Thema 1 - Jezelf beschermen

• Natuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Thema 1 - Jezelf beschermen

                       SOA 

Bacterie

Bacterien = ééncellige organismen zonder celkern en met een celwand. (Dus levend)

Bacteriën verspreiden zich snel

Krijgen er last van als ze komen op plekken waar ze niet horen ->

Antibiotica

Antibiotica zijn medicijnen tegen ontstekingen veroorzaakt door bacteriën. 

Ze doden de bacteriën en remmen de groei

Virus

Virussen leven niet zelf, maar hebben gastcellen nodig om te kunnen blijven bestaan. 

Ze komen een gezonde cel in en nemen hun functie over. 

Als ons immuunsysteem deze cellen ontdekken, gaat ons lichaam ons beschermen tegen het virus. 

Ons immuunsysteem begint dan antistoffen aan te maken die de verkeerde cel aanvalt en het virus eruit gaat krijgen. 

Nadat het virus is verslagen, doet ons immuunsysteem iets heel slims. Het onthoudt op welke manier het virus is verslagen.

 Op die manier kan het virus direct uitgeschakeld worden, mocht het in de toekomst nog een keer het lichaam binnenkomen. 

Maar...

Van sommige virussen kan je (nog) niet genezen zoals HIV...

kennistest...........

welke SOA's ken je?

Bekendste:

- Chlamydia (Bacterie)
- Gonnoroe (Bacterie)

- Syfilis (Bacterie)

- Schaamluis (Parasiet)

- schurft (Parasiet)

- Genitale wratten (Virus)

- Herpes Genitalis (Virus)

- Hepatitus B (Virus) 

- Hiv (Virus)

- Candida (Schimmel)

Genitaliën wassen na seks biedt bescherming tegen soa's.

1. waar
2. niet waar

Via een vuil toilet kun je een soa oplopen

1. waar
2. niet waar

Een soa krijg je ...

1. als je de eerste keer seks hebt met elkaar
2. als je geen condoom gebruikt
3. nooit
4. als je verkouden bent

De anticonceptiepil biedt bescherming tegen ...

1. zwangerschap
2. SOA's
3. beiden

Als je een soa hebt, ...

1. hou je dat best voor jezelf.
2. verwittig je je bedpartners

Hoe krijg je een SOA?

• Onbeschermde seks 
• Door slijmvliezen, sperma, vaginaal vocht of bloed
• Hoe voorkom je een SOA?
  

Enkele soa's op een rijtje

Chlamydia

• Meest voorkomend 
• Bacteriele infectie
• Deze bacterie besmet de slijmvliezen van de plasbuis, de anus, de keel of de baarmoedermond. 
• Chlamydia zorgt daar voor ontstekingen. 

Symtomen Chlamydia

• 1 tot 3 weken eerste klachten zoals pijn bij het plassen,  afscheiding of bloedverlies. 
• Vrouwen en mannen verschillende klachten.
  
• zonder behandeling kan je onvruchtbaar worden.

Gonorroe

• Bacterie
• Slijmvliezen van de vagina, penis, anus, keel of ogen kan worden besmet. 
• 'Druiper' (afscheiding plasbuis) 
• Vaak bij homoseksuele
• Antibiotica

Verder over Gonorroe

• Kan ook in de keel. 
• Een condoom verkleint de kans maar beschermt je niet helemaal.  
• Gonorroe geeft niet altijd klachten. 
• Niet behandelen? Verdere infecties in het lichaam
  

Syfilis

• Bacteriele infectie.
• Vaak bij  homoseksuelen 
  

Ziekteverschijnselen:

• Zweertjes op penis, vagina, anus of mond
• Niet behandelen? Overal ontstekingen.
  

Genezing:

• Antibiotica
  

Schaamluis

• Een parasiet die leeft van menselijk bloed. 

• Overdraagbaar door lichamelijk contact

• Behandeling: speciaal middel tegen luizen

Schurft

• Door schurftmijt

• Overdraagbaar door lichamelijk contact

• Behandeling: creme of pillen

Genitale wratten

• Zoals gewone wratten maar op de geslachtsdelen

• Overdraagbaar door lichamelijk contact of door HPV

• Behandeling: zoals gewone wratten

                    HPV virus

Ongeveer 12 van deze HPV-types zijn zogenaamde hoog-risico HPV-types en zijn verantwoordelijk voor voorlopers van kankers of zelfs voor kankers. 

Gevolgen HPV virus

dit ken je allemaal

Herpes genitalis 

• Herpes is een virus. Het herpes-virus dringt je lichaam binnen via de huid en het slijmvlies van je mond, je penis of vagina of de anus. 
• Herpes zorgt voor ontstekingen.
•  Blaasjes die pijn doen rond, op of in de penis, de vagina of de anus.
  

• Na ongeveer 3 weken drogen de blaasjes uit. Blaasjes kunnen weer terugkomen.
  

Bij de vrouw 

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen.
• Pijn en bloedverlies tijdens of na het vrijen 
• Bloedverlies terwijl je niet ongesteld bent 
• Meer of abnormale vaginale afscheiding 
• Jeuk bij de anus
• Erge pijn in de onderbuik.

Bij de man

• Pijn of branderig gevoel bij het plassen 
• Afscheiding uit de plasbuis, vooral ’s morgens 
• Jeuk bij de anus, (bloederige) afscheiding bij de ontlasting en diarree 
• Pijn in de balzak 

HIV/ Aids

• Afweersysteem aangetast
• een virus, HIV-virus
• Seropositief
• Eerst geen ziekteverschijnselen
• Virus verspreidt zich en "activeert" aids
  

Anticonceptie

 Het condoom

Een condoom is een soort hoesje wat je om de penis schuift.

Het vangt de zaadcellen op, zodat ze niet in de vagina van de  vrouw komen. 

Het condoom is het enige voorbehoedsmiddel wat ook beschermt

tegen SOA's! 

 Het condoom

Sterilisatie

Man of vrouw wordt onvruchtbaar gemaakt

Alle functies zoals; menstruatie, ovulatie, productie zaadcellen gaat gewoon door

Betrouwbaarheid:

• Erg betrouwbaar
  

Sterilisatie

sterilisatie man

sterilisatie vrouw

Natuurlijke methodes

coïtus interruptus

Vruchtbare periode wordt bepaald door:

- de ligging van de ovulatie (14 d. voor het einde van de cyclus)

- de levensduur van eicel (1 d.) en zaadcel (tot 5 d.)

Coïtus interruptus

De man trekt de penis terug voordat er een zaadlozing in de vagina komt.

Betrouwbaarheid:

• Erg onbetrouwbaar

In het voorvocht zit ook spermacellen

Trekt de man wel op tijd zijn penis terug??

Periodieke onthouding

Geen geslachtsgemeenschap in de vruchtbare periode ronde de ovulatie

Betrouwbaarheid:

• Niet erg betrouwbaar:

het tijdstip van ovulatie is niet

precies vast te stellen