Letterlijk en figuurlijk

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

bal

groep

stoep

slang

beker

grijs

spannend

school

kraan

water

fluit

warmte

lente

carnaval

zomer

uitvinding

helpen

Nederlands

Letterlijk

en

figuurlijk

Aan het einde van deze les:

... weet je wat het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik.

... kun je letterlijk en figuurlijk taalgebruik herkennen.

Ik ken het verschil tussen letterlijk en figuurlijk.

ja

nee

Wie weet het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik?

Wie weet wat het verschil is tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik?

Kun je ook een voorbeeld noemen?

Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

Bij letterlijk taalgebruik zeg je precies wat je bedoelt. 

Er zit geen andere betekenis achter. 

De wedstrijd van afgelopen zaterdag was onwijs spannend.

Bij figuurlijk taalgebruik zeg je iets wat je niet letterlijk bedoelt. 

Er zit een andere betekenis achter.

Jan is een stijve hark.

Figuurlijk taalgebruik

Jan is een stijve hark.

Jan is natuurlijk niet letterlijk een stuk tuingereedschap dat je niet kunt buigen. Hij is gewoon niet lenig. Hij beweegt zich ‘stijf’. 

Het is dus figuurlijk taalgebruik.

Letterlijk of figuurlijk?

Meestal is het duidelijk of iets letterlijk of figuurlijk wordt bedoeld.

Soms kan het allebei.

Tegen de lamp lopen

Letterlijk: Je bent écht (letterlijk) tegen een lamp aan gelopen.

Figuurlijk: Betrapt worden.

Tijd om te oefenen! Kom erbij!

Je ziet steeds een zin. (7 in totaal)

Jij bedenkt of deze zin letterlijk of figuurlijk wordt bedoeld.

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

1. Je moet nou eens goed in je oren knopen, dat je op tijd moet komen.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

2. Ik heb er een hard hoofd in of ik dit jaar ga slagen voor mijn eindexamen.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

3. Ik heb een wond aan mijn hoofd.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

4. Ik heb een zere keel.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

5. Mijn broer krijgt de baard in de keel

1. letterlijk
2. figuurlijk

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

6. Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Letterlijk of figuurlijk bedoeld?

7. Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Spreekwoorden ...

... zijn altijd figuurlijk bedoeld!

Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak met een les of een boodschap die voor iedereen herkenbaar is. 

Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

Welke spreekwoorden ken jij?