Blok 3: Wat is normaal?

Prinsjesdag
2023
1 / 51
volgende
Slide 1: Tekstslide
Mens & MaatschappijMiddelbare schoolmavoLeerjaar 1

In deze les zitten 51 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Prinsjesdag
2023

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Na deze les...
Lesdoel
  •  weet je wat en wanneer Prinsjesdag is
  • kan je uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
  • weet je wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
  • kan je uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
  • weet je wat de Miljoenennota is en kan je vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 3 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Prinsjesdag...
Samengevat
In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.
Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.
Na de troonrede gaat de Minister van Financiën naar de Tweede Kamer met een koffertje. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota.
De Rijksbegroting beschrijft de uitgaven, inkomsten en verplichtingen voor het komende jaar. De Miljoenennota laat zien hoeveel geld er binnenkomt en hoeveel geld wordt uitgegeven. In de Miljoenennota staat ook hoe het geld zal worden verdeeld.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Weet je het nog allemaal?
Quiz

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wanneer is het Prinsjesdag?
Vraag 1
A
De eerste dinsdag van september
B
De tweede dinsdag van september
C
De derde dinsdag van september
D
De vierde dinsdag van september

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat wordt er tijdens Prinsjesdag door de koning voorgelezen?
Vraag 2
A
De Miljoenennota
B
De Rijksbegroting
C
De regeringsagenda
D
De Troonrede

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

 Wat zit er in het koffertje van 
de Minister van Financiën?
Vraag 3
Troonrede
-------- ----- ----- ----- -- ------ ------- ---- -------- ------- --- --- ------ -
Rijksbegroting
  • ----- ---- --
  • ----- - - ---
  • --- - - -----
  • -- ----- ---
                     
Grondwet
  1. ----- --- 
  2. ----- ---
  3. -- --- --
  4. --- -- ---
Stembiljet
  • ----- --- 
  • ----- ---
  • -- --- --
  • --- -- ---
Miljoenennota
          ------ 
             ----
          ------
               ---
            ----- €

Slide 8 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Koppel de woorden aan het 
juiste icoon.
Vraag 4
"Leden van de 
Staten Generaal"
Statement maken
Minister van Financiën
Start van het regeringsjaar
Inkomsten en uitgaven van NL

Slide 9 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de Rijksbegroting?
Uitleg
De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat staat er in de Rijksbegroting?
Uitleg
De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 
De Rijksbegroting geeft antwoorden op de volgende vragen:
  • Wat willen we bereiken?
  • Wat gaan we daarvoor doen?
  • Wat gaat dat kosten?

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de Miljoenennota?
Uitleg
De Miljoenennota is een toelichting op de plannen die in de Rijksbegroting staan.
Ook staan er de verwachte inkomsten (bijvoorbeeld belastingen, aardgas) en geplande uitgaven (bijvoorbeeld zorg, onderwijs) in beschreven.

De Miljoenennota gaat in op nationale en internationale economische situatie. En laat zien hoe Nederland er financieel voorstaat.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Miljoenennota geeft uitleg over de Rijksbegroting en beantwoordt vragen als:
  • Wat zijn de belangrijkste plannen van het kabinet voor het volgende jaar?
  • Wat gaan die plannen kosten?
  • Welk effect hebben de plannen op burgers en bedrijven?
  • Hoe gaat het de bankrekening van het land? Komt er wel genoeg geld binnen? Geven we niet te veel geld uit?
  • Is er een tekort en zo ja, hoe groot is het tekort?
  • Houden we ons aan Europese afspraken en doelen? 
  • Hoe gaat het met de Nederlandse economie?
Wat staat er in de Miljoenennota?
Uitleg

Slide 13 - Tekstslide

Gebruik deze slide eventueel als startpunt om leerlingen nader onderzoek te laten doen naar de inhoud van de Miljoenennota.
Laat iedere vraag door een groepje onderzoeken. De bevindingen kunnen klassikaal gedeeld worden of ge-upload op de laatste pagina van deze les.
Kijk maar eens mee met de plannen voor 2023
Uitleg
Voor 2023 heeft de regering het geld op de volgende 
manier verdeeld over de uitgavenposten verdeeld:
Zorg
Sociale Zekerheid
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Gemeenten en provincies
Justitie en Veiligheid
Overig

Slide 14 - Tekstslide

Leg uit hoe de grafiek gelezen moet worden, wanneer leerlingen moeite hebben met het interpreteren van de cijfers.

Laat de leerlingen eventueel uitrekenen hoeveel miljarden er naar de verschillende uitgavenposten gaan. Zo krijgen zij een beter beeld bij de verschillen tussen deze uitgavenposten.

Slide 15 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Blok 3: Wat is normaal?

