examentraining, dna erfelijkheid en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

examentraining, dna erfelijkheid en evolutie

eerste leven

aarde 4,6 miljard jaar oud

eerste organisme 3,5 miljard jaar geleden

vb eerste eencellige: cyanobacteriën

oeratmosfeer: methaan, waterstof amoniak geen zuurstof

endosymbiosetheorie

verwantschap bepalen

homoloog: zelfde bouw andere functie

analoog: zelfde functie andere manier van ontstaan

Evolutie

Denk eraan:

Evolutie is het geleidelijk veranderen van populaties met variatie door natuurlijke selectie.

Aanpassen

survival of the fittest oftewel natuurlijke selectie

Hiervoor is dus variatie nodig en selectiedruk.

1 individu kan niet evolueren

1 soort wel

mutaties verandering DNA nodig voor verandering soort:

 puntmutatie: 1 code verandert 

chromosoommutatie: chromosoom verandert 

genoommutatie: verandering aantal chromosomen

Verandering?

Bijzondere vorm van natuurlijke selectie is seksuele selectie.

Interseksuele selectie: vrouwtjes selecteren mannetje op aantrekkelijke eigenschappen.

Intraseksuele selectie: mannetjes vechten onderling. De sterkste meeste kans op voorplanting.

Verandering?

populatie verandert door selectie of door toeval en geen selectie.

Dit gebeurt bij genetic drift.

vb. bij een vulkaanuitbarsting sterft de helft van een populatie.

Verandering?

kunstmatige selectie, selectie door de mens

Heeft niet te maken met selectie of fitness van deze populatie. Geen evolutie.

reproductieve isolatie

gescheiden van elkaar waardoor ze niet kunnen voortplanten

tijd: paren op ander moment

ruimte: leven gescheiden door zee/berg

balts: andere balts

uiterlijk: zien er anders uit

eilandtheorie

soortensamenstelling verandert door migratie

eilandtheorie voorspelt migratiesnelheid

hoe dichterbij het eiland, hoe sneller het migreert

hoe groter het eiland, hoe groter de kans op overleven

Verwantschap?

 evolutionaire stamboom.

transcriptie en translatie

chromosomen

Homologe chromosomen 

chromosomen bestaan uit 2 chromatiden en 1 centromeer

Chromosoom= DNA + eiwitten

haploïde cel = n = geslachtscel 23 mens

Diploïde cel = 2n = 46 mens

Dihybride kruising

  Een gevlekte kat met groene ogen paart met een egale kat met bruine ogen (genotype aabb). Een gevlekte vacht (A) en groene ogen(B) zijn beiden dominant over egaal en bruin. Ze krijgen verschillende kittens: gevlekte vacht met groene ogen, gevlekte vacht met bruine ogen, egale

  vacht met bruine ogen en egale vacht met groene ogen.

(3p) 8 Wat is de kans op 2 kittens met groene ogen en een gevlekte vacht en 1 kitten met een egale vacht met bruine ogen? Leg volledig uit