8.2 Je ademt

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

                    Welkom! 

• Je komt voorbereid in de les, huiswerk af, spullen mee.

 ​

• Vooraf aan de les, leg je alles op tafel wat je nodig hebt.

• Je legt je tas met je mobiel op of onder het rek.

• Je bent respectvol naar elkaar en beledigd niemand. 
  

• Je werkt gefocust en maakt aantekeningen.

Welkom!

Weekplenda

Week 46	Week 47	Week 48	Week 49	Week 50
H8 §2	H8 §3	H8 §4	H8 §5	Pw H8 §1 t/m §5

www.nu.nl

+

---->

+

en

brand(stof)

verbrandingsproducten

Verbranding bij de mens

glucose

zuurstof

energie

koolstofdioxide

water

celkern

celmembraan

mitochondriën

cytoplasma

transportkanalen

ribosoom

celkern

cytoplasma

celmembraan

ribosoom

mitochondriën

transportkanalen

Bestaat uit water en opgeloste stoffen.

Opname en afgifte van stoffen.

Regelt wat er in de cel gebeurt.

Maakt eiwit.

Maakt energie vrij.

Beschermt de inhoud van de cel.

Bevat DNA.

Vervoer van eiwitten.

8.2 Je ademt

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Je kunt uitleggen hoe je met je buik en borst ademhaalt.
• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel in een afbeelding benoemen.
• Je kunt beschrijven hoe de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide in de longen       verloopt.
• Je kunt uitleggen hoe je ademhaling wordt geregeld.
• Je kunt uitleggen waarom je door je neus moet ademen.
• Je kunt berekenen hoeveel lucht iemand in- en uitademt.

Benodigde voorkennis 

Je weet dat het ademhalingsstelsel bestaat o.a. uit je longen.
Je weet dat de longen zuurstof in je bloed afgeven en koolstofdioxide uit je bloed halen.
Je weet dat andere orgaanstelsels samen werken met het ademhalingsstelsel.

Inademen

manier 1 rib + borst ademhaling	manier 2 middenrif + buik ademhaling
- tussenribspieren trekken samen	- middenrifspieren trekken samen
- borstkas wordt groter	- borstkas wordt groter
- longen worden groter	- longen worden groter
- luchtdruk in longen wordt kleiner	- luchtdruk in longen wordt kleiner
- lucht stroomt naar binnen	- lucht stroomt naar binnen

Uitademen

manier 1 rib + borst ademhaling	manier 2 middenrif + buik ademhaling
- tussenribspieren ontspannen	- middenrifspieren ontspannen
- borstkas wordt smaller	- borstkas wordt kleiner
- longen worden kleiner	- longen worden kleiner
- luchtdruk in longen wordt groter	- luchtdruk in longen wordt groter
- lucht stroomt naar buiten	- lucht stroomt naar buiten

Ademhaling

www.biodesk.nl

Inademen

1. de ribben gaan omlaag
2. de ribben gaan omhoog

Bij het uitademen wordt je ribbenkast...

1. kleiner
2. groter

ademen

slikken

verslikken

ademhalingsstelsel

herhaling!

lucht -> neus/mond -> keelholte -> luchtpijp -> bronchieen -> luchtpijptakjes -> longblaasjes

gaswisseling ...

1. zuurstof -> longblaasjes -> bloed

2. koolstofdioxide -> bloed -> longblaasjes

- longblaasjes oppervlak 70 - 90 m2

- wanden zijn dun 0,0002 mm

- om de longblaasjes zitten haarvaten

Snelle gaswisseling door?

www.biodesk.nl

Wat gebeurt er in het longblaasje?

