Godsdienst, politiek, ketterijen, rechtspraak, literatuur, bouwwerken en kunst

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Godsdienst, politiek, ketterijen, rechtspraak, literatuur, bouwwerken en beeldende kunst

Paragraaf 5, hoofdstuk 6

Scheiding tussen kerk en staat

Tot de 13e eeuw dachten velen dat God één heerser wilde: de paus. Vorsten hadden  aan hem hun macht te danken en moesten naar hem luisteren. Vanaf de Late Middeleeuwen kwam hier verzet tegen. Vorsten wilden een scheiding tussen Kerk en staat. De kerkelijke leiders zouden zich dan niet met de politiek bemoeien, en politieke leiders niet met de kerk. De paus was hiertegen. Hij wilde ook in de politiek de hoogste macht houden. Er ontstonden conflicten tussen vorsten en pausen: zoals de Investituursstijd. 

Wat vind jij: wel of geen scheiding tussen kerk en staat?

1. Wel
2. Niet

Is er (nu) in Nederland aan scheiding tussen kerk en staat of niet?

1. Wel
2. Niet

Bestrijden van ketterij

Mensen waren in de Midddeleeuwen heel gelovig. Woede werd vaak geuit in ketterijen: dit zijn meningen die volgens de leiders van de kerk verboden zijn. Ketterijen werden vooral populair onder de arbeiders in steden. Ketters (aanhangers van kettereijen) vonden dat de wereld moest veranderen, omdat God het wilde. De kerk wilde dit stoppen en probeerde dit met geweld. Er kwamen twee nieuwe kloosterordes: Dominicanen en Franciscanen. Zij moesten laten zien hoe je volgens God moest leven. Ook kwamen er speciale rechtbanken: de inquisitie. Deze rmoesten ketters opsporen, berechten en straffen. Velen kwamen op de brandstapel.

Het recht

Er kwamen belangrijke veranderingen in de rechtspraak:

1. Ieder Germaans volk had eigen rechtsregels. In de Romeinse tijd was dit overal nog hetzelfde.

2. Niet iedereen was gelijk voor het recht. Bij de Romeinen was dit wel zo. Je werd nu anders/zwaarder gestraft voor dezelfde overtreding.

3. Er kwamen twee rechtbanken: de gewone rechtbanken en de kerkelijke rechtbanken. Bij de Romeinen had je maar één soort rechtbank. 

Welk recht vind jij eerlijker/beter? Het Romeinse of Germaanse recht?

1. Romeinse Recht
2. Germaanse Recht

Bouwwerken en beeldende kunst

Er zijn twee middeleeuwse bouwstijlen: De Romaanse en Gotische. 

Romaanse stijl: ronde bogen, kleine ramen, dikke muren en zuilen.

Gotische stijl: spitse bogen, hoge en smalle ramen met glas-in-lood, weinig muren en smalle zuilen. 

Er werden vele grote kerken gebouwd, wat soms eeuwen duurde. De bevolking betaalde de bouw hiervan, onder het mom van opoffering voor het christelijke geloof. In deze kerken, en steeds meer in huizen, kwamen ook schilderijen en beelden te staan. Met goddelijk thema of niet. 

Gotische stijl

Romaanse stijl

Ronde bogen

Spitse bogen

Kleine ramen

Glas-in-lood ramen

Dikke muren

Weinig muren

Slanke Zuilen

Dikke zuilen

Zelf aan de slag!

Maak opdracht 15b en c (blz. 73)

Maak opdracht 21.5 (blz. 79 + 80)