het Parlement

Het parlement heeft twee kerntaken:

• Wetgevende taak (het beslissen over wetten)
• Controlerende taak (het controleren of de regering goed haar werk doet)

Wetgevende taak

Recht	Uitleg
Stemrecht	Stemmen over wetsvoorstellen
Budgetrecht	Recht om de rijksbegroting af te keuren
Recht van initiatief	Recht om zelf wetsvoorstel in te dienen (Tweede kamer)
Recht van amendement	Recht om wijzigingen in het wetsvoorstel te maken (Tweede kamer)

Welke taak en welk recht worden hier benut door D66?

1. controlerende taak, recht van interpellatie
2. wetgevende taak, recht van amendement
3. wetgevende taak , recht van initiatief
4. controlerende taak, recht van initiatief

Lesdoelen: Na deze les...

- kan je beschrijven hoe een verkiezingsuitslag leidt tot een kabinet

- kan je de verhouding tussen het kabinet en het parlement beschrijven

- de taken van het parlement noemen

- de rol van de koning benoemen

Koning

• De koning is het staatshoofd.
• De koning heeft vrijwel geen (politieke) macht. 

Wat doet ie dan wel?

- handtekeningen zetten onder wetten, benoemen ministers

- De troonrede voorlezen op Prinsjesdag

- En vooral: ons land vertegenwoordigen en verbinden!

'De monarchie moet worden afgeschaft'
Eens of oneens en waarom?

Huiswerk 3.5 en 3.6

Wat: 3.5: vraag 2, 5, 7 en 11              &             3.6: vraag 2, 7 en 10

Waarom: Verwerken lesstof, voorbereiding tentamen

Hoe: Zelfstandig & stil

Hulp: Overleg zachtjes, eventueel docent

Tijd: 15 minuten

Uitkomst: Controleer je antwoorden via Teams

Klaar? Aan de slag met je PO

Aan de slag

Huiswerk

3.5 en 3.6

3.5: opdracht 2, 5, 7 en 11

3.6: opdracht 2, 7 en 10

PO politieke partijen, deadline 17 januari