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Planning
  • Introductie
  • Uitleg Blok 3
  • Zelfstandig werken
  • Afsluiten

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is voor jou normaal?

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kennen en kunnen
Aan het einde van de les kan je:
  • Vertellen waarom mensen afspraken maken met elkaar
  • Vertellen wie de baas is in Nederland
  • Uitleggen hoe een wet tot stand komt
  • Voorbeelden noemen van Nederlandse tradities

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat betekent het begrip samenleving?

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechtsstaat
Nederland is een rechtsstaat: dat is een staat waar de rechten en plichten van burgers en overheid zijn vastgelegd in een grondwet.

Zoals vrijheid van meningsuiting of het verbod op discriminatie
Zowel de burgers als de overheid moeten zich aan de regels houden.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Bestuur Nederland
Nederland is een parlementaire democratie, dat betekent dat het Nederlandse volk de mensen kiest die in het parlement zitten. Het parlement bestaat uit de Eerste en Tweede Kamer.

Hier stemmen we om de vier jaar voor. Of eerder als een kabinet valt.

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Weg van een wet
Kabinet (ministers en staatssecretarissen) maken een wet
De wet wordt besproken in de Tweede kamer en aangepast
Als de meerderheid van de kamer ermee instemt, gaat de wet naar de Eerste Kamer.
Is de meerderheid van de Eerste kamer het ermee eens, dan is de wet officieel goedgekeurd en wordt deze ondertekent door de koning

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag
Maak opdracht: 1, 3, 4, 7, 8, 10, 11


Ben je klaar?
Kijk je opdrachten na
Werken aan je PO
Kennen en kunnen samenvatten

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Blok 3: Wat is normaal?

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Planning
  • Introductie
  • Uitleg Blok 3
  • Zelfstandig werken
  • Afsluiten

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat voor een staatsvorm is Nederland?
A
Een democratie
B
Een directe democratie
C
Een parlementaire democratie
D
Rechtsstaat

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Om de hoeveel jaar mogen we stemmen voor de Tweede Kamer?
A
2
B
3
C
4
D
5

Slide 33 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wie maken de wetten in Nederland?
A
De eerste kamer
B
Het kabinet
C
Het parlement
D
De Tweede kamer

Slide 34 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welke weg legt een wet af?
A
Kabinet, Tweede Kamer, Eerste Kamer, koning
B
Tweede kamer, kabinet, Eerste Kamer, Koning
C
Koning, kabinet, Eerste Kamer, Tweede Kamer
D
Kabinet, Eerste kamer, Tweede Kamer, koning

Slide 35 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar of niet waar? De burgers stemmen voor de Eerste kamer
A
Waar
B
Niet waar

Slide 36 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wie bepalen wie er in de Eerste kamer komen?
A
Gemeenteraad
B
Kabinet
C
Tweede kamer
D
Provinciale staten

Slide 37 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je nog van prinsjesdag?

Slide 38 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Kennen en kunnen
Aan het einde van de les kan je:
Voorbeelden noemen hoe mensen keuzes maken als zij voorzien in hun behoeftes
Voorbeelden noemen hoe mensen met natuurlijke hulpbronnen omgaan
Uitleggen waarom landen verschillende keuzes maken bij de productie van voedsel en goederen

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat zijn voor jullie basisbehoeften?

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Basisbehoeften: Dingen die noodzakelijk zijn om te kunnen leven.

- Eten en drinken
- Kleding
- Woning
- Medicijnen
- Kennis
Luxe producten waar je niet meer zonder kan.

- Telefoon
- Fiets, auto of OV

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Samenwerken voor behoeftes
  • Niet ieder land heeft alles wat zijn inwoners wil
  • Daarom moeten landen en bedrijven samenwerken om hun burgers te bieden wat ze willen.
  • Denk aan de supermarkt, daar kan je alles halen wat je maar kan wensen.
  • Dat komt door import en export van producten

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Globalisering: bedrijven die over de hele wereld steeds meer gaan samenwerken

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

natuurlijke hulpbronnen
Ieder land heeft natuurlijke hulpbronnen, dat zijn dingen uit de natuur die mensen gebruiken.
Voorbeelden zijn water, olie of voedsel.
Wanneer er teveel natuurlijke hulpbronnen uit de natuur gehaald worden, dan kan de natuur dat niet meer herstellen.

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 47 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 48 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat hoort er bij jouw cultuur?

Slide 49 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Cultuur zijn alle regels en gewoonten hoe mensen leven en met elkaar omgaan. Per land of gebied verschillend

Slide 50 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag
Maak opdracht: 12, 14, 15, 16, 17, 21


Ben je klaar?
Kijk je opdrachten na
Werken aan je PO
Kennen en kunnen samenvatten

Slide 51 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies