2.2 Het Verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Welkom bij Biologie

• Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
  
• Ga zitten op je stoel
  
• Oortjes doe je uit
  
• Je jas hang je over je stoel
  
• Pak je chromebook, boek, schrift + pen
  
• Wacht rustig voor en maak het start opdracht in de volgende dia, 

Startopdracht - ZS

Pak je boek , schrift & pen

Maak opdrachr 3 , blz 99 in je boek

Klaar?

Lees blz. 105-108

en maak een begrippen lijst in je schrift. 

Opdracht 3

Wat gaan we doen?

Herhaling vorige les

Leerdoelen

Uitleg verteringsstelsel

Zelfstandig werken

Afsluiting

koolhydraten

brandstof

reservestof

bouwstof

 

Zetmeel is een koolhydraat.

Als zetmeel tijdens het verteringsproces verteerd wordt (in stukjes wordt 'geknipt'), dan ontstaat glucose. Dat is een belangijke brandstof voor het functioneren van bijvoorbeeld de hersenen.

Koolhydraten leveren vooral brandstof, ze zijn belangrijk om optimaal te kunnen bewegen, denken en bijv. je te kunnen concentreren. 

Vetten

Brandstof

reservestof

bouwstof

De belangrijkste functie: Brandstof. Als je teveel vet binnenkrijgt, slaat je lichaam het op als reservestof. Bijv. onder je huid of rond je organen. Er zijn 2 belangrijke soorten vetten:

Verzadigd vet = Verkeerd vet.

Het zit in veel dierlijke producten,

in koek, gebak en snacks.

Onverzadigd vet = Oké vet = goed vet.

Het zit in bijv. margarine, olijfolie, vis en noten.

Eiwitten

bouwstof

brandstof

Dit zijn de belangrijkste bouwstoffen voor je lichaam. Bijv. voor de groei.

Zijn belangrijk voor de opbouw,

het onderhoud en reparatie van onze lichaamsweefsels. Bijvoorbeeld voor de huid, organen en spieren.

Eieren, vlees, zuivel, vis en zaden.

Vitaminen

bouwstof

beschermende stof

Ze zorgen voor een goede stofwisseling. Als je er te weinig van binnenkrijgt, word je ziek!

Belangrijke vitaminen zijn bijv.

A: Om goed te zien --- D: Kalk voor je botten.

D maakt je lichaam aan m.b.v. zonlicht.

C, D en K zijn ook belangrijk.

Vitaminen worden niet verteerd.

Ze kunnen direct worden opgenomen door het lichaam

Mineralen/zouten

bouwstof

beschermende stof

Ze zijn onmisbaar voor een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling. Je hebt er maar een klein beetje van nodig per dag. In gezonde voeding zit voldoende.

Mineralen worden niet verteerd.

Ze kunnen direct worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van mineralen zijn:

Zink, ijzer, calcium (kalk), natrium.

Herhaling

In je schrift schrijven

Wat zijn voedingsmiddelen?

Noem de 4 functies van voedingsstoffen

Antwoord

Wat zijn voedingsmiddelen?

alle producten die men eet of drinkt

Noem de 4 functies van voedingsstoffen

• brandstof

• bouwstof

• reservestof

• beschermende stof

Lesdoelen

• Je kunt de functie van verteringssappen en enzymen noemen.
  
• Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie.
  
• Je kunt de bouw en werking van de darmen beschrijven.
  

Thema 2 - Voeding en Vertering

2.1 Voedingsmiddelen en voedingstoffen

2.2 Het verteringsstelsel

2.3 De organen voor vertering

2.4 Gezonde voeding

2.5 Voedselbederf

Samenhang: Astronautenvoeding

Het verteringsstelsel
is ongeveer 9
meter lang. Het heeft ongeveer
24 uur nodig om

voedsel te 

verteren

Vertering = Het afbreken van voedingsstoffen die niet door de darmwand heen kunnen

Vertering

• Verteringsstelsel 
• Darmkanaal (kanaal van de mond tot de anus )

• Direct opnemen: glucose, water, vitaminen en mineralen. 
• Niet direct opnemen: eiwitten, koolhydraten en vetten. 
• Dit moet verteerd worden

Van mond naar kont (Darmkanaal)

1. Mond
2. Slokdarm
3. Maag
4. Twaalfvingerige darm
5. Dunne darm
6. Dikke darm
7. Endeldarm           
8. Anus

Mond

Slokdarm

Lever

Maag

Alvleesklier

Dikke darm

Dunne darm

Het gebit

• Waarom hebben we een gebit? 
• Wat is het nut van kauwen?

     

Het gebit

• Waarom hebben we een gebit? 
• Wat is het nut van kauwen?

     - Oppervlaktevergroting!
Kauwen helpt verteren: 
-  Het bewerken van voedsel in je     darmkanaal totdat de       voedingsstoffen kunnen worden   opgenomen

Kauwen = Oppervlaktevergroting

Door te kauwen worden de stukjes verdeeld in kleinere stukjes waardoor het oppervlakte wordt vergroot

Kauwen stap 1

(Mechanische vertering)

Verteringssappen stap 2

(Chemische vertering)

Mechanische vertering

Te Doen (ZS)

Pak je boek

Maak opdracht 1 t/m 3 , blz.108 t/m 109

Klaar?

Maak een begrippenlijst van basisstof 2.2 in je schrift 

Verteringssappen bevatten enzymen 

Verteringsklieren:

• Speekselklieren 
• Maagsapklieren 
• Lever
• Alvleesklier
• Darmsapklieren

3 stappen verterings-enzymen

1. Binden

2. Knippen

3. Loslaten

Specifiek = Sleutel - slot principe

Substraat

Enzymen

• Versnellen de chemische vertering
• Sleutel-slot principe --> enzymen zijn specifiek 
• Voor elke reactie is een ander enzym nodig!
• Voor enzymen in ons lichaam is 37 °C een optimale temperatuur 

Mechanische vertering

Darmperistaltiek

• Het voedsel verplaatst zich door darmperistaltiek.
• Lengte- en kringspieren trekken om de beurt samen.
• Voedsel wordt vooruit geduwd.

Darmperistaltiek

    Schema darmperistaltiek

1. Lengtespieren ontspannen; kringspieren trekken samen.
2. Darmkanaal wordt nauwer en duwt voedsel vooruit.
3. Lengtespieren trekken samen; kringspieren ontspannen.

Verteren

• Wat is vertering?
• Hoe wordt eten verteerd?
• Stap 1 en stap 2
• Wat doen verteringsklieren?
• Noem een verteringssap

Aan het werk

Lees 2.2 , Blz. 105 t/m 108 (Het verteringsstelsel)

Maak opdrachten 4 t/m 9 , blz. 110 t/m 112

Klaar? 

Maak een begrippenlijst van 2.2