1. Zuurstof in het bloed koolstofdioxide uit het bloed.
2. Zuurstof en koolstofdioxide gaan beide in het bloed.
3. Zuurstof uit het bloed koolstofdioxide in het bloed.
4. Zuurstof en koolstofdioxide gaan beide uit het bloed.

longblaasje

zuurstof

rode bloedcel

zuurstofarm bloed

zuurstofrijk bloed

lucht

koolstofdioxide

middenrif

longblaasje

bronchiën

longhaarvat

luchtpijp

neusholte

long

luchtpijptakje

regeling ademhaling ...

koolstofdioxide zintuigcellen in je bloedvaten -> impulsen naar het ademcentrum -> hersenen impulsen naar ribspieren 

-> je gaat sneller ademen

koolstofdioxide zintuigcellen in je bloedvaten -> impulsen naar het ademcentrum -> hersenen impulsen naar ribspieren -> je gaat sneller ademen

Regeling ademhaling

herhaling!

Stijging koolstofdioxide?

Door actieve spieren en verbranding van glucose.

ademfrequentie

Bij inspanning gaan het aantal ademhalingen per minuut omhoog.

Neus ademhaling

stap 1

Neusharen houden stof tegen.

stap 2

Slijmcellen maken slijm. De lucht blijft vochtig en stof en ziekteverwekkers blijven plakken.

stap 4

Je hoest slijm uit of slikt het door.

stap 3

Trilhaartjes verplaatsen het slijm, stof en ziekteverwekkers naar je keelholte.

maken een stof waar vuildeeltjes aan plakken

houden de luchtpijp open

waarschuwt voor gevaarlijke stoffen

duwen slijm met vuil naar de keelholte

kraakbeenringen

slijmcellen

trilhaarcellen

reukzintuig

Waarom zitten er slijmcellen en trilharen in de luchtwegen?

1. zodat je kunt hoesten
2. om stof tegen te houden
3. om ziektekiemen tegen te houden
4. om ziektekiemen binnen te laten

Wat is de functie van de slijmcellen?

1. Slijmcellen zorgen voor het aanmaken van traanvocht.
2. Het slijm in je neus houdt bacteriën en virussen tegen.
3. Slijmcellen zijn verantwoordelijk voor het ruiken van geuren.
4. Slijmcellen helpen bij het verteren van voedsel.

Longfunctieonderzoek

longvolume = er zit 4 tot 7 liter lucht in je longen.

spirometer = meten van de ademvolume (hoeveel lucht je per minuut in- en uitademt).

spirogram = grafiek met gegevens uit de spirometer.

rustvolume V rust

0,5 liter lucht in en uit in rust.

vitale capaciteit VC

De maximale hoeveelheid lucht wat je kunt uitademen, nadat je zo diep mogelijk hebt ingeademd.

restvolume V rest

Hoeveelheid lucht wat achterblijft in de longen, tijdens uitademing.

totale longvolume TLC

restvolume + vitale capaciteit

Hoeveel lucht bij inademing?

6 liter lucht

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Je kunt uitleggen hoe je met je buik en borst ademhaalt.
• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel in een afbeelding benoemen.
• Je kunt beschrijven hoe de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide in de longen       verloopt.
• Je kunt uitleggen hoe je ademhaling wordt geregeld.
• Je kunt uitleggen waarom je door je neus moet ademen.
• Je kunt berekenen hoeveel lucht iemand in- en uitademt.

Woordenboek

longen

rib- of borstademhaling

middenrif- of buikademhaling

inademhaling

uitademhaling

luchtpijp

bronchien

longblaasjes

ademvolume

rustvolume (V rust)

vitale capaciteit (VC)

Schrijf onderstaande begrippen in je aantekeningenschrift en noteer de uitleg erachter! 

Biologie

Biologie

gaswisseling

haarvaten

koolstofdioxide zintuigcellen

ademcentrum

ademfrequentie

slijmcellen

trilhaartjes

longvolume

spirogram

totale longvolume (TLC)

restvolume (V rest)

Aan de slag!

Maak van paragraaf 8.2 opdracht          3, 4, 6, 8, 11, 12, 16, 18, 20 en 22 in je leerwerkboek.

Klaar?

Lees daarna zelf nog eens de groene onderdelen door van paragraaf 8.2.

   

Werk in tweetallen + overleg zachtjes met elkaar!